Samenvatting Biotechnologie en maatschappij week 5 (B-B1BIOT09)

Biotechnologie leerdoelen week 5

Conventionele plantenveredelingstechnieken kunnen noemen en hun limitatie.
Planten in de buurt van vestiging. Door lage expressie van fw2.2 gen neemt fruit grootte toe.
Polyploid (meer dan twee sets chromosomen, geinduceert door colchicine, remt bij mitose
uit elkaar trekken van chromosomen)

Beperking conventionele veredelingsmethoden:
 Langzaam, duurt heel veel jaren (10-15 jaar)
 Selecteren op eigenschap kan ten koste gaan van andere eigenschappen
 Kan alleen tussen verwante soorten
 Is afhankelijk van de bestaande variatie

Kunnen aangeven wat bedoeld wordt met de Groene revolutie.
Vanaf 1940 toename in opbrengst
Verbetering irrigatie
Gebruik kunstmest en pestidicen
Verbeterde verdelingstechnieken,

Dit alles is groene revolutie

Kunnen aangeven wat de voordelen van planten zijn boven dieren om transgeen te maken.
Beperkingen van conventionele verdelingsmethoden zijn er niet bij transgene planten.

Transgene planten vs dieren:
Nadeel: (dikke)celwand, lastig om DNA te introduceren
Voordeel: regeneratief vermogen, plant kan ontstaan vanuit een cel

Bij dieren moet je in de embryo fase al een nieuw gen inbrengen, dit is veel lastiger.
Het verbouwen van transgene gewassen mag overal in Europa, maar gebeurt alleen in
Spanje.

Kunnen uitleggen wat protoplast fusie is.
 Verwijderen celwand
 Cellen zonder celwand zijn protoplasten
 Fuseren protoplasten van variëteiten van dezelfde soort of tussen soort
 Polyploide (hybride) plant (vaak steriel, je kan er niet meer verder mee kruisen),
heeft eigenschappen van beide planten
Planten die je hierbij krijgt zijn niet transgeen
Je krijgt protoplasten door ze te behandelen met cellulase.

De twee technieken waarmee transgene planten worden gemaakt, Agrobacterium
tumefaciens en Gene guns, kunnen uitleggen en beredeneren welke wanneer te gebruiken.
Technieken om genen in planten te introduceren

Agrobacterium methode (leaf fragment technique)
 Agrobacterium rumefaciens, is plant pathogene bacterie

,  Veroorzaker van kroongal
 Ti plasmide met daarop Ti DNA (tumor inducing plasmide)
 Ti DNA geïntroduceerd in plantencel en geïmporteerd in de kern
 Geïntegreerd in het genoom van de plant (op willekeurige positie)
 Ti DNA – tumor inducerende genen en productie van opines (gemodificeerde
amniozuren, kan dit gebruiken als koolstof of stikstofbron)

Introduceren willekeurig gen op een random site in het chromosomale DNA van de plant.




Kan heel veel delen van plant gebruiken. Niet elke plant is gevoelig voor de Agro bacterie.
Monocotylen minder dan dicotylen.

Bv je wilt gen X uit de zandraket introduceren in maïs en eiwit X alleen laten maken in de
wortels. Je gebruikt voor het introduceren van gen X de Agrobacterium methode. Om het
eiwit alleen in de wortels te maken moet je de promotor aanpassen.

Gene guns (particle bombardment)
 Kogeltjes van goud of wolfraam
 Gecoat met DNA-construct
 In de plantencellen geschoten
 Komen soms in cel, soms ik kern, als dit gebeurt kan DNA op willekeurige plek
worden ingebouwd in het chromosoom.

Voordeel van Gene gun boven Agrobacterium is dat je de methode bij meer soorten kunt
gebruiken

Selecteren transgene planten
 Selectiemarker = bv herbicide resistentie gen
 Visuele marker = bv green fluorescent protein, codeert dus voor reporter eiwit

Drie voordelen kunnen noemen van chloroplast engineering.
Is in plant ook DNA aanwezig in chloroplasten en mitochondriën
 Meerdere genen in een operon kunnen geïntroduceerd worden
 Hoge productie, 1 cel meerdere chloroplasten
 Hoog percentage van de genen blijft actief, wordt niet gemodificeerd
 Minder kans op verspreiding, komt niet in pollen etc terecht
Gen zetten in chloroplast DNA
Kunnen uitleggen hoe je een gen kunt uitschakelen in een plant en een voorbeeld van een
toepassing kunnen noemen.