, Klimaatvraagstukken
Hoofdstuk 1: het weer- en klimaatsysteem
Paragraaf 1; De atmosfeer: opbouw en temperatuur
Weer en klimaat binnen systeem aarde
De aarde is een systeem → met 4 onderdelen:
- Atmosfeer: dunne laag gassen rondom de aarde
- Hydrosfeer: grondwater, oppervlaktewater, regen en mist
- Lithosfeer: gesteenten en de bodem
- Biosfeer: het leven op aarde
De sferen hangen allemaal samen.
Samenstelling van de atmosfeer
Na het ontstaan van de aarde (4,6 miljard jaar geleden). Begon de aarde af te koelen en
ontstond er een gasvormig omhulsel dat de aarde als een deken bedekt. Door de
zwaartekracht verdwijnen deze gassen niet in de ruimte.
80% van de gassen → onderste laag van de atmosfeer (10-15 km)
Luchtdruk is het hoogst aan het aardoppervlak → hoe verder weg van het
aardoppervlak hoe minder gasdeeltjes en hoe lager de luchtdruk.
De samenstelling van de atmosfeer van de aarde en de gemiddelde luchtdruk aan het
oppervlak verschilt met andere planeten in ons zonnestelsel.
Opbouw van de atmosfeer
Atmosfeer → opgebouwd in 4 sferen, hierin neemt de temperatuur toe of af met
de hoogte.
Pauze → overgang tussen 2 sferen.
- Troposfeer: onderste laag van de atmosfeer. Hier speelt het weer zich af.
Kortgolvige straling van de zon warmt het oppervlak op → aardoppervlak
zendt langgolvige straling uit en warmt de atmosfeer van onderaf. Hoe
hoger je bent hoe kouder.
- Stratosfeer: Hoe hoger hoe warmer. In de stratosfeer ontstaat de gas ozon. Er is dan
ook in deze sfeer een ozonlaag die de mens beschermt voor de schadelijke uv-
straling van de zon (15-30 km hoog).
- Mesosfeer en thermosfeer: in de mesosfeer beginnen meteorieten af te koelen. De
thermosfeer bevat 1% van de atmosferische gassen.
Variaties in instraling
De aarde maakt deel uit van een planetenstelsel met de zon als middelpunt.
De zon is de belangrijkste energiebron voor het leven op aarde en de motor achter
weersverschijnselen.
De hoeveelheid straling die in een bepaald gebied het aardoppervlak opwarmt is afhankelijk
van de breedteligging en de mate waarin een oppervlak het zonlicht weerkaatst (de albedo).
Hoofdstuk 1: het weer- en klimaatsysteem
Paragraaf 1; De atmosfeer: opbouw en temperatuur
Weer en klimaat binnen systeem aarde
De aarde is een systeem → met 4 onderdelen:
- Atmosfeer: dunne laag gassen rondom de aarde
- Hydrosfeer: grondwater, oppervlaktewater, regen en mist
- Lithosfeer: gesteenten en de bodem
- Biosfeer: het leven op aarde
De sferen hangen allemaal samen.
Samenstelling van de atmosfeer
Na het ontstaan van de aarde (4,6 miljard jaar geleden). Begon de aarde af te koelen en
ontstond er een gasvormig omhulsel dat de aarde als een deken bedekt. Door de
zwaartekracht verdwijnen deze gassen niet in de ruimte.
80% van de gassen → onderste laag van de atmosfeer (10-15 km)
Luchtdruk is het hoogst aan het aardoppervlak → hoe verder weg van het
aardoppervlak hoe minder gasdeeltjes en hoe lager de luchtdruk.
De samenstelling van de atmosfeer van de aarde en de gemiddelde luchtdruk aan het
oppervlak verschilt met andere planeten in ons zonnestelsel.
Opbouw van de atmosfeer
Atmosfeer → opgebouwd in 4 sferen, hierin neemt de temperatuur toe of af met
de hoogte.
Pauze → overgang tussen 2 sferen.
- Troposfeer: onderste laag van de atmosfeer. Hier speelt het weer zich af.
Kortgolvige straling van de zon warmt het oppervlak op → aardoppervlak
zendt langgolvige straling uit en warmt de atmosfeer van onderaf. Hoe
hoger je bent hoe kouder.
- Stratosfeer: Hoe hoger hoe warmer. In de stratosfeer ontstaat de gas ozon. Er is dan
ook in deze sfeer een ozonlaag die de mens beschermt voor de schadelijke uv-
straling van de zon (15-30 km hoog).
- Mesosfeer en thermosfeer: in de mesosfeer beginnen meteorieten af te koelen. De
thermosfeer bevat 1% van de atmosferische gassen.
Variaties in instraling
De aarde maakt deel uit van een planetenstelsel met de zon als middelpunt.
De zon is de belangrijkste energiebron voor het leven op aarde en de motor achter
weersverschijnselen.
De hoeveelheid straling die in een bepaald gebied het aardoppervlak opwarmt is afhankelijk
van de breedteligging en de mate waarin een oppervlak het zonlicht weerkaatst (de albedo).
