P4 Management Accounting 1: Bedrijfseconomie voor het HBO‘’
- H4 Kostenindeling en kostprijs p.4.1-4.7
- H5 Kostensoorten p. 5.1-5.4
- H7 Capaciteit en bezettingsgraad p. 7.1-7.4
- H8 Kostenverbijzondering p. 8.1-8.3
- H9 Bedrijfswinst en verschillenanalyse p. 9.1-9.8
-
,4.1: Inleiding
Er zijn 3 manieren om kosten in te delen:
1. Constante en variabele kosten - gaat over de kosten van (extra) productieomvang
2. Directe en indirecte kosten - gaat over de kosten per product
Directe kosten : Kunnen direct toegewezen worden aan één object (het eindproduct,
een afdeling of een klant)
VB: Het hout van een houten stoel
Indirecte kosten : Kunnen niet direct kunnen worden toegerekend aan één product of
dienst van een bedrijf op grond van een directe technische of
organisatorische verhouding
VB: Spijkers (niet duidelijk welk product, vaak meerdere = indirect)
3. Categorische indeling (gaat over de kosten per productiefactor)
Kosten worden opgesplitst in de volgende kostensoorten:
• Kosten van grond
• Kosten van grondstoffen en hulpstoffen
• Kosten van arbeid
• Kosten van duurzame productiemiddelen
• Kosten van diensten en derden
• Kosten met betrekking tot belastingen
• Kosten van vermogen (rentekosten)
4.2 & 4.3: Constante en variabele kosten
Constante en variabele kosten (gaat over de kosten van (extra) productieomvang)
• Constante kosten bewegen niet mee met die productie en blijven constant.
• Variabele kosten bewegen mee met de productie. Hier zijn weer 3 varianten van:
- Proportioneel = variabele kosten per eenheid blijven gelijk (vaste inkoopprijs)
- Degressief = variabele kosten per eenheid nemen af (bulk)
- Progressief = variabele kosten per eenheid nemen toe (schaarse producten)
• Gemengde kosten zijn een combinatie van constante en variabele kosten.
4.4: De normale productie
Rationele capaciteit = capaciteit die minimaal nodig is om de (normale) productie te kunnen
realiseren, waarbij rekening wordt gehouden met seizoens-, reservecapaciteit en reparaties.
De mate waarin de maximale capaciteit wordt gebruikt, is de bezettingsgraad.
4.5: De kostprijsformule
Voordat een ondernemer de verkoopprijs van een product kan vaststellen, moet hij eerst de
standaardkostprijs weten. Wat zijn de kosten per product?
Standaardkostprijs = alle voorzienbare kosten van een product (constant als variabel)
Standaardkostprijs is hetzelfde als integrale standaardkostprijs
Constante kosten Variabele kosten
Integrale standaardkostprijs = +
Normale productie (verwachte) Werkelijke productie
Deze is makkelijker op te schrijven als:
C V
Integrale standaardkostprijs = +
N 𝑊
Bij proportioneel variabele kosten zijn de variabele kosten bij elke productie een gelijk bedrag.
, 4.6: Bepalen van totale kosten
De totale kosten bestaan uit de constante en de variabele kosten.
Als je ervan uitgaat dat de constante kosten gelijk blijven binnen de grenzen van de
productiecapaciteit, moeten de overige totale kosten bij een productieomvang komen van de
variabele kosten.
Het is nu mogelijk om voor elke productieomvang de totale kosten te bepalen als er sprake is van
proportioneel variabele kosten.
Voorbeeld
VERWACHTE PRODUCTIE TOTALE KOSTEN
30.000 € 90.000
36.000 €103.200
De maximale capaciteit van de productiemachine is 50.000 eenheden.
De variabele kosten zijn proportioneel variabel.
a. bereken de variabele kosten per eenheid
b. bereken de totale kosten bij een productieomvang van 35.000 en 43.000 eenheden.
Uitwerking
Omdat de variabele kosten proportioneel variabel zijn, is ieder extra product dus even duur.
Hierdoor kun je gemakkelijk de variabele kosten per eenheid vinden.
a. = (€103.200 – 90.000) / (36.000 - 30.000) = €2,20 per eenheid
we hebben de variabele kosten nu. Nu is het gemakkelijk om de constante kosten te achterhalen:
€90.000 – (30.000 x €2,20) = €24.000 aan constante kosten
Nu we de variabele én de constante kosten hebben, kunnen we de totale kosten berekenen:
b. VERWACHTE PRODUCTIE TOTALE KOSTEN
35.000 €24.000 + (35.000 x €2,20) = €101.000
43.000 €24.000 + (43.000 x €2,20) = €118.600
Commerciële kostprijs = integrale kostprijs + verkoopkosten
- H4 Kostenindeling en kostprijs p.4.1-4.7
- H5 Kostensoorten p. 5.1-5.4
- H7 Capaciteit en bezettingsgraad p. 7.1-7.4
- H8 Kostenverbijzondering p. 8.1-8.3
- H9 Bedrijfswinst en verschillenanalyse p. 9.1-9.8
-
,4.1: Inleiding
Er zijn 3 manieren om kosten in te delen:
1. Constante en variabele kosten - gaat over de kosten van (extra) productieomvang
2. Directe en indirecte kosten - gaat over de kosten per product
Directe kosten : Kunnen direct toegewezen worden aan één object (het eindproduct,
een afdeling of een klant)
VB: Het hout van een houten stoel
Indirecte kosten : Kunnen niet direct kunnen worden toegerekend aan één product of
dienst van een bedrijf op grond van een directe technische of
organisatorische verhouding
VB: Spijkers (niet duidelijk welk product, vaak meerdere = indirect)
3. Categorische indeling (gaat over de kosten per productiefactor)
Kosten worden opgesplitst in de volgende kostensoorten:
• Kosten van grond
• Kosten van grondstoffen en hulpstoffen
• Kosten van arbeid
• Kosten van duurzame productiemiddelen
• Kosten van diensten en derden
• Kosten met betrekking tot belastingen
• Kosten van vermogen (rentekosten)
4.2 & 4.3: Constante en variabele kosten
Constante en variabele kosten (gaat over de kosten van (extra) productieomvang)
• Constante kosten bewegen niet mee met die productie en blijven constant.
• Variabele kosten bewegen mee met de productie. Hier zijn weer 3 varianten van:
- Proportioneel = variabele kosten per eenheid blijven gelijk (vaste inkoopprijs)
- Degressief = variabele kosten per eenheid nemen af (bulk)
- Progressief = variabele kosten per eenheid nemen toe (schaarse producten)
• Gemengde kosten zijn een combinatie van constante en variabele kosten.
4.4: De normale productie
Rationele capaciteit = capaciteit die minimaal nodig is om de (normale) productie te kunnen
realiseren, waarbij rekening wordt gehouden met seizoens-, reservecapaciteit en reparaties.
De mate waarin de maximale capaciteit wordt gebruikt, is de bezettingsgraad.
4.5: De kostprijsformule
Voordat een ondernemer de verkoopprijs van een product kan vaststellen, moet hij eerst de
standaardkostprijs weten. Wat zijn de kosten per product?
Standaardkostprijs = alle voorzienbare kosten van een product (constant als variabel)
Standaardkostprijs is hetzelfde als integrale standaardkostprijs
Constante kosten Variabele kosten
Integrale standaardkostprijs = +
Normale productie (verwachte) Werkelijke productie
Deze is makkelijker op te schrijven als:
C V
Integrale standaardkostprijs = +
N 𝑊
Bij proportioneel variabele kosten zijn de variabele kosten bij elke productie een gelijk bedrag.
, 4.6: Bepalen van totale kosten
De totale kosten bestaan uit de constante en de variabele kosten.
Als je ervan uitgaat dat de constante kosten gelijk blijven binnen de grenzen van de
productiecapaciteit, moeten de overige totale kosten bij een productieomvang komen van de
variabele kosten.
Het is nu mogelijk om voor elke productieomvang de totale kosten te bepalen als er sprake is van
proportioneel variabele kosten.
Voorbeeld
VERWACHTE PRODUCTIE TOTALE KOSTEN
30.000 € 90.000
36.000 €103.200
De maximale capaciteit van de productiemachine is 50.000 eenheden.
De variabele kosten zijn proportioneel variabel.
a. bereken de variabele kosten per eenheid
b. bereken de totale kosten bij een productieomvang van 35.000 en 43.000 eenheden.
Uitwerking
Omdat de variabele kosten proportioneel variabel zijn, is ieder extra product dus even duur.
Hierdoor kun je gemakkelijk de variabele kosten per eenheid vinden.
a. = (€103.200 – 90.000) / (36.000 - 30.000) = €2,20 per eenheid
we hebben de variabele kosten nu. Nu is het gemakkelijk om de constante kosten te achterhalen:
€90.000 – (30.000 x €2,20) = €24.000 aan constante kosten
Nu we de variabele én de constante kosten hebben, kunnen we de totale kosten berekenen:
b. VERWACHTE PRODUCTIE TOTALE KOSTEN
35.000 €24.000 + (35.000 x €2,20) = €101.000
43.000 €24.000 + (43.000 x €2,20) = €118.600
Commerciële kostprijs = integrale kostprijs + verkoopkosten
