Les 3 – Anti-dopingrecht van het WADA tot de Vlaamse Gemeenschap
Dia 1: Inleiding
Doping en enhancement vanuit juridisch kader bekijken. Zowel de Vlaamse wetgeving als het
internationaal sportrecht.
Sport en recht is iets regionaal. Terwijl anti-doping is niveau Vlaamse gemeenschap.
Beleidscontext
Dia 3: Beleidscontext
Vraag die juristen zich stellen Hoe kunnen we doping in de sport aanpakken. Welke juridische
wegen hebben we ter beschikking om het menselijk gedrag te regelen?
Want het recht gaat voornamelijk in op en beïnvloedt hoe we ons gedragen.
Dingen die we niet wensen of willen vermijden, sanctioneren we bijvoorbeeld.
Anti doping kan op 4 rechts manieren:
- Strafrecht
o Strafnormen via de correctionele rechtbank.
o Je kan veroordeeld worden tot sancties
bv; geldboetes en gevangenisstraffen
- Administratief recht
o Bv; gasboete kan vanuit de gemeente worden opgelegd door ambtenaren van de
gemeente.
o Bv; voor sport stadionverbod – de overheid sanctioneert op bepaalde manier
- Burgerlijk recht
o = aansprakelijkheid
o Is de manier om de burgers onderling hun gedrag te laten regelen.
o Bv; als je iets koopt sluit je een contract af met de verkoper zodat als je niet krijgt
wat afgesproken, je naar de rechtbank kan stappen
o Ook in anti doping vaak te maken met burgerlijk recht
- Tuchtrecht
o Wanneer je lid wordt van een club of vereniging, gelden daar ook bepaalde
afspraken. Je schakelt daar voor problemen geen rechter in, maar je lost de
problemen op door mensen quasi symbolische sancties te geven
Dia 4: Historiek
In het begin werd de doping vooral bestreden met het strafrecht. Je kreeg strafrechterlijke gevolgen
op basis van druggebruik. Want druggebruik is strafbaar.
Dus ook in het begin bij het gebruik van prestatiebevorderende middelen kreeg je sancties opgelegd
door de rechter.
=> het strafrecht is nooit verdwenen, maar door de staatshervorming zijn we van uni disciplinair naar
multi disciplinair (dimensie) gegaan.
Sport is een materie van de gemeenschap geworden.
Vlaamse gemeenschap kreeg op 27 maart 1991 een decreet. Daarin heeft men gekozen om in te
zetten op disciplinaire adminstratieve sancties. (schorsing bv; is administratieve sanctie)
Dit disciplinair sanctioneren kwam dus bij het strafrecht, want strafrecht nooit volledig verdwenen.
, De sportfederaties kregen de bevoegdheid om sancties op te leggen + de overheid kon sanctioneren
Belgisch niveau federale drugwet
Vlaams niveau dopingwet
o Deze 2 wetgevingen zijn naast elkaar blijven bestaan.
Dia 5: Dopingrecht is een medaille met 2 zijden.
Elke overheid ging zijn eigen strategie gebruiken om doping in de sport aan te pakken.
Maar de overheid is niet de enige actor in het domein van sport, ook de sportbeweging is een actor.
Daarom is de sportbeweging gekomen met een eigen code WADA code
(WADA = Wereld, anti doping agentschap)
WADA code is ontstaan 5 maart 2003 (opgericht door privaat, sportbeweging)
daarna na enkele keren herzien
Dia 6: Historiek
WADA is dus een wereldwijde organisatie die de strijd tegen doping wil aangaan door mensen te
sanctioneren, om testing procedures uit te stippelen en uit te voeren.
WADA is soort van organisatie, maar is niet zoals de NAVO of VN, want WADA is een privé organisatie
met wereldwijde ambitie om doping uit de wereld te helpen.
WADA werd opgericht in Zwitserlands als soort van vzw (= zonder winstoogmerk).
Waarom Zwitserland? – omdat je dan het Zwitsers recht kan volgen, en omdat Zwitserland een
neutraal land is op gebied van internationaal recht en beleid. Veel sportorganisaties zijn trouwens
opgericht in Zwitserland, ook het IOC bijvoorbeeld.
=> WADA is multi nationaal maar is wel lokaal opgericht.
De hoofdzetel van het WADA ligt in Montréal in Canada.
De volgende stap voor het WADA partnerships aangaan met belangrijke en verschillende
overheden. Want je wilt impact hebben.
Dus in 1999 opgericht met steun van publiek overheden.
(1999 is trouwens het jaar na 1998 – Tour de Merde (Festina Tour) waar de Tour is begonnen met
een aantal arrestaties en huiszoekingen (auto’s, rennersbussen, hotelkamer, vuilnisbakken). De
huiszoekingen gaven aan dat er overtreding was van de doping regels die golden in Frankrijk …
Dus renners rijden in Frankrijk – dus regels van Frankrijk gelden. Stel ze rijden in Afrika waar regels
minder streng zijn, dan zullen ze niet gecontroleerd worden. Toen was er ook staking door het
peleton.
Er wou dus niet meer op deze manier omgegaan worden met doping waar elk land verschillend is.
=> men zei laat de strijd tegen doping over aan de sportwereld en laat de politiediensten zoveel
mogelijk buiten.
WADA is dus initiatief van de sportactoren samen met partnership van publieke overheden + later
ook UNESCO. In raad van bestuur zitten bijvoorbeeld ministers van sport van verschillende landen.
Unesco verdrag zegt dat alle overheden het WADA zal helpen en ondersteunen.
Het is dus de eerste keer in de geschiedenis dat een VN systeem (Unesco) dat normaal een
overheidssysteem is, een privaat systeem gaat ondersteunen.
Want normaal gaat het VN zelf initiatief nemen.
Dia 1: Inleiding
Doping en enhancement vanuit juridisch kader bekijken. Zowel de Vlaamse wetgeving als het
internationaal sportrecht.
Sport en recht is iets regionaal. Terwijl anti-doping is niveau Vlaamse gemeenschap.
Beleidscontext
Dia 3: Beleidscontext
Vraag die juristen zich stellen Hoe kunnen we doping in de sport aanpakken. Welke juridische
wegen hebben we ter beschikking om het menselijk gedrag te regelen?
Want het recht gaat voornamelijk in op en beïnvloedt hoe we ons gedragen.
Dingen die we niet wensen of willen vermijden, sanctioneren we bijvoorbeeld.
Anti doping kan op 4 rechts manieren:
- Strafrecht
o Strafnormen via de correctionele rechtbank.
o Je kan veroordeeld worden tot sancties
bv; geldboetes en gevangenisstraffen
- Administratief recht
o Bv; gasboete kan vanuit de gemeente worden opgelegd door ambtenaren van de
gemeente.
o Bv; voor sport stadionverbod – de overheid sanctioneert op bepaalde manier
- Burgerlijk recht
o = aansprakelijkheid
o Is de manier om de burgers onderling hun gedrag te laten regelen.
o Bv; als je iets koopt sluit je een contract af met de verkoper zodat als je niet krijgt
wat afgesproken, je naar de rechtbank kan stappen
o Ook in anti doping vaak te maken met burgerlijk recht
- Tuchtrecht
o Wanneer je lid wordt van een club of vereniging, gelden daar ook bepaalde
afspraken. Je schakelt daar voor problemen geen rechter in, maar je lost de
problemen op door mensen quasi symbolische sancties te geven
Dia 4: Historiek
In het begin werd de doping vooral bestreden met het strafrecht. Je kreeg strafrechterlijke gevolgen
op basis van druggebruik. Want druggebruik is strafbaar.
Dus ook in het begin bij het gebruik van prestatiebevorderende middelen kreeg je sancties opgelegd
door de rechter.
=> het strafrecht is nooit verdwenen, maar door de staatshervorming zijn we van uni disciplinair naar
multi disciplinair (dimensie) gegaan.
Sport is een materie van de gemeenschap geworden.
Vlaamse gemeenschap kreeg op 27 maart 1991 een decreet. Daarin heeft men gekozen om in te
zetten op disciplinaire adminstratieve sancties. (schorsing bv; is administratieve sanctie)
Dit disciplinair sanctioneren kwam dus bij het strafrecht, want strafrecht nooit volledig verdwenen.
, De sportfederaties kregen de bevoegdheid om sancties op te leggen + de overheid kon sanctioneren
Belgisch niveau federale drugwet
Vlaams niveau dopingwet
o Deze 2 wetgevingen zijn naast elkaar blijven bestaan.
Dia 5: Dopingrecht is een medaille met 2 zijden.
Elke overheid ging zijn eigen strategie gebruiken om doping in de sport aan te pakken.
Maar de overheid is niet de enige actor in het domein van sport, ook de sportbeweging is een actor.
Daarom is de sportbeweging gekomen met een eigen code WADA code
(WADA = Wereld, anti doping agentschap)
WADA code is ontstaan 5 maart 2003 (opgericht door privaat, sportbeweging)
daarna na enkele keren herzien
Dia 6: Historiek
WADA is dus een wereldwijde organisatie die de strijd tegen doping wil aangaan door mensen te
sanctioneren, om testing procedures uit te stippelen en uit te voeren.
WADA is soort van organisatie, maar is niet zoals de NAVO of VN, want WADA is een privé organisatie
met wereldwijde ambitie om doping uit de wereld te helpen.
WADA werd opgericht in Zwitserlands als soort van vzw (= zonder winstoogmerk).
Waarom Zwitserland? – omdat je dan het Zwitsers recht kan volgen, en omdat Zwitserland een
neutraal land is op gebied van internationaal recht en beleid. Veel sportorganisaties zijn trouwens
opgericht in Zwitserland, ook het IOC bijvoorbeeld.
=> WADA is multi nationaal maar is wel lokaal opgericht.
De hoofdzetel van het WADA ligt in Montréal in Canada.
De volgende stap voor het WADA partnerships aangaan met belangrijke en verschillende
overheden. Want je wilt impact hebben.
Dus in 1999 opgericht met steun van publiek overheden.
(1999 is trouwens het jaar na 1998 – Tour de Merde (Festina Tour) waar de Tour is begonnen met
een aantal arrestaties en huiszoekingen (auto’s, rennersbussen, hotelkamer, vuilnisbakken). De
huiszoekingen gaven aan dat er overtreding was van de doping regels die golden in Frankrijk …
Dus renners rijden in Frankrijk – dus regels van Frankrijk gelden. Stel ze rijden in Afrika waar regels
minder streng zijn, dan zullen ze niet gecontroleerd worden. Toen was er ook staking door het
peleton.
Er wou dus niet meer op deze manier omgegaan worden met doping waar elk land verschillend is.
=> men zei laat de strijd tegen doping over aan de sportwereld en laat de politiediensten zoveel
mogelijk buiten.
WADA is dus initiatief van de sportactoren samen met partnership van publieke overheden + later
ook UNESCO. In raad van bestuur zitten bijvoorbeeld ministers van sport van verschillende landen.
Unesco verdrag zegt dat alle overheden het WADA zal helpen en ondersteunen.
Het is dus de eerste keer in de geschiedenis dat een VN systeem (Unesco) dat normaal een
overheidssysteem is, een privaat systeem gaat ondersteunen.
Want normaal gaat het VN zelf initiatief nemen.
