1.1 Cellen
Bouw van de cel:
Een cel bestaat uit een celmembraan, een cellichaam en een celkern.
Celmembraan:
Het celmembraan is een heel dun vliesje om de cel. Hij is zo dun dat hij bepaalde stoffen doorlaat
( halfdoorlaatbaar of semipermeabel ). Er worden voedingsstoffen en zuurstof opgenomen en
afvalstoffen afgegeven.
Cellichaam:
Het cellichaam bestaat uit cytoplasma ( bestaat uit 75% water ). Voor de rest bestaat bet uit
voedingsstoffen, zoals, eiwitten, koolhydraten, minelaren en lipoïden ( vetachtige stof ).
Celkern:
Binnen de cel zit de celkern ( nucleus ). Het kernplasma en cytoplasma heten samen protoplasma.
Mitose & meiose:
Mitose is een indirecte celdeling. Meiose is een indirecte celdeling die alleen plaatsvind bij
geslachtscellen.
1.2 epitheelweefsel:
elk weefsel in ons lichaam heeft een eigen functie:
- epitheelweefsel functioneert als beschermend dekweefsel of scheidt stoffen af
- steunweefsel geeft steun en stevigheid aan het lichaam
- zenuwweefsel geeft in het lichaam signalen door en verwerkt ze
- spierweefsel maakt beweging mogelijk
epitheelweefsel:
is opgebouwd uit epitheelcellen. De cellen liggen dicht tegen elkaar aan, omdat er weinig of geen
celtussenstof aanwezig is.
Epitheelweefsel bekleedt alle inwendige en uitwendige oppervlakken van het lichaam, zoals vliezen,
bloedvaten en de huid.
Epitheelweefsel wordt ingedeeld op basis van:
- het aantal lagen
- de vorm
- de functie
Aantal lagen:
Epitheelweefsel kan uit 1 of meerdere lagen cellen bestaan. Eenlagig epitheel bestaat uit 1 laag
cellen, dit wordt ook wel endotheel genoemt. Meerlagig epitheel bestaat uit meerdere lagen cellen.
Onder andere de opperhuid is meerlagig epitheel.
, Cilindrisch epitheel:
Vorm: bestaat uit hoge cellen
Lagen: altijd eenlagig, lijkt meerlagig omdat de celkernen op verschillende hoogten liggen
In het lichaam:
- in het slijmvlies van de darmen en de maag
- in de basaalcellenlaag van de opperhuid
Kubisch epitheel:
Vorm: bestaat uit vierkante cellen, cellen zijn even hoog en breed
Lagen: eenlagig of meerlagig
In het lichaam:
- eenlagig kubisch epitheel in de eierstokken en nierkanaaltjes
- meerlagig kubisch epitheel in de opperhuid
Plaveiselepitheel:
Vorm: bestaat uit platte cellen
Lagen: eenlagig of meerlagig
In het lichaam:
- Eenlagig plaveiselepitheel aan de binnenkant van de bloed- en lymfevaten, in het hart en aan
de wanden van de luchtpijptakjes en longblaasjes
- Meerlagig plaveiselepitheel in de slokdarm en in de opperhuid
Exocriene klieren: hebben een afvoerbuis.
De afvoerbuis van de exocriene klieren kan drie verschillende vormen hebben:
- Buisvormige klieren ( tubulaire klieren )
- Trosvormige klieren ( alveolaire klieren ), zoals de talgklier, de melkklieren en de
speekselklieren
- Gemengde klieren ( tubulo – alveolaire klieren ), zoals de oorspekselklier
Soorten exocriene klieren:
- eccriene klieren scheiden alleen het product af dat in de klier gemaakt wordt. Voorbeelden:
speekselklier, kleine zweetklier
- Apocriene klieren scheiden het product en een deel van de kliercel af. Voorbeelden: grote
zweetklier in de oksel, melkklier, oorsmeerklier
- Holocriene klieren scheiden het product en de gehele kliercel af. Voorbeelden: talgklier. Die
scheidt de hele talgkliercel en het product talg af
Bouw van de cel:
Een cel bestaat uit een celmembraan, een cellichaam en een celkern.
Celmembraan:
Het celmembraan is een heel dun vliesje om de cel. Hij is zo dun dat hij bepaalde stoffen doorlaat
( halfdoorlaatbaar of semipermeabel ). Er worden voedingsstoffen en zuurstof opgenomen en
afvalstoffen afgegeven.
Cellichaam:
Het cellichaam bestaat uit cytoplasma ( bestaat uit 75% water ). Voor de rest bestaat bet uit
voedingsstoffen, zoals, eiwitten, koolhydraten, minelaren en lipoïden ( vetachtige stof ).
Celkern:
Binnen de cel zit de celkern ( nucleus ). Het kernplasma en cytoplasma heten samen protoplasma.
Mitose & meiose:
Mitose is een indirecte celdeling. Meiose is een indirecte celdeling die alleen plaatsvind bij
geslachtscellen.
1.2 epitheelweefsel:
elk weefsel in ons lichaam heeft een eigen functie:
- epitheelweefsel functioneert als beschermend dekweefsel of scheidt stoffen af
- steunweefsel geeft steun en stevigheid aan het lichaam
- zenuwweefsel geeft in het lichaam signalen door en verwerkt ze
- spierweefsel maakt beweging mogelijk
epitheelweefsel:
is opgebouwd uit epitheelcellen. De cellen liggen dicht tegen elkaar aan, omdat er weinig of geen
celtussenstof aanwezig is.
Epitheelweefsel bekleedt alle inwendige en uitwendige oppervlakken van het lichaam, zoals vliezen,
bloedvaten en de huid.
Epitheelweefsel wordt ingedeeld op basis van:
- het aantal lagen
- de vorm
- de functie
Aantal lagen:
Epitheelweefsel kan uit 1 of meerdere lagen cellen bestaan. Eenlagig epitheel bestaat uit 1 laag
cellen, dit wordt ook wel endotheel genoemt. Meerlagig epitheel bestaat uit meerdere lagen cellen.
Onder andere de opperhuid is meerlagig epitheel.
, Cilindrisch epitheel:
Vorm: bestaat uit hoge cellen
Lagen: altijd eenlagig, lijkt meerlagig omdat de celkernen op verschillende hoogten liggen
In het lichaam:
- in het slijmvlies van de darmen en de maag
- in de basaalcellenlaag van de opperhuid
Kubisch epitheel:
Vorm: bestaat uit vierkante cellen, cellen zijn even hoog en breed
Lagen: eenlagig of meerlagig
In het lichaam:
- eenlagig kubisch epitheel in de eierstokken en nierkanaaltjes
- meerlagig kubisch epitheel in de opperhuid
Plaveiselepitheel:
Vorm: bestaat uit platte cellen
Lagen: eenlagig of meerlagig
In het lichaam:
- Eenlagig plaveiselepitheel aan de binnenkant van de bloed- en lymfevaten, in het hart en aan
de wanden van de luchtpijptakjes en longblaasjes
- Meerlagig plaveiselepitheel in de slokdarm en in de opperhuid
Exocriene klieren: hebben een afvoerbuis.
De afvoerbuis van de exocriene klieren kan drie verschillende vormen hebben:
- Buisvormige klieren ( tubulaire klieren )
- Trosvormige klieren ( alveolaire klieren ), zoals de talgklier, de melkklieren en de
speekselklieren
- Gemengde klieren ( tubulo – alveolaire klieren ), zoals de oorspekselklier
Soorten exocriene klieren:
- eccriene klieren scheiden alleen het product af dat in de klier gemaakt wordt. Voorbeelden:
speekselklier, kleine zweetklier
- Apocriene klieren scheiden het product en een deel van de kliercel af. Voorbeelden: grote
zweetklier in de oksel, melkklier, oorsmeerklier
- Holocriene klieren scheiden het product en de gehele kliercel af. Voorbeelden: talgklier. Die
scheidt de hele talgkliercel en het product talg af
