Bowlby uitgangspunten:
Hechtingsgedrag
➢ Willekeurigheid tot 3 maanden
➢ Eenkennigheid tot 3-6 maanden, voorkeur voor beperkt aantal verzorgers.
➢ Actief nabijheid zoeken, scheidingsangst (6 mnd- 1 jr) moeder gaat weg, moeder gaan
zoeken.
➢ Veilige basis gedrag (va 3 jr) is goed gehecht; heeft vertrouwen dat moeder terugkomt
➢ Goede hechting van belang voor gezonde onthechting/zelfstandigheid voor later
➢ Kwaliteit & continuïteit zijn belangrijker voor de hechting
➢ Hechting intieme fysieke en emotionele contact tussen ouder en kind in de periode direct
na de geboorte
Opvoedingsstijl Hechtingsstijl Reactie kind
Inspelen op behoeften kind Veilige hechting In principe kan ik rekenen op
(consistent – responsief) anderen.
Verwaarlozen behoeften kind Angstig vermijdend Ik kan niet echt rekenen op
(consistent- onresponsief) anderen: veel verschillend
contact. Te intiem is gevaarlijk
Responsief naar eigen wens: Angstig afwerend Ik kan niet rekenen op anderen,
heeft kind voor zichzelf nodig vaker moet men iets van mij
Wisselvallig – responsief: soms Gedesorganiseerd Mensen zijn te inconsequent om
wel en soms niet mij in nood te helpen
, Erik Erikson uitgangspunten:
Psycho- sociale stadia
Ontwikkelingsstadia
1. Basisvertrouwen vs basis wantrouwen (0-1 jr)
Wel of niet een voldoende aandacht, zorg etc van verzorgers
2. Autonomie vs schaamte & twijfel (1-3 jr)
Vertrouwen in eigen kunnen (los van verzorgers) of juist twijfel schaamte en twijfel in het
eigen kunnen.
3. Initiatief vs schuldgevoel (3-6 jr)
Wordt de levenslust, ambitie en drang aan nieuwe dingen bekrachtigd of ontmoedigd
4. Vlijt vs minderwaardigheid (6-14 jr)
Krijgt het kind voldoende stimulans en erkenning van zijn kwaliteiten of komen de eisen
niet overeen met de capaciteiten.
Bestaat er positieve of negatieve faalangst?
5. Identiteit vs rolverwarring (14-19 jr):
Wie ben ik eigenlijk? Waar en bij wie hoor ik? Wat is mijn maatschappelijke rol? (kunnen
experimenteren)
6. Intimiteit vs isolement (20-30 jr)
In staat om echte relaties met een ander aan te gaan
➢ Rond je 20ste moet je identiteit volgens Erikson helder zijn voor jezelf + wat je wilt in/met
je leven.
Positieve faalangst: houd je alert, zet je op scherp en helpt je te presteren/
Negatieve faalangst: zorgt voor o.a. black-outs, dat je niets meer weet en dat je niet meer kunt
presteren.
Hechtingsgedrag
➢ Willekeurigheid tot 3 maanden
➢ Eenkennigheid tot 3-6 maanden, voorkeur voor beperkt aantal verzorgers.
➢ Actief nabijheid zoeken, scheidingsangst (6 mnd- 1 jr) moeder gaat weg, moeder gaan
zoeken.
➢ Veilige basis gedrag (va 3 jr) is goed gehecht; heeft vertrouwen dat moeder terugkomt
➢ Goede hechting van belang voor gezonde onthechting/zelfstandigheid voor later
➢ Kwaliteit & continuïteit zijn belangrijker voor de hechting
➢ Hechting intieme fysieke en emotionele contact tussen ouder en kind in de periode direct
na de geboorte
Opvoedingsstijl Hechtingsstijl Reactie kind
Inspelen op behoeften kind Veilige hechting In principe kan ik rekenen op
(consistent – responsief) anderen.
Verwaarlozen behoeften kind Angstig vermijdend Ik kan niet echt rekenen op
(consistent- onresponsief) anderen: veel verschillend
contact. Te intiem is gevaarlijk
Responsief naar eigen wens: Angstig afwerend Ik kan niet rekenen op anderen,
heeft kind voor zichzelf nodig vaker moet men iets van mij
Wisselvallig – responsief: soms Gedesorganiseerd Mensen zijn te inconsequent om
wel en soms niet mij in nood te helpen
, Erik Erikson uitgangspunten:
Psycho- sociale stadia
Ontwikkelingsstadia
1. Basisvertrouwen vs basis wantrouwen (0-1 jr)
Wel of niet een voldoende aandacht, zorg etc van verzorgers
2. Autonomie vs schaamte & twijfel (1-3 jr)
Vertrouwen in eigen kunnen (los van verzorgers) of juist twijfel schaamte en twijfel in het
eigen kunnen.
3. Initiatief vs schuldgevoel (3-6 jr)
Wordt de levenslust, ambitie en drang aan nieuwe dingen bekrachtigd of ontmoedigd
4. Vlijt vs minderwaardigheid (6-14 jr)
Krijgt het kind voldoende stimulans en erkenning van zijn kwaliteiten of komen de eisen
niet overeen met de capaciteiten.
Bestaat er positieve of negatieve faalangst?
5. Identiteit vs rolverwarring (14-19 jr):
Wie ben ik eigenlijk? Waar en bij wie hoor ik? Wat is mijn maatschappelijke rol? (kunnen
experimenteren)
6. Intimiteit vs isolement (20-30 jr)
In staat om echte relaties met een ander aan te gaan
➢ Rond je 20ste moet je identiteit volgens Erikson helder zijn voor jezelf + wat je wilt in/met
je leven.
Positieve faalangst: houd je alert, zet je op scherp en helpt je te presteren/
Negatieve faalangst: zorgt voor o.a. black-outs, dat je niets meer weet en dat je niet meer kunt
presteren.
