Oefenbundel Biologie HAVO (Nieuw 2023)
Transport
Beweringen
Over het hart van de mens worden twee bewereingen gedaan:
1 In de wand van het hart vindt dissimilatie van glucose plaats
2 In de rechterkamer van het hart is de glucoseconcentratie in het bloed lager
dan die in de linkerkamer
1. Welke bewering(en) is of zijn juist?
A Beide juist
B Alleen 1 is juist
C Alleen 2 is juist
D Beide zijn onjuist
Kamers en boezems
Het bloed stroomt van een kuitspier via de longen weer terug naar dezelfde kuitspier.
Het bloed gaat daarbij minstens tweemaal door het hart.
2. Wat is de weg die het bloed hierbij door het hart aflegt?
A linkerkamer - linkerboezem - rechterkamer - rechterboezem
B linkerboezem - linkerkamer - rechterboezem - rechterkamer
C rechterkamer - rechterboezem - linkerkamer - linkerboezem
D rechterboezem - rechterkamer - linkerboezem – linkerkamer
Bij zoogdieren is de wand van de linkerkamer dikker dan die van de rechterkamer.
3. Dit staat in verband met het feit dat de linkerkamer:
A kleiner is dan de rechter hartkamer en daardoor sneller moet kunnen
pompen
B slechts zuurstofarm bloed ontvangt en dit bloed snel moet kunnen
afvoeren
C het bloed door het sterkt vertakte haarvatennet van de longen moet
pompen
D het bloed door het hele lichaam, behalve de longen, moet pompen
,Als men de verandering van het volume van de hartkamers in een grafiek uitzet,
ontstaat nevenstaande curve. In deze curve kan men fase 1 en 2 onderscheiden.
4. Gedurende fase 1 wordt bloed gepompt…
A vanuit beide boezems naar beide kamers
B vanuit de rechterkamer naar de longen
C vanuit de linkerkamer naar de rest van het lichaam
D vanuit beide kamers naar het lichaam
5. Wanneer zijn zowel de hartkleppen tussen de boezems en de kamers, als de
kleppen aan het begin van de grote slagaders open (bij een normaal werkend
hart)?
A Tijdens de samentrekking van de boezems
B Tijdens de samentrekking van de kamers
C Tijdens de rustpauze van het hart
D Nooit
Insulinemolecuul
Een insulinemolecuul wordt door de longblaasjes opgenomen en komt zo in het
bloed.
6. Noem de bloedvaten en de delen van het hart die dit molecuul passeert om
via de kortste weg vanuit de longen in de lever terecht te komen.
Bloeddruk
Door het RLS (Restless Legs Syndroom) kan de bloeddruk tijdens de slaap stijgen
met 10 tot 40 mm Hg. RLS is een aandoening van het zenuwstelsel. Dit kan schade
toebrengen aan hart en bloedvaten.
7. Waardoor is een dergelijke, herhaalde stijging schadelijk voor hart en
bloedvaten?
, De vorming van bloedvaten
Angiogenese is de naam van het proces waarbij nieuwe bloedvaten gevormd
worden. In een volwassen, volgroeid lichaam worden normaal gesproken geen
bloedvaten meer aangemaakt; alleen nog bij wondgenezing. Daarnaast worden bij
zwangere vrouwen in de baarmoederwand bloedvaten gevormd. Maar angiogenese
komt ook voor bij tumoren die voor hun ongeremde groei afhankelijk zijn van bloed
(zie de afbeelding).
De groei van tumoren is alleen maar mogelijk als er bloedvaten naartoe gaan (fase 3
en 4)
8. Leg uit waardoor de groei pas goed op gang kan komen als de bloedvaten de
tumor bereikt hebben.
De groei van de nieuwe bloedvaten begint bij endotheelcellen. Tumoren zijn met
signaalstoffen in staat om genen in deze endotheelcellen, die normaal in rust zijn, te
activeren. Hierdoor gaan de endotheelcellen zich delen en vormen kleine
vertakkingen van haarvaten, de zogenaamde vaatspruiten (fase 3). Maastrichtse
onderzoekers hebben een andere techniek bedacht om de vorming van nieuwe
bloedvaten te voorkomen. De tumorcellen activeren endotheelcellen. De
onderzoekers hebben Anginex ontwikkeld, een eiwit dat zich bindt aan deze
geactiveerde endotheelcellen, waarbij de cellen gedood worden. Hierdoor kunnen ze
niet meer uitgroeien tot nieuwe bloedvaten. Eén van de voordelen van dit middel is
dat het geen bijwerking heeft. Nadeel is dat het middel alleen werkt als het via een
infuus direct in de bloedbaan gebracht wordt.
9. Leg uit waardoor Anginex alleen maar via een infuus en niet via een pil of
poeder in het lichaam werkzaam kan zijn.
Transport
Beweringen
Over het hart van de mens worden twee bewereingen gedaan:
1 In de wand van het hart vindt dissimilatie van glucose plaats
2 In de rechterkamer van het hart is de glucoseconcentratie in het bloed lager
dan die in de linkerkamer
1. Welke bewering(en) is of zijn juist?
A Beide juist
B Alleen 1 is juist
C Alleen 2 is juist
D Beide zijn onjuist
Kamers en boezems
Het bloed stroomt van een kuitspier via de longen weer terug naar dezelfde kuitspier.
Het bloed gaat daarbij minstens tweemaal door het hart.
2. Wat is de weg die het bloed hierbij door het hart aflegt?
A linkerkamer - linkerboezem - rechterkamer - rechterboezem
B linkerboezem - linkerkamer - rechterboezem - rechterkamer
C rechterkamer - rechterboezem - linkerkamer - linkerboezem
D rechterboezem - rechterkamer - linkerboezem – linkerkamer
Bij zoogdieren is de wand van de linkerkamer dikker dan die van de rechterkamer.
3. Dit staat in verband met het feit dat de linkerkamer:
A kleiner is dan de rechter hartkamer en daardoor sneller moet kunnen
pompen
B slechts zuurstofarm bloed ontvangt en dit bloed snel moet kunnen
afvoeren
C het bloed door het sterkt vertakte haarvatennet van de longen moet
pompen
D het bloed door het hele lichaam, behalve de longen, moet pompen
,Als men de verandering van het volume van de hartkamers in een grafiek uitzet,
ontstaat nevenstaande curve. In deze curve kan men fase 1 en 2 onderscheiden.
4. Gedurende fase 1 wordt bloed gepompt…
A vanuit beide boezems naar beide kamers
B vanuit de rechterkamer naar de longen
C vanuit de linkerkamer naar de rest van het lichaam
D vanuit beide kamers naar het lichaam
5. Wanneer zijn zowel de hartkleppen tussen de boezems en de kamers, als de
kleppen aan het begin van de grote slagaders open (bij een normaal werkend
hart)?
A Tijdens de samentrekking van de boezems
B Tijdens de samentrekking van de kamers
C Tijdens de rustpauze van het hart
D Nooit
Insulinemolecuul
Een insulinemolecuul wordt door de longblaasjes opgenomen en komt zo in het
bloed.
6. Noem de bloedvaten en de delen van het hart die dit molecuul passeert om
via de kortste weg vanuit de longen in de lever terecht te komen.
Bloeddruk
Door het RLS (Restless Legs Syndroom) kan de bloeddruk tijdens de slaap stijgen
met 10 tot 40 mm Hg. RLS is een aandoening van het zenuwstelsel. Dit kan schade
toebrengen aan hart en bloedvaten.
7. Waardoor is een dergelijke, herhaalde stijging schadelijk voor hart en
bloedvaten?
, De vorming van bloedvaten
Angiogenese is de naam van het proces waarbij nieuwe bloedvaten gevormd
worden. In een volwassen, volgroeid lichaam worden normaal gesproken geen
bloedvaten meer aangemaakt; alleen nog bij wondgenezing. Daarnaast worden bij
zwangere vrouwen in de baarmoederwand bloedvaten gevormd. Maar angiogenese
komt ook voor bij tumoren die voor hun ongeremde groei afhankelijk zijn van bloed
(zie de afbeelding).
De groei van tumoren is alleen maar mogelijk als er bloedvaten naartoe gaan (fase 3
en 4)
8. Leg uit waardoor de groei pas goed op gang kan komen als de bloedvaten de
tumor bereikt hebben.
De groei van de nieuwe bloedvaten begint bij endotheelcellen. Tumoren zijn met
signaalstoffen in staat om genen in deze endotheelcellen, die normaal in rust zijn, te
activeren. Hierdoor gaan de endotheelcellen zich delen en vormen kleine
vertakkingen van haarvaten, de zogenaamde vaatspruiten (fase 3). Maastrichtse
onderzoekers hebben een andere techniek bedacht om de vorming van nieuwe
bloedvaten te voorkomen. De tumorcellen activeren endotheelcellen. De
onderzoekers hebben Anginex ontwikkeld, een eiwit dat zich bindt aan deze
geactiveerde endotheelcellen, waarbij de cellen gedood worden. Hierdoor kunnen ze
niet meer uitgroeien tot nieuwe bloedvaten. Eén van de voordelen van dit middel is
dat het geen bijwerking heeft. Nadeel is dat het middel alleen werkt als het via een
infuus direct in de bloedbaan gebracht wordt.
9. Leg uit waardoor Anginex alleen maar via een infuus en niet via een pil of
poeder in het lichaam werkzaam kan zijn.
