Chapter 12: Hearing in the environment
Scenario 1: iets gebeurt plotseling buiten → je weet waar je om moet kijken, je weet waar
het geluid vandaan komt = sound localization.
Scenario 2: geluiden binnen → je bent in een winkel en de slager noemt nummers. Je hoort
elk nummer maar 1 keer ondanks dat het geluid meerdere paden bewandelt tot het je oren
bereikt 1. het directe pad (mond tot oren) en 2. meerdere paden wat reflectie omvat van
muur, plafond etc. Ons gehoor hangt vooral af van het eerste pad, dit is het
precedence/voorrangs effect.
Scenario 3: Conversatie met een vriend → in een restaurant hoor je wat je vriend zegt
woord-voor-woord ondanks alle andere geluiden. De vaardigheid dat je de geluidsbronnen
kan onderscheiden komt door een proces genaamd auditory stream analysis. Het groeperen
van woorden tot zinnen is perceptual grouping.
Lokalisatie van geluidsbronnen
De geluiden vanuit verschillende locaties creëren een auditory space. Het lokaliseren van
geluidsbronnen in een auditory space noemen we auditory localization.
De "tweet, tweet" van de vogel en de "miauw" van de kat stimuleren het slakkenhuis op
basis van hun geluidsfrequenties. Deze frequenties veroorzaken zenuwprikkel patronen die
resulteren in onze waarneming van de toonhoogte en het timbre van een toon. Maar
activering van zenuwvezels in het slakkenhuis is gebaseerd op de frequentiecomponenten
van de tonen en niet op waar de tonen vandaan komen. Dit betekent dat twee tonen met
dezelfde frequentie die op verschillende locaties ontstaan, dezelfde haarcellen en
zenuwvezels in het slakkenhuis activeren. Het gehoorsysteem moet daarom andere
informatie dan de plaats op het slakkenhuis gebruiken om de locatie te bepalen.
Deze informatie neemt de vorm aan van locatie cues/aanwijzingen die worden gecreëerd
door de manier waarop geluid interageert met het hoofd en de oren van de luisteraar.
2 soorten: binaurale signalen (afhankelijk zijn van beide oren) en spectrale signalen (1 oor).
Onderzoekers die de signalen bestuderen, hebben
vastgesteld hoe goed mensen deze signalen kunnen
gebruiken om de positie van een geluid in drie dimensies
te lokaliseren:
- de azimut, die zich uitstrekt van links naar rechts
- Elevation/verhoging, die zich op en neer uitstrekt
- afstand van de geluidsbron tot de luisteraar.
Minder nauwkeurig dan azimut- of elevatie
lokalisatie en werkt het beste wanneer de
geluidsbron bekend is.
, Binaurale cues
Beide oren om azimuth van geluid te bepalen. Beide cues gebaseerd op vergelijken van
geluidssignalen die linker en rechteroor bereiken.
● Interauraal niveauverschil (ILD)
= gebaseerd op het verschil in geluidsdrukniveau van een geluid die twee oren
bereikt. Er ontstaat een niveauverschil tussen de twee oren omdat het hoofd een
barrière vormt die een akoestische schaduw creëert, waardoor de intensiteit van
geluiden die het verre oor bereiken wordt verminderd. Deze vermindering van de
intensiteit aan het verre oor treedt op bij hoogfrequente geluiden, maar niet voor
lage.
● Interauraal tijdsverschil (ITD)
= het tijdsverschil tussen wanneer een geluid het linkeroor bereikt en wanneer het
het rechteroor bereikt. Omdat de ITD groter wordt naarmate geluidsbronnen meer
opzij staan, kan de grootte van de ITD worden gebruikt als een aanwijzing om de
locatie van een geluid te bepalen. Meest effectief voor lage frequentie geluiden. Het
is de dominante binaurale cue voor horen.
Deze cues geven wel ambigue cues voor de elevation/hoogte van
een geluidsbron. Omdat de tijd- en niveauverschillen hetzelfde
kunnen zijn op een aantal verschillende hoogtes, kunnen ze geen
betrouwbare indicatie geven van de hoogte van de geluidsbron. →
plaatsen van ambiguïteit worden weergegeven dmv cone of
confusion. Punt a en b hebben dezelfde ILD en ITD.
Spectrale cues
Zorgt voor broninformatie bij elevations. Cues waarin informatie voor
lokalisatie is vervat in verschillen in de verdeling (of spectrum) van frequenties
die elk oor bereiken vanaf verschillende locaties.
Deze verschillen worden veroorzaakt door het feit dat voordat de
geluidsprikkel de gehoorgang binnenkomt, deze wordt gereflecteerd door het
hoofd en in de verschillende plooien van de oorschelpen.
2 locaties hebben dezelfde ITD en ILD, maar verschillen in de manier waarop
de geluiden in de oorschelp stuiteren, creëren verschillende frequentie
patronen voor de twee locaties.
Lokalisatie kan worden beïnvloed door een mal te gebruiken om de
binnencontouren van de oorschelpen te veranderen.
Ze bepaalden hoe de lokalisatie verandert als de mal enkele weken wordt
gedragen en wat er gebeurt als de mal wordt verwijderd. De resultaten voor
Scenario 1: iets gebeurt plotseling buiten → je weet waar je om moet kijken, je weet waar
het geluid vandaan komt = sound localization.
Scenario 2: geluiden binnen → je bent in een winkel en de slager noemt nummers. Je hoort
elk nummer maar 1 keer ondanks dat het geluid meerdere paden bewandelt tot het je oren
bereikt 1. het directe pad (mond tot oren) en 2. meerdere paden wat reflectie omvat van
muur, plafond etc. Ons gehoor hangt vooral af van het eerste pad, dit is het
precedence/voorrangs effect.
Scenario 3: Conversatie met een vriend → in een restaurant hoor je wat je vriend zegt
woord-voor-woord ondanks alle andere geluiden. De vaardigheid dat je de geluidsbronnen
kan onderscheiden komt door een proces genaamd auditory stream analysis. Het groeperen
van woorden tot zinnen is perceptual grouping.
Lokalisatie van geluidsbronnen
De geluiden vanuit verschillende locaties creëren een auditory space. Het lokaliseren van
geluidsbronnen in een auditory space noemen we auditory localization.
De "tweet, tweet" van de vogel en de "miauw" van de kat stimuleren het slakkenhuis op
basis van hun geluidsfrequenties. Deze frequenties veroorzaken zenuwprikkel patronen die
resulteren in onze waarneming van de toonhoogte en het timbre van een toon. Maar
activering van zenuwvezels in het slakkenhuis is gebaseerd op de frequentiecomponenten
van de tonen en niet op waar de tonen vandaan komen. Dit betekent dat twee tonen met
dezelfde frequentie die op verschillende locaties ontstaan, dezelfde haarcellen en
zenuwvezels in het slakkenhuis activeren. Het gehoorsysteem moet daarom andere
informatie dan de plaats op het slakkenhuis gebruiken om de locatie te bepalen.
Deze informatie neemt de vorm aan van locatie cues/aanwijzingen die worden gecreëerd
door de manier waarop geluid interageert met het hoofd en de oren van de luisteraar.
2 soorten: binaurale signalen (afhankelijk zijn van beide oren) en spectrale signalen (1 oor).
Onderzoekers die de signalen bestuderen, hebben
vastgesteld hoe goed mensen deze signalen kunnen
gebruiken om de positie van een geluid in drie dimensies
te lokaliseren:
- de azimut, die zich uitstrekt van links naar rechts
- Elevation/verhoging, die zich op en neer uitstrekt
- afstand van de geluidsbron tot de luisteraar.
Minder nauwkeurig dan azimut- of elevatie
lokalisatie en werkt het beste wanneer de
geluidsbron bekend is.
, Binaurale cues
Beide oren om azimuth van geluid te bepalen. Beide cues gebaseerd op vergelijken van
geluidssignalen die linker en rechteroor bereiken.
● Interauraal niveauverschil (ILD)
= gebaseerd op het verschil in geluidsdrukniveau van een geluid die twee oren
bereikt. Er ontstaat een niveauverschil tussen de twee oren omdat het hoofd een
barrière vormt die een akoestische schaduw creëert, waardoor de intensiteit van
geluiden die het verre oor bereiken wordt verminderd. Deze vermindering van de
intensiteit aan het verre oor treedt op bij hoogfrequente geluiden, maar niet voor
lage.
● Interauraal tijdsverschil (ITD)
= het tijdsverschil tussen wanneer een geluid het linkeroor bereikt en wanneer het
het rechteroor bereikt. Omdat de ITD groter wordt naarmate geluidsbronnen meer
opzij staan, kan de grootte van de ITD worden gebruikt als een aanwijzing om de
locatie van een geluid te bepalen. Meest effectief voor lage frequentie geluiden. Het
is de dominante binaurale cue voor horen.
Deze cues geven wel ambigue cues voor de elevation/hoogte van
een geluidsbron. Omdat de tijd- en niveauverschillen hetzelfde
kunnen zijn op een aantal verschillende hoogtes, kunnen ze geen
betrouwbare indicatie geven van de hoogte van de geluidsbron. →
plaatsen van ambiguïteit worden weergegeven dmv cone of
confusion. Punt a en b hebben dezelfde ILD en ITD.
Spectrale cues
Zorgt voor broninformatie bij elevations. Cues waarin informatie voor
lokalisatie is vervat in verschillen in de verdeling (of spectrum) van frequenties
die elk oor bereiken vanaf verschillende locaties.
Deze verschillen worden veroorzaakt door het feit dat voordat de
geluidsprikkel de gehoorgang binnenkomt, deze wordt gereflecteerd door het
hoofd en in de verschillende plooien van de oorschelpen.
2 locaties hebben dezelfde ITD en ILD, maar verschillen in de manier waarop
de geluiden in de oorschelp stuiteren, creëren verschillende frequentie
patronen voor de twee locaties.
Lokalisatie kan worden beïnvloed door een mal te gebruiken om de
binnencontouren van de oorschelpen te veranderen.
Ze bepaalden hoe de lokalisatie verandert als de mal enkele weken wordt
gedragen en wat er gebeurt als de mal wordt verwijderd. De resultaten voor
