OWE 8 IVZ: samenvatting alle verplichte literatuur voor de
kennistoets – 2022/23
Inhoudsopgave
A&F week 1................................................................................................................................................... 1
A&F week 2................................................................................................................................................. 18
VTV Zelfkatketerisatie.................................................................................................................................. 21
A&F week 3................................................................................................................................................. 28
A&F week 4................................................................................................................................................. 59
A&F week 5................................................................................................................................................. 67
A&F week 6................................................................................................................................................. 86
A&F week 7................................................................................................................................................ 105
VTV: Tracheostoma.................................................................................................................................... 112
WG Wet- en regelgeving............................................................................................................................ 118
WG Palliatieve zorg.................................................................................................................................... 121
A&F week 1
Neurologie H8.1, H21.2, H21.3, H24.1, H24.2, H25.2, H25.7
Dwarslaesie: onderbreking van continuïteit van ruggenmerg
Categorieën in hoogte:
- Hoger dan C4
Beademing nodig
- C5-C8
Hoger dan C8 is een hoge dwarslaesie
Tetraparese
Moeite met ademen
- Th1-Th6
Moeite met ademen
- Th7-L3
Th 8 = midthoracale dwarslaesie
, Lager dan L1 = lage dwarslaesie
- Conus-caudaletsel
Paresthesie = abnormale gewaarwording (tinteling)
Parese = gedeeltelijk verlies van kracht
Paralyse = verlamming
Paraparese = verzwakte benen
Tetraparese = verzwakte armen en benen
Paraplegie = beschadiging onder halswervels
Tetraplegie = beschadiging boven halswervels
Soorten dwarslaesies:
- Hoog
- Laag
- Compleet (volledig beschadigd, kan niet meer genezen)
- Incompleet (gedeeltelijk beschadigd, kans op verbetering)
- Central-cord letsel: beschadiging rondom centrale kanaal
- Syndroom van brown sequard (halfzijdige beschadiging)
Motorische uitval aan letselzijde
Tast- en vibratie aan letselzijde verstoord
Pijn- en temperatuur aan niet-letselzijde verstoord
- Conus-caudaletsel
Fases
1. Spinale shock
Slappe parese
Geen sensibiliteit
Blaas, darm en bloedvaten functioneren zelfstandig o.i.v. hersenen
2. Chronische fase (na 6 weken)
Autonome hyperreflexie (doordat hersenen reflex niet remmen)
Gebrekkige symphaticusactiviteit (bradycardie, hypotensie)
Verlamde delen worden spastisch versterkt door spacticiteit-verhogende
factoren als decubitus, contracturen, volle blaas
Adductorenspasme: benen tegen elkaar aangetrokken
Rhizotomie: doorsnijden van ruggenmergwortels om spasme te veranderen in
paralyse
Verschijnselen per orgaanstelsel
Ademhaling
- Bij beschadiging hoger dan C3 respiratoir arrest
- Beschadiging vanaf C4 diafragmaparalyse, diafragma is van belang voor
ademhaling in rust (buikademhaling). Zenuw voor aansturing diafragma loopt hier (n.
phrenicus)
- C5-C6 nog wel werkend diafragma
- Th1 t/m Th12 van belang voor borstademhaling
- Beschadiging Th5-Th8: niet kunnen hoesten
, - Airstacken: lucht in longen blazen om longvolume te vergroten (ondersteunt
overgebleven ademfunctie)
- Atelectase: ingeklapte longen (wanneer een deel van de longen geen lucht meer
krijgt zakt deze in)
Bloedvaten
- Passen zich niet meer aan naar lichaamshouding, wanneer iemand rechtop gaat
staan gaat er bijv. minder bloed naar hersenen collapse
- Steunkousen als hulpmiddel
- Trendlenburghouding voor verminderde doorbloeding hersenen
- Circulatoire shock door verstoorde bloedverdeling laat patiënt liggen om dit te
voorkomen, leg benen hoger en evt zwachtelen
- Embolie door inactiviteit
Temperatuurregulatie
- Huidvaten passen zich niet aan
- Hyperthermie door geen warmte meer kwijtraken via huid
Blaas
- Verslapte blaaswandspieren (atone blaas)
- Geen aandrang
- Sluitspier kan niet open
- Ischuria paradoxa: druppelsgewijs urineverlies door overvulling van blaas
- SP-katheter ivm infectierisico verblijfskatheter (leidt op lange termijn altijd tot
infectie door residu in blaas, kan leiden tot anatomische afwijkingen of
nierontsteking)
- Spastische blaas
Darmen
- Paralytische ileus: geen ‘normale’ darmpassage geen voeding geven!
- IV-voeding tot darmen werken
- Ontlasting verwijderen
Huid: kans op decubitus door…
- Verminderde stofwisseling
- Incontinentie
- Niet voelen van pijn
- Verminderde functie huidvaten bij druk gelijk al ischemie
Botten
- Contracturen
- Osteoporose door inactiviteit
Kans op nierstenen doordat nieren de grote hoeveelheid overbodig kalk
uitscheiden
Kans op spontane fracturen
- Paraosteoarthropathie: abnormale botgroei rondom gewrichten tegengaan met
medicijnen
, Onderzoek:
- Neurologisch onderzoek
- Aanvullend onderzoek: CT, MRI
Behandeling
- Halotractie: hoofdfixatie
- Operatieve fixatie
Whiplash: letsel door snelheidsverandering
- Acute fase: beschadigde nekspieren en -pezen, na enkele dagen neurologische
klachten als hoofdpijn en tintelingen
- Chronische fase: uitgebreidere klachten
Vermoeidheid, slapeloosheid, depressie, geheugenproblemen, verminderde
concentratie
Hyperestethisch emotioneel syndroom (labiliteit)
Whiplashsyndroom = het late klachtenpatroon in de chronische fase
- Oorzaak voor whiplashklachten is onbekend, behandeling gericht op leren leven met
de klachten
Vaakziekten van ruggenmerg
- Risicogroep: arterieel vaatlijden + DM2 + hypertensie
- Afsluiting ruggenmergarterie
Schietende pijn
Verlammingsverschijnselen, sensibiliteit wel aanwezig
Slappe parese, sfincterstoornissen
In later stadium spasticiteit met daarna veelal herstel, wel behoud van
restklachten
- AVM ruggenmerg: geleidelijk ontstaan van klachten met plotselinge verergering door
trauma of inspanning
Processen die het ruggenmerg samendrukken
- Compressio medullae
- Tumor na enkele weken klachten
- Abces door osteomyelitis t.g.v. infectie na enkele weken klachten + algehele
malaise en koorts
- Laminectomie = wervelbogen verwijderen om compressie op te heffen
Groeve = sulcus
Winding = gyrus
Groeve tussen frontaal en temporaalkwab = fissuur van sylvius
Centrale groeve = fissuur van roland
- Gyrus precentralis motoriek
- Gyrus postcentralis sensoriek
Anatomie en Fysiologie H12: Het zenuwstelsel
De algemene functies van het zenuwstelsel zijn:
kennistoets – 2022/23
Inhoudsopgave
A&F week 1................................................................................................................................................... 1
A&F week 2................................................................................................................................................. 18
VTV Zelfkatketerisatie.................................................................................................................................. 21
A&F week 3................................................................................................................................................. 28
A&F week 4................................................................................................................................................. 59
A&F week 5................................................................................................................................................. 67
A&F week 6................................................................................................................................................. 86
A&F week 7................................................................................................................................................ 105
VTV: Tracheostoma.................................................................................................................................... 112
WG Wet- en regelgeving............................................................................................................................ 118
WG Palliatieve zorg.................................................................................................................................... 121
A&F week 1
Neurologie H8.1, H21.2, H21.3, H24.1, H24.2, H25.2, H25.7
Dwarslaesie: onderbreking van continuïteit van ruggenmerg
Categorieën in hoogte:
- Hoger dan C4
Beademing nodig
- C5-C8
Hoger dan C8 is een hoge dwarslaesie
Tetraparese
Moeite met ademen
- Th1-Th6
Moeite met ademen
- Th7-L3
Th 8 = midthoracale dwarslaesie
, Lager dan L1 = lage dwarslaesie
- Conus-caudaletsel
Paresthesie = abnormale gewaarwording (tinteling)
Parese = gedeeltelijk verlies van kracht
Paralyse = verlamming
Paraparese = verzwakte benen
Tetraparese = verzwakte armen en benen
Paraplegie = beschadiging onder halswervels
Tetraplegie = beschadiging boven halswervels
Soorten dwarslaesies:
- Hoog
- Laag
- Compleet (volledig beschadigd, kan niet meer genezen)
- Incompleet (gedeeltelijk beschadigd, kans op verbetering)
- Central-cord letsel: beschadiging rondom centrale kanaal
- Syndroom van brown sequard (halfzijdige beschadiging)
Motorische uitval aan letselzijde
Tast- en vibratie aan letselzijde verstoord
Pijn- en temperatuur aan niet-letselzijde verstoord
- Conus-caudaletsel
Fases
1. Spinale shock
Slappe parese
Geen sensibiliteit
Blaas, darm en bloedvaten functioneren zelfstandig o.i.v. hersenen
2. Chronische fase (na 6 weken)
Autonome hyperreflexie (doordat hersenen reflex niet remmen)
Gebrekkige symphaticusactiviteit (bradycardie, hypotensie)
Verlamde delen worden spastisch versterkt door spacticiteit-verhogende
factoren als decubitus, contracturen, volle blaas
Adductorenspasme: benen tegen elkaar aangetrokken
Rhizotomie: doorsnijden van ruggenmergwortels om spasme te veranderen in
paralyse
Verschijnselen per orgaanstelsel
Ademhaling
- Bij beschadiging hoger dan C3 respiratoir arrest
- Beschadiging vanaf C4 diafragmaparalyse, diafragma is van belang voor
ademhaling in rust (buikademhaling). Zenuw voor aansturing diafragma loopt hier (n.
phrenicus)
- C5-C6 nog wel werkend diafragma
- Th1 t/m Th12 van belang voor borstademhaling
- Beschadiging Th5-Th8: niet kunnen hoesten
, - Airstacken: lucht in longen blazen om longvolume te vergroten (ondersteunt
overgebleven ademfunctie)
- Atelectase: ingeklapte longen (wanneer een deel van de longen geen lucht meer
krijgt zakt deze in)
Bloedvaten
- Passen zich niet meer aan naar lichaamshouding, wanneer iemand rechtop gaat
staan gaat er bijv. minder bloed naar hersenen collapse
- Steunkousen als hulpmiddel
- Trendlenburghouding voor verminderde doorbloeding hersenen
- Circulatoire shock door verstoorde bloedverdeling laat patiënt liggen om dit te
voorkomen, leg benen hoger en evt zwachtelen
- Embolie door inactiviteit
Temperatuurregulatie
- Huidvaten passen zich niet aan
- Hyperthermie door geen warmte meer kwijtraken via huid
Blaas
- Verslapte blaaswandspieren (atone blaas)
- Geen aandrang
- Sluitspier kan niet open
- Ischuria paradoxa: druppelsgewijs urineverlies door overvulling van blaas
- SP-katheter ivm infectierisico verblijfskatheter (leidt op lange termijn altijd tot
infectie door residu in blaas, kan leiden tot anatomische afwijkingen of
nierontsteking)
- Spastische blaas
Darmen
- Paralytische ileus: geen ‘normale’ darmpassage geen voeding geven!
- IV-voeding tot darmen werken
- Ontlasting verwijderen
Huid: kans op decubitus door…
- Verminderde stofwisseling
- Incontinentie
- Niet voelen van pijn
- Verminderde functie huidvaten bij druk gelijk al ischemie
Botten
- Contracturen
- Osteoporose door inactiviteit
Kans op nierstenen doordat nieren de grote hoeveelheid overbodig kalk
uitscheiden
Kans op spontane fracturen
- Paraosteoarthropathie: abnormale botgroei rondom gewrichten tegengaan met
medicijnen
, Onderzoek:
- Neurologisch onderzoek
- Aanvullend onderzoek: CT, MRI
Behandeling
- Halotractie: hoofdfixatie
- Operatieve fixatie
Whiplash: letsel door snelheidsverandering
- Acute fase: beschadigde nekspieren en -pezen, na enkele dagen neurologische
klachten als hoofdpijn en tintelingen
- Chronische fase: uitgebreidere klachten
Vermoeidheid, slapeloosheid, depressie, geheugenproblemen, verminderde
concentratie
Hyperestethisch emotioneel syndroom (labiliteit)
Whiplashsyndroom = het late klachtenpatroon in de chronische fase
- Oorzaak voor whiplashklachten is onbekend, behandeling gericht op leren leven met
de klachten
Vaakziekten van ruggenmerg
- Risicogroep: arterieel vaatlijden + DM2 + hypertensie
- Afsluiting ruggenmergarterie
Schietende pijn
Verlammingsverschijnselen, sensibiliteit wel aanwezig
Slappe parese, sfincterstoornissen
In later stadium spasticiteit met daarna veelal herstel, wel behoud van
restklachten
- AVM ruggenmerg: geleidelijk ontstaan van klachten met plotselinge verergering door
trauma of inspanning
Processen die het ruggenmerg samendrukken
- Compressio medullae
- Tumor na enkele weken klachten
- Abces door osteomyelitis t.g.v. infectie na enkele weken klachten + algehele
malaise en koorts
- Laminectomie = wervelbogen verwijderen om compressie op te heffen
Groeve = sulcus
Winding = gyrus
Groeve tussen frontaal en temporaalkwab = fissuur van sylvius
Centrale groeve = fissuur van roland
- Gyrus precentralis motoriek
- Gyrus postcentralis sensoriek
Anatomie en Fysiologie H12: Het zenuwstelsel
De algemene functies van het zenuwstelsel zijn: