Pathologie lever
Doel EC pathologie lever
• EC meestal onderzoek van 1e keus, eventueel aangevuld met CT en/of MRI
• Focale afwijkingen duidelijk zichtbaar
• Specifieke diagnose stellen wisselend mogelijk
Benigne afwijkingen
• Cyste en abces
• Haemangioom
• (pil-)Adenoom
• Focale nodulaire hyperplasie
• Steatosis hepatis
• Levercirrose
• Stuwing vv. Hepaticae
Maligne afwijkingen
• Metastasen
• HCC
Anatomische varianten
• Riedelse kwab
o Tongvormige uitloper rechter leverkwab naar caudaal
• Kissing sign lever en milt
o Linkerleverkwab ver reiken naar links
o Milt en lever raken elkaar
Cyste
= met vocht gevulde holte
• Echovrij, rond, duidelijke dunne wand, dorsale geluidsversterking, geen
doorbloeding
• Simpel of complex
• Solitair of multipel
• Asymptomatisch, tenzij bloeding of infectie
• Polycysteuze lever (+nieren)
Haemangioom
= goedaardig bloedvatgezwel
• Meest voorkomende solide, benigne aandoening (7%)
• Typisch: echorijk, homogeen, scherp begrensd
• Atypisch: echorijke rand met echoarme inhoud, meestal groot
• Niet meer dan 5, dorsaal rechterleverkwab
• Afmetingen
o Klein : <2cm
o Typisch: 2-10 cm
o Groot : >10 cm
FNH/adenoom
= goedaardige gezwel uit abnormale groei levercellen
• Zeldzame (benigne) tumoren, FNH > adenoom
• DD (differentiële diagnose) voor elkaar
• Adenoom ook wel piladenoom, o.b.v. orale anticonceptie
12
, • FNH
o Homogeen, iso-echogeen
o Meestal <5 cm
o Jong tot middelbare vrouwen
o Central scar
• Adenoom
o Heterogeen
o 1-30 cm, gemiddeld 5-10 cm
o Jonge vrouwen
o Hypervasculair
Abces
= een met pus gevulde zwelling
• Gelokaliseerde verzameling van pus o.b.v. bacteriële infectie
• Wisselend voorkomen
o Irregulair
o Soms multipele abcessen
o Beginstadium infectie: oedemateus > hypo-echogeen
o Necrose en vervloeiing: meer echovrij, met reflecties van pus en debris
> gasbelletjes zichtbaar
• Koorts, pijn, misselijkheid
• Ontstekingsbeeld in bloed
Steatosis hepatis
= leververvetting
• Opslag van vet in levercellen
• Gerelateerd aan obesitas, diabetes, eetpatroon, alcoholgebruik
• Reversibel proces
• Gehele lever echorijker -> vergelijking met rechternier of dit
zo is, deze is dan extra echoarm
• Verminderde geluidsdoorlaatbaarheid in diepte
• (Portale) vaten minder goed zichtbaar
Focale steatose
= lokale leververvetting
• Focale, echorijke structuren in een normale lever
• Geen ruimte-innemende werking, normale vaten zichtbaar
• Doorgaans nabij portale systeem
Focale non-steatose
= 1 of meerdere focale gebieden blijven gespaard voor vervetting
• Echoarme focale laesie(s) in echorijke lever
• Veelal rondom galblaasbed en portale vaten
Verloop chronische leverziekte
• 5 fasen
o Steatose
o Hepatitis = leverontsteking
o Fibrose = littekenweefsel in lever
o Cirrose
o Hepatocellulair carcinoom (HCC)
• Fasen zijn echografisch moeilijk te onderscheiden van elkaar
• Gouden standaard: leverbiopt, eventueel elastografie
13
, Levercirrose
= verlittekening van leverweefsel, tast structuur lever aan
• Kenmerken
o Gelobde contour lever, weinig portale vaten
o Heterogeen of gespikkeld parenchym
o Vergroting/verschrompeling
o Toename echogeniciteit parenchym
• Gevolgen
o Portale hypertensie
o Ascites: abnormale ophoping (eiwitbevattend) vocht, middelste foto
o HCC
Portale hypertensie
= verhoogde bloeddruk in portale systeem
• Vorming van porto-cavale anastomoses
o Rekanalisatie v. Umbilicalis
o Oesophagus varices
• Hepatofugale flow in v. Portae
• Splenomegalie
• Rechterplaatje: lig. Teres, normaal dicht nu weer open
• TIPPS = transjugular intrahepatic portasystemic shunt
o Stent verbinding tussen v. Portae en hepaticatak
Stuwing vv. Hepaticae
• V. Cava inferior niet comprimeerbaar
• Vv. Hepaticae opvallend wijd
• Gevolg van recht decompensatio cordis
Levermetastasen
• Verschillende verschijningsvormen
• Rond of ovaal met gladde of irregulaire begrenzing
• Wisselende oorsprong: mammae, colon, long, pancreas, ovarium
• Diffuus: multipel, wisselend van grootte
• Bull’s eye (halo)
• DD: cyste, abces, haemangioom, steatose, HCC
• Echoarm
o Vaak van hypovasculaire tumor
o Kan lijken op cyste of abces
• Echorijk
o Vasculaire metastasen
▪ Gastrointestinal
▪ Neuroendocrine
o Kan lijken op hemangioom of focale steatosis
• Target leasion
o Echorijk met echoarme/-vrije halo = bull’s eye
o Meestal van agressieve tumoren, zoals bronchuscarcinoom
o Maligne -> benigne
o DD: HCC, lymfoom, abces, adenoom, FNH
HCC, hepatocellulair carcinoom
= primair levercarcinoom
• Solide, >1 cm
• Meestal hypo-echogeen, ook hyper- en wisselend echogeen, soms echoarme halo
14
Doel EC pathologie lever
• EC meestal onderzoek van 1e keus, eventueel aangevuld met CT en/of MRI
• Focale afwijkingen duidelijk zichtbaar
• Specifieke diagnose stellen wisselend mogelijk
Benigne afwijkingen
• Cyste en abces
• Haemangioom
• (pil-)Adenoom
• Focale nodulaire hyperplasie
• Steatosis hepatis
• Levercirrose
• Stuwing vv. Hepaticae
Maligne afwijkingen
• Metastasen
• HCC
Anatomische varianten
• Riedelse kwab
o Tongvormige uitloper rechter leverkwab naar caudaal
• Kissing sign lever en milt
o Linkerleverkwab ver reiken naar links
o Milt en lever raken elkaar
Cyste
= met vocht gevulde holte
• Echovrij, rond, duidelijke dunne wand, dorsale geluidsversterking, geen
doorbloeding
• Simpel of complex
• Solitair of multipel
• Asymptomatisch, tenzij bloeding of infectie
• Polycysteuze lever (+nieren)
Haemangioom
= goedaardig bloedvatgezwel
• Meest voorkomende solide, benigne aandoening (7%)
• Typisch: echorijk, homogeen, scherp begrensd
• Atypisch: echorijke rand met echoarme inhoud, meestal groot
• Niet meer dan 5, dorsaal rechterleverkwab
• Afmetingen
o Klein : <2cm
o Typisch: 2-10 cm
o Groot : >10 cm
FNH/adenoom
= goedaardige gezwel uit abnormale groei levercellen
• Zeldzame (benigne) tumoren, FNH > adenoom
• DD (differentiële diagnose) voor elkaar
• Adenoom ook wel piladenoom, o.b.v. orale anticonceptie
12
, • FNH
o Homogeen, iso-echogeen
o Meestal <5 cm
o Jong tot middelbare vrouwen
o Central scar
• Adenoom
o Heterogeen
o 1-30 cm, gemiddeld 5-10 cm
o Jonge vrouwen
o Hypervasculair
Abces
= een met pus gevulde zwelling
• Gelokaliseerde verzameling van pus o.b.v. bacteriële infectie
• Wisselend voorkomen
o Irregulair
o Soms multipele abcessen
o Beginstadium infectie: oedemateus > hypo-echogeen
o Necrose en vervloeiing: meer echovrij, met reflecties van pus en debris
> gasbelletjes zichtbaar
• Koorts, pijn, misselijkheid
• Ontstekingsbeeld in bloed
Steatosis hepatis
= leververvetting
• Opslag van vet in levercellen
• Gerelateerd aan obesitas, diabetes, eetpatroon, alcoholgebruik
• Reversibel proces
• Gehele lever echorijker -> vergelijking met rechternier of dit
zo is, deze is dan extra echoarm
• Verminderde geluidsdoorlaatbaarheid in diepte
• (Portale) vaten minder goed zichtbaar
Focale steatose
= lokale leververvetting
• Focale, echorijke structuren in een normale lever
• Geen ruimte-innemende werking, normale vaten zichtbaar
• Doorgaans nabij portale systeem
Focale non-steatose
= 1 of meerdere focale gebieden blijven gespaard voor vervetting
• Echoarme focale laesie(s) in echorijke lever
• Veelal rondom galblaasbed en portale vaten
Verloop chronische leverziekte
• 5 fasen
o Steatose
o Hepatitis = leverontsteking
o Fibrose = littekenweefsel in lever
o Cirrose
o Hepatocellulair carcinoom (HCC)
• Fasen zijn echografisch moeilijk te onderscheiden van elkaar
• Gouden standaard: leverbiopt, eventueel elastografie
13
, Levercirrose
= verlittekening van leverweefsel, tast structuur lever aan
• Kenmerken
o Gelobde contour lever, weinig portale vaten
o Heterogeen of gespikkeld parenchym
o Vergroting/verschrompeling
o Toename echogeniciteit parenchym
• Gevolgen
o Portale hypertensie
o Ascites: abnormale ophoping (eiwitbevattend) vocht, middelste foto
o HCC
Portale hypertensie
= verhoogde bloeddruk in portale systeem
• Vorming van porto-cavale anastomoses
o Rekanalisatie v. Umbilicalis
o Oesophagus varices
• Hepatofugale flow in v. Portae
• Splenomegalie
• Rechterplaatje: lig. Teres, normaal dicht nu weer open
• TIPPS = transjugular intrahepatic portasystemic shunt
o Stent verbinding tussen v. Portae en hepaticatak
Stuwing vv. Hepaticae
• V. Cava inferior niet comprimeerbaar
• Vv. Hepaticae opvallend wijd
• Gevolg van recht decompensatio cordis
Levermetastasen
• Verschillende verschijningsvormen
• Rond of ovaal met gladde of irregulaire begrenzing
• Wisselende oorsprong: mammae, colon, long, pancreas, ovarium
• Diffuus: multipel, wisselend van grootte
• Bull’s eye (halo)
• DD: cyste, abces, haemangioom, steatose, HCC
• Echoarm
o Vaak van hypovasculaire tumor
o Kan lijken op cyste of abces
• Echorijk
o Vasculaire metastasen
▪ Gastrointestinal
▪ Neuroendocrine
o Kan lijken op hemangioom of focale steatosis
• Target leasion
o Echorijk met echoarme/-vrije halo = bull’s eye
o Meestal van agressieve tumoren, zoals bronchuscarcinoom
o Maligne -> benigne
o DD: HCC, lymfoom, abces, adenoom, FNH
HCC, hepatocellulair carcinoom
= primair levercarcinoom
• Solide, >1 cm
• Meestal hypo-echogeen, ook hyper- en wisselend echogeen, soms echoarme halo
14
