SOORTEN AS
Burgerrechtelijke
o Buitencontractueel
3 voorwaarden:
Fout
Schade
Causaal verband
o Contractueel
Strafrechtelijke
EERSTE VOORWAARDE – FOUT (BCA)
AANSPRAKELIJKHEID VOOR EIGEN GEDRAG
• Objectief element
Schending gebod of verbod = gedragsnorm (Resultaatsverplichting
Schending van de algemene zorgvuldigheidsnorm (Inspanningsverplichting
Drie onderdelen
1. Vooruitziend
2. Zorgvuldig
3. In dezelfde externe omstandigheden
• Subjectief element
= De dader van foutieve gedrag moet op het moment van het schadegeval (i) schuldbekwaam zijn en
vervolgens moet de daad of het nalaten aan hem kunnen worden (ii) toegerekend.
Schuldbekwaamheid: dader op het moment van de feiten bekwaam om zijn handelen te beheersen
en zich rekenschap kon geven van de gevolgen van zijn daden.
- Zogenaamde infanties
- Geesteszieken
AANSPRAKELIJKHEID VOOR EIGEN GEDRAG
Schuldonbekwaamheid moet (VEREISTEN/VOORWAARDEN)
- Ontoerekenbaarheid
- Onvoorzienbaarheid
- Onoverkomelijkheid
Toerekenbaarheid: de schadeverwekker kan slechts aansprakelijk worden gesteld ingeval hij uit vrije
en bewuste wil onrechtmatig heeft gehandeld.
Uitzonderingen op toerekenbaarheid, Indien schuldbekwaam, principieel ook toerekenbaar, tenzij:
• Overmacht
• Rechtvaardigingsgronden
,KWALITATIEVE AANSPRAKELIJKHEID – VOOR ANDERMANS DAAD
- Ouders
- Onderwijzers
- Aanstellers
KWALITATIEVE AANSPRAKELIJKHEID – VOOR ANDERMANS DAAD – OUDERS
Tweeledig vermoeden/dubbel tegenbewijs
- Tegenbewijs aan voldoende toezicht
- Tegenbewijs van goede opvoeding
KWALITATIEVE AANSPRAKELIJKHEID – VOOR ANDERMANS DAAD – ONDERWIJZERS
Toepassingsvoorwaarden:
1. Onderwijzer
2. De fout of minstens objectief onrechtmatige daad van de leerling
3. Schade aan derden
4. Tijdens het toezicht
In concreto beoordeelt door rechter
De rechtspraak blijkt belang te hechten aan een aantal feitelijke omstandigheden:
- Leeftijd
- Aantal leerlingen of de grootte van de groep
- Aard van het schadeverwekkende feit
- Discussie of de afwezigheid van de onderwijzer een beoordelingsfactor uitmaakt
- Het al dan niet voorzienbaar gedrag van de leerling
KWALITATIEVE AANSPRAKELIJKHEID – VOOR ANDERMANS DAAD – AANSTELLERS
Toepassingsvoorwaarden:
1. De aangesprokene bezit de hoedanigheid van aansteller
Er moet een band van ondergeschiktheid bestaan met de dader van het schadeverwekkend feit.
2. De aangestelde begaat een fout, minstens een objectief onrechtmatige daad die schade aan
een derde veroorzaakt
3. Het schadeverwekkend feit is gebeurd in de bediening van de aangestelde
Onrechtmatige daad of schadeverwekkend feit tijdens de bediening
Minstens een onrechtstreekse en occasionele band tussen het schadeverwekkend feit en de
bediening
Indien voorwaarden vervuld zijn onweerlegbaar vermoeden van aansprakelijkheid voor aansteller.
KWALITATIEVE AS – VOOR ZAKEN
Toepassingsvoorwaarden:
1. Een zaak
2. Een gebrekkige zaak
, 3. Schade aan een derde
4. Causaal verband tussen gebrek en schade (als slachtoffer uitlokt, niet AS)
5. Aangesprokene is bewaarder van de zaak
Vervuld? Onweerlegbaar vermoeden van AS bewaarder.
KWALITATIEVE AS – VOOR DIEREN
Toepassingsvoorwaarden:
1. Een dier
2. Schade aan een derde
3. Eigenaar of bewaarder van het dier (niet beide)
4. Causaal verband tussen gedrag dier en schade
Vervuld? Onweerlegbaar vermoeden van AS eigenaar/bewaarder.
KWALITATIEVE AS – VOOR GEBOUWEN
Toepassingsvoorwaarden:
1. Een gebouwen
2. Een instorting
3. Verzuim aan onderhoud of gebrek in de bouw
4. Schade aan een derde
5. Eigenaar
Vervuld? Onweerlegbaar vermoeden van AS eigenaar
Examen open vraag: verschil trede en deel van een trap!
Instorting omvat een val hetzij van een geheel hetzij van een gedeelte van de materialen die het
gebouw vormen. Een deel van de trap dat instort valt onder ‘instorting’. Een traptrede valt eerder
niet onder ‘instorting’.
Examen: Eigenaar altijd aansprakelijk voor instorten gebouw, ook al zit die aan andere kant van de
wereld! Als fout is van aannemer zal nadien wel… maar in eerste instantie altijd eigenaar
aansprakelijk en schade betalen aan slachtoffer (art. 1386 oud BW).
FOUTAANSPRAKELIJKHEID VERSUS OBJECTIEVE AANSPRAKELIJKHEID
Foutaansprakelijkheid: tegenbewijs mogelijk
Objectieve aansprakelijkheid: geen tegenbewijs, geen weerlegging mogelijk, het is gebeurd.
Burgerrechtelijke
o Buitencontractueel
3 voorwaarden:
Fout
Schade
Causaal verband
o Contractueel
Strafrechtelijke
EERSTE VOORWAARDE – FOUT (BCA)
AANSPRAKELIJKHEID VOOR EIGEN GEDRAG
• Objectief element
Schending gebod of verbod = gedragsnorm (Resultaatsverplichting
Schending van de algemene zorgvuldigheidsnorm (Inspanningsverplichting
Drie onderdelen
1. Vooruitziend
2. Zorgvuldig
3. In dezelfde externe omstandigheden
• Subjectief element
= De dader van foutieve gedrag moet op het moment van het schadegeval (i) schuldbekwaam zijn en
vervolgens moet de daad of het nalaten aan hem kunnen worden (ii) toegerekend.
Schuldbekwaamheid: dader op het moment van de feiten bekwaam om zijn handelen te beheersen
en zich rekenschap kon geven van de gevolgen van zijn daden.
- Zogenaamde infanties
- Geesteszieken
AANSPRAKELIJKHEID VOOR EIGEN GEDRAG
Schuldonbekwaamheid moet (VEREISTEN/VOORWAARDEN)
- Ontoerekenbaarheid
- Onvoorzienbaarheid
- Onoverkomelijkheid
Toerekenbaarheid: de schadeverwekker kan slechts aansprakelijk worden gesteld ingeval hij uit vrije
en bewuste wil onrechtmatig heeft gehandeld.
Uitzonderingen op toerekenbaarheid, Indien schuldbekwaam, principieel ook toerekenbaar, tenzij:
• Overmacht
• Rechtvaardigingsgronden
,KWALITATIEVE AANSPRAKELIJKHEID – VOOR ANDERMANS DAAD
- Ouders
- Onderwijzers
- Aanstellers
KWALITATIEVE AANSPRAKELIJKHEID – VOOR ANDERMANS DAAD – OUDERS
Tweeledig vermoeden/dubbel tegenbewijs
- Tegenbewijs aan voldoende toezicht
- Tegenbewijs van goede opvoeding
KWALITATIEVE AANSPRAKELIJKHEID – VOOR ANDERMANS DAAD – ONDERWIJZERS
Toepassingsvoorwaarden:
1. Onderwijzer
2. De fout of minstens objectief onrechtmatige daad van de leerling
3. Schade aan derden
4. Tijdens het toezicht
In concreto beoordeelt door rechter
De rechtspraak blijkt belang te hechten aan een aantal feitelijke omstandigheden:
- Leeftijd
- Aantal leerlingen of de grootte van de groep
- Aard van het schadeverwekkende feit
- Discussie of de afwezigheid van de onderwijzer een beoordelingsfactor uitmaakt
- Het al dan niet voorzienbaar gedrag van de leerling
KWALITATIEVE AANSPRAKELIJKHEID – VOOR ANDERMANS DAAD – AANSTELLERS
Toepassingsvoorwaarden:
1. De aangesprokene bezit de hoedanigheid van aansteller
Er moet een band van ondergeschiktheid bestaan met de dader van het schadeverwekkend feit.
2. De aangestelde begaat een fout, minstens een objectief onrechtmatige daad die schade aan
een derde veroorzaakt
3. Het schadeverwekkend feit is gebeurd in de bediening van de aangestelde
Onrechtmatige daad of schadeverwekkend feit tijdens de bediening
Minstens een onrechtstreekse en occasionele band tussen het schadeverwekkend feit en de
bediening
Indien voorwaarden vervuld zijn onweerlegbaar vermoeden van aansprakelijkheid voor aansteller.
KWALITATIEVE AS – VOOR ZAKEN
Toepassingsvoorwaarden:
1. Een zaak
2. Een gebrekkige zaak
, 3. Schade aan een derde
4. Causaal verband tussen gebrek en schade (als slachtoffer uitlokt, niet AS)
5. Aangesprokene is bewaarder van de zaak
Vervuld? Onweerlegbaar vermoeden van AS bewaarder.
KWALITATIEVE AS – VOOR DIEREN
Toepassingsvoorwaarden:
1. Een dier
2. Schade aan een derde
3. Eigenaar of bewaarder van het dier (niet beide)
4. Causaal verband tussen gedrag dier en schade
Vervuld? Onweerlegbaar vermoeden van AS eigenaar/bewaarder.
KWALITATIEVE AS – VOOR GEBOUWEN
Toepassingsvoorwaarden:
1. Een gebouwen
2. Een instorting
3. Verzuim aan onderhoud of gebrek in de bouw
4. Schade aan een derde
5. Eigenaar
Vervuld? Onweerlegbaar vermoeden van AS eigenaar
Examen open vraag: verschil trede en deel van een trap!
Instorting omvat een val hetzij van een geheel hetzij van een gedeelte van de materialen die het
gebouw vormen. Een deel van de trap dat instort valt onder ‘instorting’. Een traptrede valt eerder
niet onder ‘instorting’.
Examen: Eigenaar altijd aansprakelijk voor instorten gebouw, ook al zit die aan andere kant van de
wereld! Als fout is van aannemer zal nadien wel… maar in eerste instantie altijd eigenaar
aansprakelijk en schade betalen aan slachtoffer (art. 1386 oud BW).
FOUTAANSPRAKELIJKHEID VERSUS OBJECTIEVE AANSPRAKELIJKHEID
Foutaansprakelijkheid: tegenbewijs mogelijk
Objectieve aansprakelijkheid: geen tegenbewijs, geen weerlegging mogelijk, het is gebeurd.
