Rechtssubjecten zijn personen / entiteiten die deelnemen aan het rechtsverkeer.
Personen met volledige rechtssubjectiviteit: bezitten bekwaamheid om op elk van de hiervoor
aangegeven manieren aan het rechtsverkeer deel te nemen of daarin te worden betrokken. Staten
dus.
Personen met beperkte: hebben niet de volledigheid.
Vuistregel: personen die internationale bevoegdheden, rechten of plichten bezitten hebben
rechtssubjectiviteit.
Effectiviteitsbeginsel: zelfstandige grond voor beoordeling van de status van een bepaald persoon in
de internationale rechtsorde.
Staten zijn de belangrijkste subjecten in het internationale publiekrecht: zij beoefen onafhankelijk
van andere staten publiek gezag uit.
Internationale organisaties (intergouvernementele organisaties): meestal opgericht door staten
teneinde uitvoering van publieke taken. Zoals de VN, EU en Raad van Europa.
De reikwijdte van de internationale organisaties is beperkt. Deze wordt vooral beheerst door het
specialiteitsbeginsel: zij kennen geen algemene bevoegdheden, rechten of plichten, maar puur de
hun specifiek toegekende bevoegdheden.
De-facto regimes: niet statelijke entiteiten met afwezigheid van effectief gezag. Dit zijn
georganiseerde groepen die het feitelijke gezag uitoefenen over een deel van het grondgebied. Zoals
de FARC.
Bevrijdingsbewegingen: groeperingen die vechten tegen koloniale mogendheid. Deze kent meer
subjectiviteit dan de de facto regimes in het kader van het algemeen gevoelde onrecht.
Internationale non gouvernementele organisaties: private grensoverschrijvende organisaties. Zoals
amnesty international. Deze kennen geen internationale rechten, plichten of bevoegdheden en dus
geen rechtssubjectiviteit. NGO’s worden vooral beheerst door het nationale recht waarin zij is
gevestigd.
Multinationale /transnationale ondernemeningen: ondernemingen die in meer dan 1 staat
economisch actief zijn en kennen in beginsel puur de nationale rechtssubjectiviteit.
Natuurlijke personen: kennen rechten en plichten zoals het EVRM.
Staten
Soevereiniteit: exclusieve gezag, onafhankelijk van andere staten, exclusieve recht om publiek gezag
uit te oefen binnen eigen bevolking en grondgebied. Het recht op onafhankelijkheid en participatie in
de internationale rechtsorde. De soevereiniteit is de grondslag voor internationale
rechtssubjectiviteit.
Drie elementen van een staat:
- Permanente bevolking
- Beschreven grondgebied
- Gezagsstructuur: geheel van instellingen die publiek gezag uitoefenen. Staatshoofd, regering
etc.
, Bijzondere regels van het internationale recht: regels waar lidstaten zich mee hebben verenigd zoals
het evrm.
Het koninkrijk der nederlanden heeft als eenheid internationale rechtssubjectiviteit.
Totstandkoming en wijziging van een staat
- Afscheiding: eenzijdige afscheiding: dus zonder toestemming moederstaat
- Ontbinding: uiteenvallen van een staat in 2 of meer staten
- Aaneensluiting: kent ook absorptie.
Staatsvorming moet in overeenstemming zijn met het internationaal recht. Verovering dmv geweld
geldt dus niet.
Juridische beoordeling van nieuwe staten:
- Effectief gezag: als zij de wet kan instellen en handhaven met bevolking, gezagsstructuur en
grondgebied.
- Legaliteit: in overeenstemming met het internationaal recht
- Beginselen van zelfbeschikking: de vrijheid om eigen politieke status, economische, sociale
en culturele ontwikkeling te bepalen. Interne zelfbeschikking: binnen de grenzen van de
staat. Externe is het recht op zelfbeschikking als grond voor oprichting van nieuwe staat.
- Erkenning door andere staten: is niet cumulatief, wel handig politiek gezien.
o Declaratoire erkenning: erkenning is geen voorwaarde, maar zegt gewoon dat de
nieuwe staat feitelijk bestaat.
Juridische relevantie erkenning:
- Bij de bevordeling of een entiteit de voornaamste kenmerken bezit
- Praktische betekenis aan rechtssubjectiviteit
- Correctief effect: door erkenning wordt gehilpen bij het uitoefenen van het effectieve gezag.
Opvolging
Hoe zit het met de oude staatsschulden, de grenzen, rechten en plichten?
Voortzetting: overname van de oude rechten en plichten
Statenopvolging: geen voortzetting, maar wel overgaan op de nieuwe staat. Het internationale recht
regelt dit.
Clean-state beginsel: nieuwe staten beginnen met een schone lei. De verdragen gaan niet
zondermeer over. Bij een fusie van twee staten geldt dit niet. Dan worden verdargen overgenomen.
Als een gebiedsverwerfende staat een gebied verwerft gaan de verdragen mee op het nieuwe
gebied. De verdargen van dat nieuwe gebied gaan niet automatisch mee op het gebiedverwervende
gebied.
Lidmaatschap internationale organisaties: bij samenvoeging blijf je wel lid. Bij ontbinding / eenzijde
afscheiding niet dus dan moeten er nieuwe aanvragen gedaan wroden.
Aansprakelijkheid geldt voor de staat die de onrechtmatige daad beging, tenzij de opvolgende staat
de onrechtmatige daad aanvaardt.
Personen met volledige rechtssubjectiviteit: bezitten bekwaamheid om op elk van de hiervoor
aangegeven manieren aan het rechtsverkeer deel te nemen of daarin te worden betrokken. Staten
dus.
Personen met beperkte: hebben niet de volledigheid.
Vuistregel: personen die internationale bevoegdheden, rechten of plichten bezitten hebben
rechtssubjectiviteit.
Effectiviteitsbeginsel: zelfstandige grond voor beoordeling van de status van een bepaald persoon in
de internationale rechtsorde.
Staten zijn de belangrijkste subjecten in het internationale publiekrecht: zij beoefen onafhankelijk
van andere staten publiek gezag uit.
Internationale organisaties (intergouvernementele organisaties): meestal opgericht door staten
teneinde uitvoering van publieke taken. Zoals de VN, EU en Raad van Europa.
De reikwijdte van de internationale organisaties is beperkt. Deze wordt vooral beheerst door het
specialiteitsbeginsel: zij kennen geen algemene bevoegdheden, rechten of plichten, maar puur de
hun specifiek toegekende bevoegdheden.
De-facto regimes: niet statelijke entiteiten met afwezigheid van effectief gezag. Dit zijn
georganiseerde groepen die het feitelijke gezag uitoefenen over een deel van het grondgebied. Zoals
de FARC.
Bevrijdingsbewegingen: groeperingen die vechten tegen koloniale mogendheid. Deze kent meer
subjectiviteit dan de de facto regimes in het kader van het algemeen gevoelde onrecht.
Internationale non gouvernementele organisaties: private grensoverschrijvende organisaties. Zoals
amnesty international. Deze kennen geen internationale rechten, plichten of bevoegdheden en dus
geen rechtssubjectiviteit. NGO’s worden vooral beheerst door het nationale recht waarin zij is
gevestigd.
Multinationale /transnationale ondernemeningen: ondernemingen die in meer dan 1 staat
economisch actief zijn en kennen in beginsel puur de nationale rechtssubjectiviteit.
Natuurlijke personen: kennen rechten en plichten zoals het EVRM.
Staten
Soevereiniteit: exclusieve gezag, onafhankelijk van andere staten, exclusieve recht om publiek gezag
uit te oefen binnen eigen bevolking en grondgebied. Het recht op onafhankelijkheid en participatie in
de internationale rechtsorde. De soevereiniteit is de grondslag voor internationale
rechtssubjectiviteit.
Drie elementen van een staat:
- Permanente bevolking
- Beschreven grondgebied
- Gezagsstructuur: geheel van instellingen die publiek gezag uitoefenen. Staatshoofd, regering
etc.
, Bijzondere regels van het internationale recht: regels waar lidstaten zich mee hebben verenigd zoals
het evrm.
Het koninkrijk der nederlanden heeft als eenheid internationale rechtssubjectiviteit.
Totstandkoming en wijziging van een staat
- Afscheiding: eenzijdige afscheiding: dus zonder toestemming moederstaat
- Ontbinding: uiteenvallen van een staat in 2 of meer staten
- Aaneensluiting: kent ook absorptie.
Staatsvorming moet in overeenstemming zijn met het internationaal recht. Verovering dmv geweld
geldt dus niet.
Juridische beoordeling van nieuwe staten:
- Effectief gezag: als zij de wet kan instellen en handhaven met bevolking, gezagsstructuur en
grondgebied.
- Legaliteit: in overeenstemming met het internationaal recht
- Beginselen van zelfbeschikking: de vrijheid om eigen politieke status, economische, sociale
en culturele ontwikkeling te bepalen. Interne zelfbeschikking: binnen de grenzen van de
staat. Externe is het recht op zelfbeschikking als grond voor oprichting van nieuwe staat.
- Erkenning door andere staten: is niet cumulatief, wel handig politiek gezien.
o Declaratoire erkenning: erkenning is geen voorwaarde, maar zegt gewoon dat de
nieuwe staat feitelijk bestaat.
Juridische relevantie erkenning:
- Bij de bevordeling of een entiteit de voornaamste kenmerken bezit
- Praktische betekenis aan rechtssubjectiviteit
- Correctief effect: door erkenning wordt gehilpen bij het uitoefenen van het effectieve gezag.
Opvolging
Hoe zit het met de oude staatsschulden, de grenzen, rechten en plichten?
Voortzetting: overname van de oude rechten en plichten
Statenopvolging: geen voortzetting, maar wel overgaan op de nieuwe staat. Het internationale recht
regelt dit.
Clean-state beginsel: nieuwe staten beginnen met een schone lei. De verdragen gaan niet
zondermeer over. Bij een fusie van twee staten geldt dit niet. Dan worden verdargen overgenomen.
Als een gebiedsverwerfende staat een gebied verwerft gaan de verdragen mee op het nieuwe
gebied. De verdargen van dat nieuwe gebied gaan niet automatisch mee op het gebiedverwervende
gebied.
Lidmaatschap internationale organisaties: bij samenvoeging blijf je wel lid. Bij ontbinding / eenzijde
afscheiding niet dus dan moeten er nieuwe aanvragen gedaan wroden.
Aansprakelijkheid geldt voor de staat die de onrechtmatige daad beging, tenzij de opvolgende staat
de onrechtmatige daad aanvaardt.
