INM samenvatting HEM2
Hoofdstuk 1
1.1 Waardenketen van Porter
Plaats van inkoop in de waardeketen, Porter (1985)
Dit strategisch model wordt ingezet bij onderzoek naar, of het ontwikkelen van, concurrentievoordeel
van een organisatie. Volgens Porter komt concurrentievoordeel door de gehele organisatie tot stand.
Door de organisatie op te splitsen in een aantal groepen van activiteiten en deze daarna tot in detail te
analyseren kunnen de prestaties vastgesteld worden.
! Als er iets in de bovenste afdelingen verandert (trends & ontwikkelingen) moeten de onderstaande
afdelingen mee veranderen !
Porter ziet het voortbrengingsproces van ondernemingen als het geheel van activiteiten gericht op
ontwerpen, produceren, verkopen, leveren en onderhouden van het product ten dienste van haar
afnemers. Deze activiteiten worden onderverdeeld in primaire en secundaire activiteiten.
Primaire activiteiten = activiteiten die daadwerkelijk waarde toevoegen aan het eindproduct. Richten
zich op fysieke transformatie van de eindproducten. Vijf primaire activiteiten:
1. Inkomende logistiek – alle activiteiten met betrekking tot het ontvangen, distribueren en
opslaan van grondstoffen.
2. Productie – alle activiteiten gericht op transformatie van grondstoffen tot eindproduct. Zoals,
verschillende bewerkingsactiviteiten, assemblage (samenstellen) activiteiten, maar ook
verpakken, testen en controleren.
3. Uitgaande logistiek – alle activiteiten gericht op het ter beschikking stellen van het product aan
de afnemers. Zoals, op- en overslag van het product, het verzendklaar maken, het transport,
de levering aan de klant, de orderverwerking en het voorbereiden van de leveringsschema’s.
4. Marketing en verkoop – alle activiteiten gericht op het voorbereiden en uitvoeren van
verkooptransacties met de afnemers. Zoals, reclame, persoonlijke verkoop, direct mail,
offertemanagement en prijsbeleid.
5. Service – alle activiteiten gericht op instandhouding van het product en de relatie met de klant
na het moment van verkoop, zoals installatie en reparatie, training, onderdelenvoorziening en
upgrading van het product.
Ondersteunende activiteiten = activiteiten die de primaire activiteiten mogelijk maken.
Vier ondersteunende activiteiten:
1. Inkoop en bevoorrading – het beschikbaar stellen van alle goederen en diensten die
noodzakelijk zijn voor de instandhouding van de organisatie. Deze kunnen zowel betrekking
1
, INM samenvatting HEM2
hebben op grondstoffen, halffabricaten en componenten voor het primaire transformatieproces
als op materialen, goeden en apparatuur voor de ondersteunende processen.
2. Technologie en ontwikkeling – heeft betrekking op alle activiteiten waardoor de producten en
voortbrengingsprocessen van de onderneming kunnen worden verbeterd. Producttechnologie
en informatietechnologie.
3. Personeelsmanagement – alle activiteiten die gericht zijn op het werven, selecteren,
aannemen, beoordelen, belonen, trainen en opleiden van medewerkers.
4. Infrastructuur organisatie – richten zich op ondersteuning van gehele bedrijfsprocessen.
Voorbeelden van deze activiteiten: planning, financiële administratie, de boekhouding,
juridische dienst enzovoort.
Alle activiteiten, zowel de primaire als de ondersteunende, worden zodanig uitgevoerd dat de totale
waarde die door de onderneming wordt gegenereerd groter is dan het totaal van de kosten.
Marge berekenen
totale opbrengsten - totale kosten = winst
winst / totale opbrengsten x 100 = marge
Porter plaatst in zijn benadering de inkoopfunctie binnen de kring van ondersteunende activiteiten.
De inkoopfunctie kan in een onderneming op verschillende wijzen worden aangestuurd en wel door:
- Het primaire proces
- De ondersteunende activiteiten
Belangrijkste verschillen inkoop ten behoeve van primaire en ondersteunende activiteiten
Inkoopfunctie Inkoopfunctie
primaire activiteiten ondersteunende activiteiten
Assortiment beperkt – groot zeer groot
Aantal leveranciers beperkt, te overzien zeer groot
Omzet aanzienlijk beperkt
Aantal orders etc. aanzienlijk zeer groot
Gemiddeld orderbedrag hoog gering
Beheersbaarheid afhankelijk van productieplanning beperkt (vaak werken met
schattingen)
DMU te overzien (engineering, productie) samenstelling varieert
2
Hoofdstuk 1
1.1 Waardenketen van Porter
Plaats van inkoop in de waardeketen, Porter (1985)
Dit strategisch model wordt ingezet bij onderzoek naar, of het ontwikkelen van, concurrentievoordeel
van een organisatie. Volgens Porter komt concurrentievoordeel door de gehele organisatie tot stand.
Door de organisatie op te splitsen in een aantal groepen van activiteiten en deze daarna tot in detail te
analyseren kunnen de prestaties vastgesteld worden.
! Als er iets in de bovenste afdelingen verandert (trends & ontwikkelingen) moeten de onderstaande
afdelingen mee veranderen !
Porter ziet het voortbrengingsproces van ondernemingen als het geheel van activiteiten gericht op
ontwerpen, produceren, verkopen, leveren en onderhouden van het product ten dienste van haar
afnemers. Deze activiteiten worden onderverdeeld in primaire en secundaire activiteiten.
Primaire activiteiten = activiteiten die daadwerkelijk waarde toevoegen aan het eindproduct. Richten
zich op fysieke transformatie van de eindproducten. Vijf primaire activiteiten:
1. Inkomende logistiek – alle activiteiten met betrekking tot het ontvangen, distribueren en
opslaan van grondstoffen.
2. Productie – alle activiteiten gericht op transformatie van grondstoffen tot eindproduct. Zoals,
verschillende bewerkingsactiviteiten, assemblage (samenstellen) activiteiten, maar ook
verpakken, testen en controleren.
3. Uitgaande logistiek – alle activiteiten gericht op het ter beschikking stellen van het product aan
de afnemers. Zoals, op- en overslag van het product, het verzendklaar maken, het transport,
de levering aan de klant, de orderverwerking en het voorbereiden van de leveringsschema’s.
4. Marketing en verkoop – alle activiteiten gericht op het voorbereiden en uitvoeren van
verkooptransacties met de afnemers. Zoals, reclame, persoonlijke verkoop, direct mail,
offertemanagement en prijsbeleid.
5. Service – alle activiteiten gericht op instandhouding van het product en de relatie met de klant
na het moment van verkoop, zoals installatie en reparatie, training, onderdelenvoorziening en
upgrading van het product.
Ondersteunende activiteiten = activiteiten die de primaire activiteiten mogelijk maken.
Vier ondersteunende activiteiten:
1. Inkoop en bevoorrading – het beschikbaar stellen van alle goederen en diensten die
noodzakelijk zijn voor de instandhouding van de organisatie. Deze kunnen zowel betrekking
1
, INM samenvatting HEM2
hebben op grondstoffen, halffabricaten en componenten voor het primaire transformatieproces
als op materialen, goeden en apparatuur voor de ondersteunende processen.
2. Technologie en ontwikkeling – heeft betrekking op alle activiteiten waardoor de producten en
voortbrengingsprocessen van de onderneming kunnen worden verbeterd. Producttechnologie
en informatietechnologie.
3. Personeelsmanagement – alle activiteiten die gericht zijn op het werven, selecteren,
aannemen, beoordelen, belonen, trainen en opleiden van medewerkers.
4. Infrastructuur organisatie – richten zich op ondersteuning van gehele bedrijfsprocessen.
Voorbeelden van deze activiteiten: planning, financiële administratie, de boekhouding,
juridische dienst enzovoort.
Alle activiteiten, zowel de primaire als de ondersteunende, worden zodanig uitgevoerd dat de totale
waarde die door de onderneming wordt gegenereerd groter is dan het totaal van de kosten.
Marge berekenen
totale opbrengsten - totale kosten = winst
winst / totale opbrengsten x 100 = marge
Porter plaatst in zijn benadering de inkoopfunctie binnen de kring van ondersteunende activiteiten.
De inkoopfunctie kan in een onderneming op verschillende wijzen worden aangestuurd en wel door:
- Het primaire proces
- De ondersteunende activiteiten
Belangrijkste verschillen inkoop ten behoeve van primaire en ondersteunende activiteiten
Inkoopfunctie Inkoopfunctie
primaire activiteiten ondersteunende activiteiten
Assortiment beperkt – groot zeer groot
Aantal leveranciers beperkt, te overzien zeer groot
Omzet aanzienlijk beperkt
Aantal orders etc. aanzienlijk zeer groot
Gemiddeld orderbedrag hoog gering
Beheersbaarheid afhankelijk van productieplanning beperkt (vaak werken met
schattingen)
DMU te overzien (engineering, productie) samenstelling varieert
2
