Begrippenlijst inleiding onderzoek
• Statistical Methods for the Social Sciences (A. Agresti)
H2 – steekproef en meting
Validiteit Het onderzoek meet wat het zegt te meten
Betrouwbaarheid De resultaten zijn gelijk aan resultaten uit andere
onderzoeken die hetzelfde meten
Spreiding Verschil in waarde van variabelen per subject of persoon
Variabele (y) Een eigenschap of kenmerk die in waarde kan variëren
tussen personen in een steekproef of populatie
Meetniveau De verschillende waarden van een variabele
Kwantitatieve variabelen Het meetniveau van de variabele heeft numerieke waardes,
bijv. leeftijd. Je kunt hier een gemiddelde van berekenen
Categorische/kwalitatieve Het meetniveau van de variabele bevat categorieën, bijv.
variabelen religie. Geen gemiddelde van te berekenen
Interval niveau Een kwantitatief meetniveau, waar vaste intervallen, afstand
in waarden, tussen de getallen zitten
Nominaal niveau Een categorisch meetniveau, waarbij er geen verschil in
waarde zit tussen de categorieën, bijv. de categorie
ongehuwd heeft niet meer waarde dan de categorie gehuwd
Ordinaal niveau Een categorisch meetniveau, waarbij er wel opbouw in
waarde is tussen de verschillende categorieën, bijv.
frequentie religie-uitoefening: vaak – soms – nooit
Discreet meetniveau De mogelijke waarden van een variabele worden gevormd
door losstaande getallen, zoals 1, 2, 3, 4, etc.
Continu meetniveau De mogelijke waarden van een variabele hebben een
oneindig continuüm van rationele getallen, bijv. 1,87362…
Enkelvoudige aselecte Iedere mogelijke combinatie om de steekproef van n
steekproef subjecten van de populatie te vormen heeft een gelijke kans
geselecteerd te worden
Symbool n Steekproefgrootte/aselecte steekproef
Steekproefkader Hier staan alle namen, cijfers of waarden van de populatie
in genoteerd
Aselecte cijfers Worden door de computer bedacht en bevatten geen
patroon. Aan de hand van deze cijfers wordt de selectie
gemaakt in een aselecte steekproef.
Survey Door middel van interviews/vragenlijsten wordt data
verzameld bij de steekproef
Aselect digitaal De telefoon selecteert willekeurig het volgende subject
telefoneren
Gepland experiment Bij experimenten worden reacties van de subjecten
vergeleken met een uitkomstmeting onder diverse
omstandigheden. Deze omstandigheden zijn niveaus van
variabelen die de uitkomst kunnen beïnvloeden. Aan welke
omstandigheid een subject wordt blootgesteld kan d.m.v.
een steekproef worden bepaald om de uitkomst op
voorhand niet te beïnvloeden
Observatiestudie Uitkomsten worden geobserveerd bij de subjecten bij
verschillende variabelen zonder experimentele manipulatie.
De reacties worden gemeten zonder dat er invloed op
uitgeoefend wordt. Er zijn echter vaak ook nog andere
variabelen die invloed hebben op de uitkomst. Hier hebben
onderzoekers geen invloed op, waardoor de een
, steekproefselectie niet representatief kan zijn voor de
gehele populatie
Steekproeffout De uitkomsten tussen twee steekproeven kunnen
verschillen. Hoe groter de steekproef, des te kleiner de
steekproeffout
Steekproef bias De steekproef is niet betrouwbaar
Probability bias Methode van selectie waarbij de kans voor selectie van de
steekproef bekend is
Nonprobability bias Methode van selectie waarbij de kans voor selectie van de
steekproef niet te berekenen is
Vrijwillige steekproef Op vrijwillige basis melden subjecten zich aan voor de
steekproef, waardoor het geen reële weerspiegeling is van
de populatie
Ondervertegenwoordiging De steekproef is niet representatief voor alle groepen van
de populatie
Respons bias De manier waarop een vraag wordt geformuleerd of gesteld,
of de volgorde van de vragen heeft invloed op het antwoord
en dus op de resultaten van het onderzoek. Ook het
karakter of het overkomen van de interviewer kan invloed
hebben, doordat de respondent een sociaal wenselijk
antwoord geeft
Non-responsieve bias Het niet participeren van subjecten uit de steekproef kan
zorgen voor ontbreken van data, waardoor de steekproef
niet meer representatief is voor de populatie. Er kan ook
informatie ontbreken voor enkele bepaalde variabelen die
relevant zijn
Systemische aselecte Aan de hand van een stapgrootte tussen de subjecten wordt
steekproef de steekproef selectie gemaakt in het steekproefkader
Symbool K Stapgrootte
Symbool N Populatie
Gestratificeerde De populatie wordt in lagen verdeeld, waarna er van elke
steekproef laag een enkelvoudige aselecte selectie gemaakt wordt
Strata De lagen waarin de populatie verdeeld wordt
Proportioneel De onderliggende verhoudingen tussen de proporties van
de strata in de steekproef zijn in verhouding gelijk aan de
verhoudingen in de populatie
Disproportioneel De onderliggende verhoudingen tussen de proporties van
de strata in de steekproef zijn niet in verhouding gelijk aan
de verhouding in de populatie
Clustersteekproef De populatie wordt verdeeld in clusters, waarna er
enkelvoudig aselect een steekproefselectie wordt gemaakt
van een aantal clusters. Dit wordt gebruikt als niet alle
subjecten van de populatie bekend zijn
Getrapte steekproef Gelijk aan clustersteekproef, alleen wordt er binnen de
clusters nogmaals een enkelvoudige aselecte steekproef
uitgevoerd
H3 – beschrijvende statistiek
Centrum van de data Een typische, meest voorkomende observatie
Spreiding van de data De spreiding om het centrum heen
Relatieve frequenties De proportie of het percentage van de observaties die in de
categorie vallen
Proportie Het aantal observaties in een categorie gedeeld door het
totale aantal observaties (waarde tussen 0-1, som is 1)
• Statistical Methods for the Social Sciences (A. Agresti)
H2 – steekproef en meting
Validiteit Het onderzoek meet wat het zegt te meten
Betrouwbaarheid De resultaten zijn gelijk aan resultaten uit andere
onderzoeken die hetzelfde meten
Spreiding Verschil in waarde van variabelen per subject of persoon
Variabele (y) Een eigenschap of kenmerk die in waarde kan variëren
tussen personen in een steekproef of populatie
Meetniveau De verschillende waarden van een variabele
Kwantitatieve variabelen Het meetniveau van de variabele heeft numerieke waardes,
bijv. leeftijd. Je kunt hier een gemiddelde van berekenen
Categorische/kwalitatieve Het meetniveau van de variabele bevat categorieën, bijv.
variabelen religie. Geen gemiddelde van te berekenen
Interval niveau Een kwantitatief meetniveau, waar vaste intervallen, afstand
in waarden, tussen de getallen zitten
Nominaal niveau Een categorisch meetniveau, waarbij er geen verschil in
waarde zit tussen de categorieën, bijv. de categorie
ongehuwd heeft niet meer waarde dan de categorie gehuwd
Ordinaal niveau Een categorisch meetniveau, waarbij er wel opbouw in
waarde is tussen de verschillende categorieën, bijv.
frequentie religie-uitoefening: vaak – soms – nooit
Discreet meetniveau De mogelijke waarden van een variabele worden gevormd
door losstaande getallen, zoals 1, 2, 3, 4, etc.
Continu meetniveau De mogelijke waarden van een variabele hebben een
oneindig continuüm van rationele getallen, bijv. 1,87362…
Enkelvoudige aselecte Iedere mogelijke combinatie om de steekproef van n
steekproef subjecten van de populatie te vormen heeft een gelijke kans
geselecteerd te worden
Symbool n Steekproefgrootte/aselecte steekproef
Steekproefkader Hier staan alle namen, cijfers of waarden van de populatie
in genoteerd
Aselecte cijfers Worden door de computer bedacht en bevatten geen
patroon. Aan de hand van deze cijfers wordt de selectie
gemaakt in een aselecte steekproef.
Survey Door middel van interviews/vragenlijsten wordt data
verzameld bij de steekproef
Aselect digitaal De telefoon selecteert willekeurig het volgende subject
telefoneren
Gepland experiment Bij experimenten worden reacties van de subjecten
vergeleken met een uitkomstmeting onder diverse
omstandigheden. Deze omstandigheden zijn niveaus van
variabelen die de uitkomst kunnen beïnvloeden. Aan welke
omstandigheid een subject wordt blootgesteld kan d.m.v.
een steekproef worden bepaald om de uitkomst op
voorhand niet te beïnvloeden
Observatiestudie Uitkomsten worden geobserveerd bij de subjecten bij
verschillende variabelen zonder experimentele manipulatie.
De reacties worden gemeten zonder dat er invloed op
uitgeoefend wordt. Er zijn echter vaak ook nog andere
variabelen die invloed hebben op de uitkomst. Hier hebben
onderzoekers geen invloed op, waardoor de een
, steekproefselectie niet representatief kan zijn voor de
gehele populatie
Steekproeffout De uitkomsten tussen twee steekproeven kunnen
verschillen. Hoe groter de steekproef, des te kleiner de
steekproeffout
Steekproef bias De steekproef is niet betrouwbaar
Probability bias Methode van selectie waarbij de kans voor selectie van de
steekproef bekend is
Nonprobability bias Methode van selectie waarbij de kans voor selectie van de
steekproef niet te berekenen is
Vrijwillige steekproef Op vrijwillige basis melden subjecten zich aan voor de
steekproef, waardoor het geen reële weerspiegeling is van
de populatie
Ondervertegenwoordiging De steekproef is niet representatief voor alle groepen van
de populatie
Respons bias De manier waarop een vraag wordt geformuleerd of gesteld,
of de volgorde van de vragen heeft invloed op het antwoord
en dus op de resultaten van het onderzoek. Ook het
karakter of het overkomen van de interviewer kan invloed
hebben, doordat de respondent een sociaal wenselijk
antwoord geeft
Non-responsieve bias Het niet participeren van subjecten uit de steekproef kan
zorgen voor ontbreken van data, waardoor de steekproef
niet meer representatief is voor de populatie. Er kan ook
informatie ontbreken voor enkele bepaalde variabelen die
relevant zijn
Systemische aselecte Aan de hand van een stapgrootte tussen de subjecten wordt
steekproef de steekproef selectie gemaakt in het steekproefkader
Symbool K Stapgrootte
Symbool N Populatie
Gestratificeerde De populatie wordt in lagen verdeeld, waarna er van elke
steekproef laag een enkelvoudige aselecte selectie gemaakt wordt
Strata De lagen waarin de populatie verdeeld wordt
Proportioneel De onderliggende verhoudingen tussen de proporties van
de strata in de steekproef zijn in verhouding gelijk aan de
verhoudingen in de populatie
Disproportioneel De onderliggende verhoudingen tussen de proporties van
de strata in de steekproef zijn niet in verhouding gelijk aan
de verhouding in de populatie
Clustersteekproef De populatie wordt verdeeld in clusters, waarna er
enkelvoudig aselect een steekproefselectie wordt gemaakt
van een aantal clusters. Dit wordt gebruikt als niet alle
subjecten van de populatie bekend zijn
Getrapte steekproef Gelijk aan clustersteekproef, alleen wordt er binnen de
clusters nogmaals een enkelvoudige aselecte steekproef
uitgevoerd
H3 – beschrijvende statistiek
Centrum van de data Een typische, meest voorkomende observatie
Spreiding van de data De spreiding om het centrum heen
Relatieve frequenties De proportie of het percentage van de observaties die in de
categorie vallen
Proportie Het aantal observaties in een categorie gedeeld door het
totale aantal observaties (waarde tussen 0-1, som is 1)
