Samenvatting Hoorcolleges 2.3C Afstemming binnen Opvoeding en Onderwijs (FSWE2-032-A)

2.3 Afstemming binnen Opvoeding & Onderwijs


College 1. Introductiecollege
De context is erg belangrijk voor een individu. Bronfenbrenner ontwikkelde het ecologisch
ontwikkelingsmodel -> een van de eerste interdisciplinaire modellen. Dit ecologisch model
van Bronfenbrenner bestaat uit verschillende lagen:
• Microsysteem: individu + microsystemen in zijn/haar omgeving;
• Mesosysteem: interacties tussen verschillende microsystemen van het kind;
• Exosysteem: systemen waar het kind niet actief in participeert, maar wat wel invloed
kan hebben op de ontwikkeling van het kind -> werk van de ouders;
• Macrosysteem: algemeen geldende cultuur, normen en waarden, wetten.

Gedrag van het kind is het resultaat van een complex samenspel tussen kenmerken van het
kind en zijn omgeving (op micro-, meso-, exo- en macroniveau).

Op het moment dat er sprake is van een problematische ontwikkeling en kinderen in de
residentiële jeugdzorg terechtkomen, dan is er een enorme verandering in microsystemen.
Microsystemen kunnen ook veranderen over de tijd -> doordat men ouder wordt of doordat
de historische tijd verandert (veranderingen in cultuur en beleid).




De interactie die een kind zelf heeft met zijn microsystemen noemt men proximale
processen -> bijvoorbeeld de interactie tussen een kind en zijn/haar ouders.

Er is een relatie tussen het model van Bronfenbrenner en de beroepspraktijk. De NVO
(Nederlandse Vereniging van Pedagogen en Onderwijskundigen) maakt verbinding tussen de
werkgebieden door het toepassen van het model van Bronfenbrenner.




1

, 2.3 Afstemming binnen Opvoeding & Onderwijs


College 2. Residentiële Jeugdzorg
Van alle jeugdigen die gebruik maken van jeugdhulp in Nederland maakt maar 5% gebruik
van residentiële jeugdhulp. Van alle jeugdigen in de residentiële jeugdhulp gebruikt maar 8%
gesloten residentiële hulp -> Jeugdzorg Plus. Kindertehuizen vormen geen belangrijk
onderdeel van de residentiële jeugdhulp in Nederland.

Een gevolg van ambulantisering is dat de doelgroep van residentiële jeugdhulp ernstige en
complexe problemen laat zien. De doelgroep in de residentiële jeugdhulp bestaat vaak uit
jongens met externaliserende gedragsproblematiek.

In de huidige Nederlandse/Westerse context bestaat residentiële jeugdhulp uit:
• Residentiële leef- en behandelgroepen;
• Kleinschalige gezinshuizen -> kinderen worden opgevangen door gezinnen, waarbij
minstens één van de twee ‘ouders’ geschoold is om hier mee om te gaan. Bij
pleegzorg zijn de pleegouders niet hiervoor geschoold;
• Be-/gesloten inrichtingen.

Residentiële hulp is vaak kleinschalig -> instellingen met meerdere leefgroepen van 6 tot 12
jeugdigen. Er is vooral opvang van jongeren ouder dan 12 jaar. Deze groep heeft zowel
gedragsproblemen als problemen thuis.

Er zijn verschillende vormen van residentiële jeugdhulp:
• Gezinshuizen: zorgboerderijen;
• Kleinschalig verblijf;
• Leef- en behandelgroepen gericht op opvoeden en op de behandeling;
• Crisisopvang;
• Kamertrainingscentra of fasehuizen: voor jongeren vanaf 16 jaar en ouder -> plekken
waar jongeren vrijwel zelfstandig wonen met lichte begeleiding;
• Gesloten residentiële jeugdhulp (Jeugdzorg Plus): jeugdhulp achter gesloten deuren
op het moment dat jongeren een risico zijn voor de omgeving of voor zichzelf.

Instellingen verschillen van elkaar met betreffing tot:
• Openheid voor de buitenwereld;
• Omvang: groot of kleinschalig;
• Locatie: in of buiten een woonwijk;
• Diverse zorgaanbieders;
• Doelgroep: intelligentie, leeftijd, problematiek.

Overeenkomsten tussen residentiële hulpvormen zijn:
• Leefgroepen met vier tot twaalf jeugdigen;
• Woonruimten: huiskamer, keuken,
spel/hobbyruimte;
• Eigen slaapkamer jeugdigen;
• Kantoor pedagogische medewerkers;
• Relatief hoge kosten.




2