Fundamentele rechten
Hoorcollege week 1;
Fundamentele rechten/ mensenrechten/grondrechten; fundamentele normen ( groot
belang) die de handelingsvrijheid van – in de eerste plaats – de overheid beperken en die
strekken tot een menswaardig bestaan. ( dak boven je hogen, voedsel, water, recht op
onderwijs)
Onderscheid mensenrechten en grondrechten:
Mensenrechten meer nadruk op menselijkheid en grondrechten nadruk op in grondwet
vastgelegde rechten
1. Belang grondrechten - nationaal
Belangrijk element van de rechtstaat;
- Legaliteitsbeginsel
- Machtenscheiding
- Rechtsbescherming door onafhankelijke rechter
- Grondrechten
2. Belangrijk in democratie;
- Politieke grondrechten
- Gelijkheid
Ook sociale thema’s ; gezondheid, huisvesting
3. Belang grondrechten – internationaal
- -doelstelling VN ( art. 1 handvest)
- -vastlegging in verdragen en verklaringen
- Internationaal toezicht en handhavingsmechanismen
- jurisprudentie mrc en ehrm
4. belang grondrechten – eu
- oorspronkelijk vier vrijheden
- fundamentele rechten steeds meer betekenis ( 2 veu) evt. Sancties bij schending
( art. 7 veu)
- Inmiddels eigen handvest van de grondrechten
- belangrijke arresten hvj
belang grondrechten in praktijk
covid maatregelen en grondrechten
- recht op gezondheid
, - recht op leven
- vrijheid van beweging
- vrijheid van betoging
- vrijheid van godsdienst
- recht op respect voor privéleven
- recht op onderwijs
algemene leerstukken;
-positieve verplichtingen ( overheid actief iets doen bv. Demonstratievrijheid )
- horizontale werking
- samenloop en botsing
- verhouding tussen bescherming in verschillende rechtsordes
- taakverdeling wetgever/rechter, belang sociale grondrechten
kritiek op mensenrechten
- natuurrecht / menselijke waardigheid / universaliteit bestaat niet
- overtrokken individualisme
- algemeen belang hoort voor te gaan
- ondermijnen democratische natiestaat
- teveel, te ruim
kennisclip 1; belang en toepassing van jurisprudentie
arresten ehrm
- raad van Europa
- evrm en ehrm
- zaken van particulieren tegen een staat
- besluit over ontvankelijkheid en arrest over inhoud
opmerkingen arresten ehrm
- conclusie bij meerderheid
- evt. Concurring en dissenting opinions
- ontvankelijkheid soms ook inhoudelijk
- verschil gewone en grote kamer
kennisclip 2 ; dragers grondrechten
1. vo t. Frankrijk
ontvankelijkheid:
- is art. 2 evrm van toepassing ( is foetus grondrechtdrager)?
- Zijn alle nationale rechtsmiddelen uitgeput?
, - Geen ja geen nee
- Als er maar bescherming is niet perse strafrechtelijke procedure nodig
Past bij week 1 ; ongeborene in beginsel niet perse drager van evrm rechten
Week 4; positieve verplichtingen; art 2 evrm meer dan alleen onthoudingsplicht, daarbij wel
vaak keuze welke maatregelen
Week 3; appreciatiemarge bij gebrek aan consensus in lidstaten
2. Vereningsvrijheid gedetineerden
Beroep verworpen, dus
Belang;
Week 1; gevangenen en verveningen dragers grondrechten
Hr neemt van zelfsprekend dat ze zich erop kunnen roepen, maar wel ruime
beperkingsmogelijheid nodig is
Week 3; beperkingsmogelijkheden
3. Rasti rostelli
Relevant;
Week 1; commercieel bedrijf als grondrechtdrager
Week 2; reikwijdt art 7 lid 3 grw en onderscheid binnen art 7
Week 3; onderscheid verlof vooraf en maatregelen achteraf
Opdrachten week 1
1. Welke relatie wordt in het boek gelegd tussen het Middeleeuwse christendom en
het ontstaan van de idee van grondrechten?
Enerzijds kent het christendom ideeën over de gelijkwaardigheid van alle mensen, het
belang van de individuele ziel en de beperking van de overheidsmacht, die als
voedingsbodem voor het ontstaan van grondrechten kunnen worden beschouwd. Anderzijds
lijken christelijke opvattingen over de aard van het overheidsgezag en over het tegengaan
van ketterse opvattingen juist weinig of geen ruimte te laten voor een idee van
grondrechten.
Het middeleeuwse christendom stelt dat de spirituele sfeer belangrijker is dan de
wereldlijke of statelijke sfeer. Daarom dienen het geloof en de kerk op zijn minst een
eigen domein te hebben waardoor de bevoegdheid van de statelijke overheid
begrensd is. Dit wordt gezien als het ontstaan van het idee van grondrechten
beschouwd
Hoorcollege week 1;
Fundamentele rechten/ mensenrechten/grondrechten; fundamentele normen ( groot
belang) die de handelingsvrijheid van – in de eerste plaats – de overheid beperken en die
strekken tot een menswaardig bestaan. ( dak boven je hogen, voedsel, water, recht op
onderwijs)
Onderscheid mensenrechten en grondrechten:
Mensenrechten meer nadruk op menselijkheid en grondrechten nadruk op in grondwet
vastgelegde rechten
1. Belang grondrechten - nationaal
Belangrijk element van de rechtstaat;
- Legaliteitsbeginsel
- Machtenscheiding
- Rechtsbescherming door onafhankelijke rechter
- Grondrechten
2. Belangrijk in democratie;
- Politieke grondrechten
- Gelijkheid
Ook sociale thema’s ; gezondheid, huisvesting
3. Belang grondrechten – internationaal
- -doelstelling VN ( art. 1 handvest)
- -vastlegging in verdragen en verklaringen
- Internationaal toezicht en handhavingsmechanismen
- jurisprudentie mrc en ehrm
4. belang grondrechten – eu
- oorspronkelijk vier vrijheden
- fundamentele rechten steeds meer betekenis ( 2 veu) evt. Sancties bij schending
( art. 7 veu)
- Inmiddels eigen handvest van de grondrechten
- belangrijke arresten hvj
belang grondrechten in praktijk
covid maatregelen en grondrechten
- recht op gezondheid
, - recht op leven
- vrijheid van beweging
- vrijheid van betoging
- vrijheid van godsdienst
- recht op respect voor privéleven
- recht op onderwijs
algemene leerstukken;
-positieve verplichtingen ( overheid actief iets doen bv. Demonstratievrijheid )
- horizontale werking
- samenloop en botsing
- verhouding tussen bescherming in verschillende rechtsordes
- taakverdeling wetgever/rechter, belang sociale grondrechten
kritiek op mensenrechten
- natuurrecht / menselijke waardigheid / universaliteit bestaat niet
- overtrokken individualisme
- algemeen belang hoort voor te gaan
- ondermijnen democratische natiestaat
- teveel, te ruim
kennisclip 1; belang en toepassing van jurisprudentie
arresten ehrm
- raad van Europa
- evrm en ehrm
- zaken van particulieren tegen een staat
- besluit over ontvankelijkheid en arrest over inhoud
opmerkingen arresten ehrm
- conclusie bij meerderheid
- evt. Concurring en dissenting opinions
- ontvankelijkheid soms ook inhoudelijk
- verschil gewone en grote kamer
kennisclip 2 ; dragers grondrechten
1. vo t. Frankrijk
ontvankelijkheid:
- is art. 2 evrm van toepassing ( is foetus grondrechtdrager)?
- Zijn alle nationale rechtsmiddelen uitgeput?
, - Geen ja geen nee
- Als er maar bescherming is niet perse strafrechtelijke procedure nodig
Past bij week 1 ; ongeborene in beginsel niet perse drager van evrm rechten
Week 4; positieve verplichtingen; art 2 evrm meer dan alleen onthoudingsplicht, daarbij wel
vaak keuze welke maatregelen
Week 3; appreciatiemarge bij gebrek aan consensus in lidstaten
2. Vereningsvrijheid gedetineerden
Beroep verworpen, dus
Belang;
Week 1; gevangenen en verveningen dragers grondrechten
Hr neemt van zelfsprekend dat ze zich erop kunnen roepen, maar wel ruime
beperkingsmogelijheid nodig is
Week 3; beperkingsmogelijkheden
3. Rasti rostelli
Relevant;
Week 1; commercieel bedrijf als grondrechtdrager
Week 2; reikwijdt art 7 lid 3 grw en onderscheid binnen art 7
Week 3; onderscheid verlof vooraf en maatregelen achteraf
Opdrachten week 1
1. Welke relatie wordt in het boek gelegd tussen het Middeleeuwse christendom en
het ontstaan van de idee van grondrechten?
Enerzijds kent het christendom ideeën over de gelijkwaardigheid van alle mensen, het
belang van de individuele ziel en de beperking van de overheidsmacht, die als
voedingsbodem voor het ontstaan van grondrechten kunnen worden beschouwd. Anderzijds
lijken christelijke opvattingen over de aard van het overheidsgezag en over het tegengaan
van ketterse opvattingen juist weinig of geen ruimte te laten voor een idee van
grondrechten.
Het middeleeuwse christendom stelt dat de spirituele sfeer belangrijker is dan de
wereldlijke of statelijke sfeer. Daarom dienen het geloof en de kerk op zijn minst een
eigen domein te hebben waardoor de bevoegdheid van de statelijke overheid
begrensd is. Dit wordt gezien als het ontstaan van het idee van grondrechten
beschouwd
