Jeugdhulpverlening binnen gedwongen kader
Les 1 – Strafrecht en Civielrecht
Wat is jeugdhulpverlening?
◦ Hulpverlening aan kinderen
◦ Hulpverlening aan jeugd (tot 18 jaar?)
◦ Hulpverlening aan ouders
◦ Samenwerking met ouders
◦ Systeem methodisch werken/contextwerken in belang van het kind
◦ Pedagogisch werken
◦ Samenwerken met netwerk
◦ Oog voor het welzijn van een kind
◦ Oog voor de rechten van het kind (IVRK)
2 modaliteiten in jeugdhulpverlening
1. Jeugdstrafrecht
- Maatschappij beschermt voor jonge dader
2. Civielrecht (tussen burgers)
- Jongere beschermt voor ‘maatschappij’
Uit het ouderlijk gezag
Dit kan alleen door de volgende personen en instanties:
- Het Openbaar Ministerie
- De Raad van de Kinderbescherming
- Een pleegouder
Ontheffing
Als ouders niet in staat zijn om hun kind op te voeden en te verzorgen, bepaald de rechter dat een
ander voor onbepaalde tijd het gezag over het kind krijgt.
Ontzetting
Als ouders zich verwijtbaar misdragen tegenover hun kind, kunnen zij door de rechter uit het
ouderlijk gezag gezet worden. Het kind gaat naar een pleeggezin of een tehuis.
,Halt afdoening
Een taakstraf die buiten justitie om wordt gedaan, je krijgt geen strafblad. Er komt een gesprek en
dat gaat over wat er is gebeurt en welke straf vastgesteld wordt. Excuus aanbieden maakt deel uit
van de halt afdoening en daarnaast volgt vaak een werkstraf van maximaal 20 uur, wat gaat om het
herstellen van de aangerichte schade. Het bestaat vooral uit leeropdrachten.
Jeugddetentie
Zwaarste vorm binnen het jeugdstrafrecht. Er moet sprake zijn van een ernstig strafbaar feit en een
groot risico op recidive. Het kan maximaal twee jaar worden opgelegd.
Nachtdetentie
De jongere heeft overdag school, werk of een dagbesteding en ’s nachts en in het weekend slaapt hij
in de justitiële jeugddetentie.
PIJ maatregel
Heeft het doel de behandeling en heropvoeding van de jongere te bewerkstelligen. De psychische
stoornis wordt behandeld, waardoor ontsporing en terugval in de toekomst moet worden
voorkomen. Het is een maatregel van twee jaar, die kan met twee jaar worden verlengd bij een
geweldsdelict of een seksueel delict en het kan nog eens met twee jaar worden verlengd als de
jeugdige tijdens het plegen van het misdrijf een ziekelijke stoornis of een gebrekkige ontwikkeling
heeft. Dus maximaal kan het zes jaar duren.
Gedrag beïnvloedende maatregel (GBM)
Het gaat om gedragsproblemen. De maatregel is bedoeld voor jongeren voor wie een
voorwaardelijke straf of taakstraf te licht is en de PIJ-maatregel te zwaar. Jongeren staan onder
toezicht van de jeugdreclassering en moeten bijvoorbeeld een agressieregulatietraining volgen.
Deze maatregel duurt minimaal zes maanden en maximaal één jaar en kan worden verlengt. Als de
jongere zich niet houdt aan de behandeling, dan volgt detentie voor het resterende deel.
Grond voor de OTS is de ernstige bedreiging van de belangen van een kind
Artikel 1:255 BW noemt als voorwaarden voor een OTS dat:
◦ Een kind zodanig opgroeit dat hij in zijn ontwikkeling ernstig wordt bedreigd
◦ Ouders de zorg die nodig is om die bedreiging op te heffen niet voldoende accepteren
◦ Verwacht wordt dat ouders binnen een voor het kind aanvaardbare termijn hun
opvoedingsverantwoordelijkheid zullen waarmaken
, Engageren
Doel is het kweken van vertrouwen en een ‘goed gevoel’ bij het gezin:
- Open communicatie
- Positieve communicatie
- Aansluiten bij de wensen in het gezin
- Aansluiten bij de krachten in het gezin
- Bieden van een ontwikkelingsperspectief
Positioneren
Doel is het belang van het kind centraal stellen:
- Uitleg over de maatregel
- Het feit dat het gaat om het belang van het kind
- Deskundigheid van gezinsvoogd
- Bevoegdheden en plichten van gezinsvoogd
- Positie gezinsvoogd ten opzichte van ouders en kind
Randvoorwaarden voor de rapportages van de RVDK
◦ Feiten en meningen worden standaard gescheiden beschreven.
◦ Beschrijvingen zijn zoveel mogelijk concreet en zonder speculatieve formulering.
◦ Hoor en wederhoor wordt toegepast en standaard opgenomen in de rapportages.
◦ De weging van belemmerende en beschermende factoren voor de situatie van het kind en de
conclusie hierover is duidelijk herleidbaar en navolgbaar.
◦ Accordering van informatie wordt expliciet gemaakt in de rapportage.
◦ Rapporten van externe deskundigen worden in het geheel als bijlage toegevoegd aan de
rapportages.
Deze voorwaarden vormen de basis voor controle van de kwaliteit van de rapportages.
Wat is een feit?
Een feit is een gebeurtenis of omstandigheid waarvan de werkelijkheid vaststaat, ofwel zintuigelijk
kan worden waargenomen of instrumenteel gemeten.
- Ze vertellen ons hoe groot het gevaar is voor het kind en wat er moet veranderen om het
kind veilig te laten zijn.
- Ze zijn noodzakelijk om grond bemoeienis te onderbouwen.
- Ze zijn neutraal en helpt men ui de strijd te blijven.
- Ze geven focus.
- Ze helpen kort en bondig te rapporteren.
Les 2 - Kinderbescherming
Kinderen hebben het recht op een gezonden en evenwichtige ontwikkeling en groei naar
zelfstandigheid. Ouders hebben de verantwoordelijkheid om dit recht te realiseren.
└ wanneer de ouders deze verantwoordelijkheid niet naar behoren vervullen, is het de plicht van de
overheid om passende (dwingende maatregelen) te nemen. Jeugdzorg in het vrijwillige kader is niet
mogelijk en de rechten van de minderjarige worden ernstig geschonden.
Het gaat in de jeugdbescherming steeds om opvoedings- en leefsituaties die niet voldoen aan de
minimumvoorwaarden voor een voorspoedige ontwikkeling van een minderjarige.
De overheidsverantwoordelijkheid voor deze minderjarigen heeft geleid tot een systeem van
jeugdzorg.
Les 1 – Strafrecht en Civielrecht
Wat is jeugdhulpverlening?
◦ Hulpverlening aan kinderen
◦ Hulpverlening aan jeugd (tot 18 jaar?)
◦ Hulpverlening aan ouders
◦ Samenwerking met ouders
◦ Systeem methodisch werken/contextwerken in belang van het kind
◦ Pedagogisch werken
◦ Samenwerken met netwerk
◦ Oog voor het welzijn van een kind
◦ Oog voor de rechten van het kind (IVRK)
2 modaliteiten in jeugdhulpverlening
1. Jeugdstrafrecht
- Maatschappij beschermt voor jonge dader
2. Civielrecht (tussen burgers)
- Jongere beschermt voor ‘maatschappij’
Uit het ouderlijk gezag
Dit kan alleen door de volgende personen en instanties:
- Het Openbaar Ministerie
- De Raad van de Kinderbescherming
- Een pleegouder
Ontheffing
Als ouders niet in staat zijn om hun kind op te voeden en te verzorgen, bepaald de rechter dat een
ander voor onbepaalde tijd het gezag over het kind krijgt.
Ontzetting
Als ouders zich verwijtbaar misdragen tegenover hun kind, kunnen zij door de rechter uit het
ouderlijk gezag gezet worden. Het kind gaat naar een pleeggezin of een tehuis.
,Halt afdoening
Een taakstraf die buiten justitie om wordt gedaan, je krijgt geen strafblad. Er komt een gesprek en
dat gaat over wat er is gebeurt en welke straf vastgesteld wordt. Excuus aanbieden maakt deel uit
van de halt afdoening en daarnaast volgt vaak een werkstraf van maximaal 20 uur, wat gaat om het
herstellen van de aangerichte schade. Het bestaat vooral uit leeropdrachten.
Jeugddetentie
Zwaarste vorm binnen het jeugdstrafrecht. Er moet sprake zijn van een ernstig strafbaar feit en een
groot risico op recidive. Het kan maximaal twee jaar worden opgelegd.
Nachtdetentie
De jongere heeft overdag school, werk of een dagbesteding en ’s nachts en in het weekend slaapt hij
in de justitiële jeugddetentie.
PIJ maatregel
Heeft het doel de behandeling en heropvoeding van de jongere te bewerkstelligen. De psychische
stoornis wordt behandeld, waardoor ontsporing en terugval in de toekomst moet worden
voorkomen. Het is een maatregel van twee jaar, die kan met twee jaar worden verlengd bij een
geweldsdelict of een seksueel delict en het kan nog eens met twee jaar worden verlengd als de
jeugdige tijdens het plegen van het misdrijf een ziekelijke stoornis of een gebrekkige ontwikkeling
heeft. Dus maximaal kan het zes jaar duren.
Gedrag beïnvloedende maatregel (GBM)
Het gaat om gedragsproblemen. De maatregel is bedoeld voor jongeren voor wie een
voorwaardelijke straf of taakstraf te licht is en de PIJ-maatregel te zwaar. Jongeren staan onder
toezicht van de jeugdreclassering en moeten bijvoorbeeld een agressieregulatietraining volgen.
Deze maatregel duurt minimaal zes maanden en maximaal één jaar en kan worden verlengt. Als de
jongere zich niet houdt aan de behandeling, dan volgt detentie voor het resterende deel.
Grond voor de OTS is de ernstige bedreiging van de belangen van een kind
Artikel 1:255 BW noemt als voorwaarden voor een OTS dat:
◦ Een kind zodanig opgroeit dat hij in zijn ontwikkeling ernstig wordt bedreigd
◦ Ouders de zorg die nodig is om die bedreiging op te heffen niet voldoende accepteren
◦ Verwacht wordt dat ouders binnen een voor het kind aanvaardbare termijn hun
opvoedingsverantwoordelijkheid zullen waarmaken
, Engageren
Doel is het kweken van vertrouwen en een ‘goed gevoel’ bij het gezin:
- Open communicatie
- Positieve communicatie
- Aansluiten bij de wensen in het gezin
- Aansluiten bij de krachten in het gezin
- Bieden van een ontwikkelingsperspectief
Positioneren
Doel is het belang van het kind centraal stellen:
- Uitleg over de maatregel
- Het feit dat het gaat om het belang van het kind
- Deskundigheid van gezinsvoogd
- Bevoegdheden en plichten van gezinsvoogd
- Positie gezinsvoogd ten opzichte van ouders en kind
Randvoorwaarden voor de rapportages van de RVDK
◦ Feiten en meningen worden standaard gescheiden beschreven.
◦ Beschrijvingen zijn zoveel mogelijk concreet en zonder speculatieve formulering.
◦ Hoor en wederhoor wordt toegepast en standaard opgenomen in de rapportages.
◦ De weging van belemmerende en beschermende factoren voor de situatie van het kind en de
conclusie hierover is duidelijk herleidbaar en navolgbaar.
◦ Accordering van informatie wordt expliciet gemaakt in de rapportage.
◦ Rapporten van externe deskundigen worden in het geheel als bijlage toegevoegd aan de
rapportages.
Deze voorwaarden vormen de basis voor controle van de kwaliteit van de rapportages.
Wat is een feit?
Een feit is een gebeurtenis of omstandigheid waarvan de werkelijkheid vaststaat, ofwel zintuigelijk
kan worden waargenomen of instrumenteel gemeten.
- Ze vertellen ons hoe groot het gevaar is voor het kind en wat er moet veranderen om het
kind veilig te laten zijn.
- Ze zijn noodzakelijk om grond bemoeienis te onderbouwen.
- Ze zijn neutraal en helpt men ui de strijd te blijven.
- Ze geven focus.
- Ze helpen kort en bondig te rapporteren.
Les 2 - Kinderbescherming
Kinderen hebben het recht op een gezonden en evenwichtige ontwikkeling en groei naar
zelfstandigheid. Ouders hebben de verantwoordelijkheid om dit recht te realiseren.
└ wanneer de ouders deze verantwoordelijkheid niet naar behoren vervullen, is het de plicht van de
overheid om passende (dwingende maatregelen) te nemen. Jeugdzorg in het vrijwillige kader is niet
mogelijk en de rechten van de minderjarige worden ernstig geschonden.
Het gaat in de jeugdbescherming steeds om opvoedings- en leefsituaties die niet voldoen aan de
minimumvoorwaarden voor een voorspoedige ontwikkeling van een minderjarige.
De overheidsverantwoordelijkheid voor deze minderjarigen heeft geleid tot een systeem van
jeugdzorg.
