Samenvatting Europees Recht
Vlag van de Europese Unie 12 sterren: Heilig Nummer
Belang EU:
- Belang voor overheid:
Vb.: staatssteun= steun van de staat over geld (belastingen, subsidies,…) altijd kijken naar
EU-regels over staatssteun (België moet bv akkoord vragen aan de EU om geld te geven aan
Oekraïne) omdat er eerlijke concurrentie zou zijn
- Belang voor bedrijven
Vb.: EU-mededingingsregels= bedrijven moeten zich ook aan de concurrentieregels houden
(vb.: GDPR= algemene verordening gegevensbescherming (AVG) privacy-regels
- Belang voor burgers
Vb.: betalen met de EURO, reizen zonder dat je je paspoort moet tonen aan de grens, werken
in een andere lidstaat zonder je paspoort te moeten tonen, ruimer aanbod aan producten,
geen roaming-kosten in de EU, recht op een compensatie als je vlucht geannuleerd is
1 Europese Unie
1.1 Internationaal recht
- Afspraken vastleggen
o Tussen natuurlijke personen en rechtspersonen
o Tussen staten: verdragen
- Staatssoevereiniteit= de overheid heeft de ultieme beslissingsbevoegdheid op het
grondgebied van een staat en is de enige die regelgeving kan opstellen
o Kan worden beperkt
Vrijwillig: door de overdracht aan een internationale organisatie
Waarom overdracht aan internationale organisatie?
Betere aanpak als je 1 groot geheel vormt je moet deel uitmaken
van grotere gehelen bv op militair vlak.
Een samenwerking is noodzakelijk om bepaalde doelen te bereiken
Gedwongen: via militair ingrijpen, …
- EU= een aaneenschakeling van verdragen
- Internationale organisaties:
o Gouvernementele organisaties
2 soorten samenwerkingen
Intergouvernementele organisaties: geen overdracht van
staatssoevereiniteit
supranationale organisaties: wel overdracht van staatssoevereiniteit
,RVE: altijd afgevaardigden van de lidstaten, parlementsleden van de kamer van
volksvertegenwoordigers die vergaderingen bijwonen
o Non-gouvernementele organisaties
WWF, Artsen Zonder Grenzen, Amnesty International…
1.1.1 Enkele internationale organisaties
1.1.1.1 VN (UNO)
- Opgericht in 1945
- Voornaamste doelstellingen:
o Mondiale veiligheid
o Mensenrechten
o Ontwikkeling wereldeconomie
- Opgericht door 51 landen
- 6 bestuursorganen waaronder: Algemene Vergadering, Veiligheidsraad, Secretaris-Generaal
en het Internationaal Gerechtshof
- Suborganisaties (WHO, UNICEF, UNHCR, …)
1.1.1.2 OESO
- opgericht in 1948 als Organisatie voor Europese Economische Samenwerking
- Nadien in 1961 werden ook niet-Europese landen lid (USA, Canada, Australië, Mexico,..)
- Bestuurscentrum in Parijs
,1.1.1.3 NAVO/NATO
- Opgericht in 1949 met hoofdzetel in Brussel
- Militaire alliantie tussen de leden
- Vs. Communistische Oostblok
- Belang weer vergroot sinds Russische inval in Oekraïne
1.1.1.4 BeNeLux
- Opgericht in 1944 in Londen
- Was oorspronkelijk een douane-unie, maar evolueerde naar een economische samenwerking
met een interne markt
- Ook op andere domeinen actief (justitie, binnenlandse zaken en duurzame ontwikkeling)
1.1.2 Enkele Europese organisaties uitgelicht
1.1.2.1 EVA (EFTA)
- Opgericht in 1960 door Conventie van Stockholm
- Begonnen als alternatief voor de EEG, maar enkele leden traden toe tot EU
o Rest: Zwitserland, Noorwegen, Liechtenstein en IJsland
- EVA= Europese Vrijhandelsassociatie
- Veel EVA-leden zijn overgelopen naar de EEG over de jaren heen ze haalden er meer
voordeel uit
- EVA bestaat nog tot op vandaag
1.1.2.2 EER
- Opgericht in 1994
- Overeenkomst tussen EU en EFTA-landen (m.u.v. Zwitserland), zodat deze laatste kunnen
genieten van interne markt zonder EU-lidmaatschap
- EER= Europese Economische Ruimte= overeenkomst tussen de EU en de EVA-landen om
samen te werken zodat de EVA-landen van de voordelen kunnen genieten van de interne
markt
- Regels om erbij te mogen horen: Financiële bijdrage en economische regels van de EU
naleven
1.1.2.3 Raad Van Europa
= mensenrechtenorganisatie
=conseil de l’Europe (fr.), council of Europe (Eng)
- Opgericht door 10 stichtende leden in 1949 door Verdrag van Londen, met zetel in Franse
Straatsburg
- Belangrijkste verwezenlijking EVRM en EHRM
1.2 De EU en haar doelstellingen
1.2.1 De EU als een dynamisch project van uitbreiding en inhoudelijke
verdieping
- EU is net ontstaan na de 2de wereldoorlog
- Economische heropbouw na WOII liep moeizaam: samenwerking was nodig, maar
wantrouwen voor Duitsland door hetgeen hij deed in WOII…
- Robert Schuman + Jean Monnet (samenwerking in kolen en staal 2 industrieën)
o Richtten organisatie EGKS op
- EGKS: ‘Europese Gemeenschap voor kolen en staal’
, o Redenen?
1. Belangrijkste grondstoffen uit Duitsland voor de economische heropbouw
2. Controle op de activiteiten ivm wapens (wapens worden gemaakt uit staal)
o Start van de EU zoals we die nu kennen
Ontstaan in 1951 maar 6 jaar na WOII werken ze samen met de vijand
(Duitsland)
- De EU ooit ontstaan als project voor vrede, stabiliteit en welvaart (zie infra: ‘doelstellingen
van de EU’)
- De EU steeds verder evoluerend project:
o Tot waar moeten grenzen reiken (geografisch)?
o Welke bevoegdheden?
1.2.2 Territoriale uitbreiding
- Oprichting via Verdrag van Parijs 1951(!): EGKS-Verdrag
- Initieel 6 landen (Benelux, Italië, (West-)Duitsland en Frankrijk)
- Momenteel 27 landen
- Economische grootmacht
- Gemeenschap van normen en waarden
- EU= economische grootmacht om te concurreren met de VS en China
1.2.3 Voorwaarden en procedure voor toetreding
1.2.3.1 Voorwaarden om toe te treden
Criteria van Kopenhagen
a) Politiek: stabiele instellingen met garantie voor democratie, de rechtstaat, mensenrechten
en bescherming van minderheden
b) Economisch: functionerende markteconomie en omgaan met concurrentiedruk binnen EU
c) Juridisch: vermogen om verplichtingen van lidmaatschap te dragen. Acquis communautaire
(Alle Europese regels tot nu toe gemaakt ) moet worden overgenomen.
1.2.3.2 Procedure
- duurt jaren en verloopt als volgt:
1. Een land dient aanvraag in bij de Raad
2. De Europese Commissie geeft formeel advies
3. De Raad beslist unaniem: kandidaat-lidstaat of niet
4. Formele opening toetredingsonderhandelingen
(voorwaarden en verplichtingen ivm het lidmaatschap, financiële regelingen)
5. definitieve sluiting van de onderhandelingen
6. Raadpleging van de Commissie
7. Goedkeuring (overeenstemming) van het Europees Parlement: met gewone meerderheid
8. Besluit van de Raad (unaniem)
9. Het toetredingsverdrag wordt ondertekend door de kandidaat-lidstaat en de
vertegenwoordigers van alle lidstaten
10. Het toetredingsverdrag wordt aan de lidstaten en de kandidaat-lidstaat ingediend voor
ratificatie
11. Als ratificatieproces voltooid is en het verdrag in werking treedt = lidstaat
Vlag van de Europese Unie 12 sterren: Heilig Nummer
Belang EU:
- Belang voor overheid:
Vb.: staatssteun= steun van de staat over geld (belastingen, subsidies,…) altijd kijken naar
EU-regels over staatssteun (België moet bv akkoord vragen aan de EU om geld te geven aan
Oekraïne) omdat er eerlijke concurrentie zou zijn
- Belang voor bedrijven
Vb.: EU-mededingingsregels= bedrijven moeten zich ook aan de concurrentieregels houden
(vb.: GDPR= algemene verordening gegevensbescherming (AVG) privacy-regels
- Belang voor burgers
Vb.: betalen met de EURO, reizen zonder dat je je paspoort moet tonen aan de grens, werken
in een andere lidstaat zonder je paspoort te moeten tonen, ruimer aanbod aan producten,
geen roaming-kosten in de EU, recht op een compensatie als je vlucht geannuleerd is
1 Europese Unie
1.1 Internationaal recht
- Afspraken vastleggen
o Tussen natuurlijke personen en rechtspersonen
o Tussen staten: verdragen
- Staatssoevereiniteit= de overheid heeft de ultieme beslissingsbevoegdheid op het
grondgebied van een staat en is de enige die regelgeving kan opstellen
o Kan worden beperkt
Vrijwillig: door de overdracht aan een internationale organisatie
Waarom overdracht aan internationale organisatie?
Betere aanpak als je 1 groot geheel vormt je moet deel uitmaken
van grotere gehelen bv op militair vlak.
Een samenwerking is noodzakelijk om bepaalde doelen te bereiken
Gedwongen: via militair ingrijpen, …
- EU= een aaneenschakeling van verdragen
- Internationale organisaties:
o Gouvernementele organisaties
2 soorten samenwerkingen
Intergouvernementele organisaties: geen overdracht van
staatssoevereiniteit
supranationale organisaties: wel overdracht van staatssoevereiniteit
,RVE: altijd afgevaardigden van de lidstaten, parlementsleden van de kamer van
volksvertegenwoordigers die vergaderingen bijwonen
o Non-gouvernementele organisaties
WWF, Artsen Zonder Grenzen, Amnesty International…
1.1.1 Enkele internationale organisaties
1.1.1.1 VN (UNO)
- Opgericht in 1945
- Voornaamste doelstellingen:
o Mondiale veiligheid
o Mensenrechten
o Ontwikkeling wereldeconomie
- Opgericht door 51 landen
- 6 bestuursorganen waaronder: Algemene Vergadering, Veiligheidsraad, Secretaris-Generaal
en het Internationaal Gerechtshof
- Suborganisaties (WHO, UNICEF, UNHCR, …)
1.1.1.2 OESO
- opgericht in 1948 als Organisatie voor Europese Economische Samenwerking
- Nadien in 1961 werden ook niet-Europese landen lid (USA, Canada, Australië, Mexico,..)
- Bestuurscentrum in Parijs
,1.1.1.3 NAVO/NATO
- Opgericht in 1949 met hoofdzetel in Brussel
- Militaire alliantie tussen de leden
- Vs. Communistische Oostblok
- Belang weer vergroot sinds Russische inval in Oekraïne
1.1.1.4 BeNeLux
- Opgericht in 1944 in Londen
- Was oorspronkelijk een douane-unie, maar evolueerde naar een economische samenwerking
met een interne markt
- Ook op andere domeinen actief (justitie, binnenlandse zaken en duurzame ontwikkeling)
1.1.2 Enkele Europese organisaties uitgelicht
1.1.2.1 EVA (EFTA)
- Opgericht in 1960 door Conventie van Stockholm
- Begonnen als alternatief voor de EEG, maar enkele leden traden toe tot EU
o Rest: Zwitserland, Noorwegen, Liechtenstein en IJsland
- EVA= Europese Vrijhandelsassociatie
- Veel EVA-leden zijn overgelopen naar de EEG over de jaren heen ze haalden er meer
voordeel uit
- EVA bestaat nog tot op vandaag
1.1.2.2 EER
- Opgericht in 1994
- Overeenkomst tussen EU en EFTA-landen (m.u.v. Zwitserland), zodat deze laatste kunnen
genieten van interne markt zonder EU-lidmaatschap
- EER= Europese Economische Ruimte= overeenkomst tussen de EU en de EVA-landen om
samen te werken zodat de EVA-landen van de voordelen kunnen genieten van de interne
markt
- Regels om erbij te mogen horen: Financiële bijdrage en economische regels van de EU
naleven
1.1.2.3 Raad Van Europa
= mensenrechtenorganisatie
=conseil de l’Europe (fr.), council of Europe (Eng)
- Opgericht door 10 stichtende leden in 1949 door Verdrag van Londen, met zetel in Franse
Straatsburg
- Belangrijkste verwezenlijking EVRM en EHRM
1.2 De EU en haar doelstellingen
1.2.1 De EU als een dynamisch project van uitbreiding en inhoudelijke
verdieping
- EU is net ontstaan na de 2de wereldoorlog
- Economische heropbouw na WOII liep moeizaam: samenwerking was nodig, maar
wantrouwen voor Duitsland door hetgeen hij deed in WOII…
- Robert Schuman + Jean Monnet (samenwerking in kolen en staal 2 industrieën)
o Richtten organisatie EGKS op
- EGKS: ‘Europese Gemeenschap voor kolen en staal’
, o Redenen?
1. Belangrijkste grondstoffen uit Duitsland voor de economische heropbouw
2. Controle op de activiteiten ivm wapens (wapens worden gemaakt uit staal)
o Start van de EU zoals we die nu kennen
Ontstaan in 1951 maar 6 jaar na WOII werken ze samen met de vijand
(Duitsland)
- De EU ooit ontstaan als project voor vrede, stabiliteit en welvaart (zie infra: ‘doelstellingen
van de EU’)
- De EU steeds verder evoluerend project:
o Tot waar moeten grenzen reiken (geografisch)?
o Welke bevoegdheden?
1.2.2 Territoriale uitbreiding
- Oprichting via Verdrag van Parijs 1951(!): EGKS-Verdrag
- Initieel 6 landen (Benelux, Italië, (West-)Duitsland en Frankrijk)
- Momenteel 27 landen
- Economische grootmacht
- Gemeenschap van normen en waarden
- EU= economische grootmacht om te concurreren met de VS en China
1.2.3 Voorwaarden en procedure voor toetreding
1.2.3.1 Voorwaarden om toe te treden
Criteria van Kopenhagen
a) Politiek: stabiele instellingen met garantie voor democratie, de rechtstaat, mensenrechten
en bescherming van minderheden
b) Economisch: functionerende markteconomie en omgaan met concurrentiedruk binnen EU
c) Juridisch: vermogen om verplichtingen van lidmaatschap te dragen. Acquis communautaire
(Alle Europese regels tot nu toe gemaakt ) moet worden overgenomen.
1.2.3.2 Procedure
- duurt jaren en verloopt als volgt:
1. Een land dient aanvraag in bij de Raad
2. De Europese Commissie geeft formeel advies
3. De Raad beslist unaniem: kandidaat-lidstaat of niet
4. Formele opening toetredingsonderhandelingen
(voorwaarden en verplichtingen ivm het lidmaatschap, financiële regelingen)
5. definitieve sluiting van de onderhandelingen
6. Raadpleging van de Commissie
7. Goedkeuring (overeenstemming) van het Europees Parlement: met gewone meerderheid
8. Besluit van de Raad (unaniem)
9. Het toetredingsverdrag wordt ondertekend door de kandidaat-lidstaat en de
vertegenwoordigers van alle lidstaten
10. Het toetredingsverdrag wordt aan de lidstaten en de kandidaat-lidstaat ingediend voor
ratificatie
11. Als ratificatieproces voltooid is en het verdrag in werking treedt = lidstaat
