Samenvatting inleiding in de psychologie - 1ste jaar communicatiemanagement AP

PYCHOLOGIE SEMESTER 1 - 2022

1. WAT IS PSYCHOLOGIE

1.1 GEEN EENDUIDIGE DEFINITIE

 Psychologie bestudeert het gedrag van het normale individu en de rol die de psyche
daarbij speelt

(Pysche = ziel/geest/levensprincipe/het bewustzijn/het innerlijke/de hersenen + logie = studie van…)

We bekijken gedrag vanuit een bio-psycho-sociaal model:
° bio (nature)  het genetische, aanleg
° pyscho (psyche)  persoonlijke verwerking
° sociaal (nurture)  context, omgeving

Is de grens tussen normaal en abnormaal gedrag gemakkelijk te trekken?
Is ‘normaal’ objectief vaststelbaar?
 Experiment Rosenhan (1973) (belangrijke & invloedrijke kritiek op psychiatrie)
- Doel: wat is de betrouwbaarheid en validiteit van psychiatrische diagnoses?

1.2 DE INTUÏTIEVE MENSENKENNIS NAAST PSYCHOLOGIE ALS WETENSCHAP

 Intuïtieve mensenkennis  door ervaring verzameld (voelen & denken), subjectieve
indrukken die je toevallig krijgt doorheen je leven van alledag)

 Wetenschappelijke mensenkennis  methodologisch verzameld (experiment,
observatie, vragenlijst, case study, correlatiestudie)

Psychologie als wetenschap is gebaseerd op objectieve waarnemingen die op een
systematische manier worden verzameld in liefst gecontroleerde situaties.

Wetenschappelijke psychologie beantwoordt aan het objectiviteitsbeginsel (= observaties
kunnen door andere onderzoekers worden herhaald met hetzelfde resultaat als gevolg)
 Psychologie = ‘zachte’ wetenschap = objectiviteitsbeginsel niet volledig te bereiken

1.3 ONDERZOEKSMETHODES VAN DE PSYCHOLOGIE

 Experiment
 Vergelijking waarnemingen in experimentele groep VS waarnemingen controlegroep
 Experimentele groep: wordt in een door de psycholoog gemanipuleerde situatie geplaatst
 Controlegroep: wordt in een natuurlijke situatie geplaatst
 Steeds uitgaand van een hypothese (veronderstelling dat het gedrag niet toevallig is)




1

,  Observatie
 Gedrag van mensen w binnen een natuurlijke omgeving waargenomen en geregistreerd
 Er wordt gezocht naar gedragspatronen die terugkeren
 Op basis daarvan worden veronderstellingen/conclusies getrokken (worden vaak
omgezet in hypotheses die men dan in experiment gaat toetsen)

 Vragenlijst/survey
 Personen vullen vragenlijst in/interview door psycholoog
 Worden vaak door een groot aantal personen beantwoord
 Wordt nadien vaak adhv statistische methoden verwerkt

 Case study
 Één/enkele personen worden bestudeerd die bijzonder/uitzonderlijk gedrag stellen
 Psycholoog krijgt zicht op factoren die dergelijk gedrag uitlokken

 Correlatiestudie
 Op wetenschappelijke wijzen sterke verbanden bepalen tussen geregistreerde
gebeurtenissen en/of eigenschappen (bv iemands IQ  aantal uren dat hij tv kijkt)

1.4 ONTSTAAN VAN DE PSYCHOLOGIE

Mens heeft gedrag altijd willen verklaren :
 Oude Grieken: Humoresleer = temperamenten obv 4 lichaamssappen
° Sanguinicus (bloed)  vurig, energiek
° Cholericus ((gele) gal)  snel kwaad en makkelijk irriteerbaar
° Melancholicus (zwarte gal)  neerslachtig, introvert, depressief
° Flegmaticus (slijm)  kalm, weinig emotioneel

1) Filosofische voorlopers (p7-9)  filosofie = “geest”




2

, 2) De wetenschappelijke voorlopers  wetenschap = “hersenen”




Nature-nurture debat:
In welke mate wordt ons gedrag vooral genetisch dan wel door de omgeving bepaald

3) De grondlegger psychologie als wetenschap

Wilhelm Wundt
- Richt eerste laboratorium experimentele psychologie op in Leipzig (Duitsland) (1879)
- Introductie van nieuwe technieken  experimentele methode & introspectie
- Eerst structuralist  wat gebeurt er waar in ons lichaam/hersenen?
- Later functionalist  hoe en waarom treden bepaalde gedragingen op?

Wat stuurt ons gedrag?




Na structuralisme & functionalisme volgden vele stromingen:




3