Fasen controleproces:
1. Fase 1: Klant- en opdrachtacceptatie
2. Fase 2: Onderkennen en inschatting risico’s, planning van de controle
3. Fase 3: Uitvoering (verkrijgen controlebewijs, inspelen op onderkende risico’s)
4. Fase 4: Evaluatie en rapportage
, 1. Fase 1: Opdracht- en klantacceptatie c.q. voortzetting
opdracht en klant
Deze fase is van toepassing op alle opdrachten die een accountant wil uitvoeren. Je gaat
eerst kijken of je de klant kan accepteren, vervolgens vindt opdrachtacceptatie plaats.
Onderstaande informatie helpt de opdrachtpartner bepalen of de conclusies die met
betrekking tot het aanvaarden en continueren van cliëntrelaties en controleopdrachten
zijn getrokken, passend zijn (Standaard 220.12 en 220.A8 en Artikel 12 Bta):
» Integriteit van het management en van de met governance belaste personen
o Collegiaal overleg (Artikel 15a VGBA)
o Onderzoek op het internet
o Wwft (praktijkhandreiking 1124)
» Deskundigheid en benodigde capaciteit van het opdrachtteam, met inbegrip van
tijd en middelen (Artikel 15 Bta en Standaard 220.14)
» Naleving relevante ethische voorschriften door accountantseenheid en
opdrachtteam
o VGBA
o ViO
» Significante aangelegenheden die tijdens de huidige of vorige controleopdracht
aan de orde zijn gekomen
» Standaard 600 bij betrekken in geval van groepscontrole
Belangrijke wet- en regelgeving bij het accepteren van een klant en opdracht:
» Wwft
» VGBA
» ViO (indien het een assurance-opdracht betreft)
» NV COS 210 – Overeenkomen van de voorwaarden van controleopdrachten
Deze wet- en regelgevingen worden onderstaand nader toegelicht.
1.1. Wwft
Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme.
Een transactie moet gemeld worden als verondersteld kan worden dat deze verband kan
houden met witwassen (subjectieve indicator) of als deze voldoet aan de criteria van de
objectieve indicator (contant > 10K). Witwassen is het uitvoeren van transacties met als
doel om de illegale oorsprong van geldsommen te maskeren.
De accountant mag de klant accepteren en de dienstverlening pas starten nadat ze het
cliëntonderzoek hebben afgerond. Cliëntonderzoek bestaat uit het identificeren (middels
identiteitsgegevens en KvK uittreksels) en verifiëren (vaststellen dat de opgegeven
identiteit overeenkomt met de werkelijke identiteit) van de cliënt.
Daarnaast onderkennen van UBO(‘s) en beschikken over een bewijs van registratie van
de UBO(‘s) in het UBO-register. De afkorting UBO is gebaseerd op de Engelse term:
ultimate beneficial owner. Dit is de ‘natuurlijke persoon die de uiteindelijke eigenaar is
van of zeggenschap heeft ( > 25%) over een cliënt, dan wel de natuurlijke persoon voor
wiens rekening een transactie of activiteit wordt verricht.
,Is een cliënt of een UBO van een cliënt een PEP? Dan doet een instelling verscherpt
cliëntenonderzoek. PEPs zijn:
» natuurlijke personen die een prominente publieke functie bekleden.
» directe familieleden van een PEP; en
» ‘naast geassocieerden’ van een PEP
1.2. VGBA
Verordening gedrag- en beroepsregels accountants.
Het uitgangspunt van de VGBA is dat een accountant optreedt in het algemeen belang
en daarin zijn verantwoordelijkheid neemt. De VGBA bevat een aantal fundamentele
beginselen die voor elke accountant gelden.
Fundamentele beginselen die voor iedere accountant gelden:
» Professionaliteit. Dit beginsel bevat zowel zakelijk als privé handelen.
Bijvoorbeeld accountant is in zijn vrije tijd penningmeester van de
voetbalvereniging. Als de penningmeester een vermoeden heeft dat
bestuursleden in strijd handelen met bijvoorbeeld de horecawet, dan heeft hij de
verplichting een maatregel te treffen.
» Integriteit. De accountant ziet er op toe dat hij niet in verband wordt gebracht
met niet-integer handelen van anderen.
Bijvoorbeeld bepaalde info wordt gebruikt voor een belangrijke beslissing, maar
de informatie is naar zijn oordeel materieel onjuist, onvolledig en misleidend. De
accountant moet dan een maatregel treffen om het beginsel van integriteit na te
leven.
» Objectiviteit. Legt het fundament onder de professionele oordeelsvorming van
de accountant. De accountant vermijdt iedere situatie die zijn professionele
oordeelvorming op een ongepaste wijze beïnvloedt, bijvoorbeeld door
vooroordeel of belangenverstrengeling.
Bijvoorbeeld een accountant wordt gevraagd om zijn opdrachtgever met advies
bij te staan bij overname van bedrijf. De accountant moet zich distantiëren van
de feitelijke onderhandelingen, maar zuiver alleen deskundig advies verstrekken.
» Vakbekwaamheid en zorgvuldigheid. Vakbekwaamheid op het niveau dat is
vereist om een professionele dienst op een adequate wijze te kunnen verlenen.
Dit beginsel legt het fundament onder de kwaliteit van de werkzaamheden.
Bijvoorbeeld voor de uitvoering van een controle-opdracht vereist de naleving
van dit beginsel dat de accountant met een professioneel kritische instelling zijn
werkzaamheden uitvoert en zich houdt aan de NV COS en ViO.
» Vertrouwelijkheid. Enerzijds zullen de vertrouwelijke gegevens enkel worden
verstrekt bij afdoende geheimhouding daarvan. Anderzijds verwacht het
maatschappelijk verkeer in bepaalde situaties ook van de accountant dat hij
vertrouwelijke informatie bekendmaakt.
, Bijvoorbeeld een accountant mag zijn collega’s inzage geven in het dossier
wanneer hij zijn werkzaamheden overdraagt. Een accountant mag niet op grond
van resultaatinformatie aandelen kopen dan wel anderen daartoe adviseren.
Er is sprake van een bedreiging wanneer de accountant weet wat ethisch geboden is,
maar er een verleiding bestaat om iets anders te doen. Bedreigingen in de VGBA:
» Bedreiging als gevolg van eigenbelang: ontstaat uit een financieel of ander
belang van de accountant dan wel van een gezinslid of een naaste verwant van
hem.
» Bedreiging als gevolg van zelftoetsing: ontstaat indien de accountant zijn eigen
werkzaamheden of het resultaat daarvan beoordeelt.
» Bedreiging als gevolg van belangenbehartiging: ontstaat indien de accountant
op een zodanige wijze een standpunt verdedigt, dat zijn objectiviteit in gedrang
komt.
» Bedreiging als gevolg van vertrouwdheid: ontstaat indien er een nauwe band
bestaat tussen de accountant en zijn opdrachtgever of als er te veel sympathie
voor een ander is.
» Bedreiging als gevolg van intimidatie: ontstaat indien de accountant door
feitelijke of vermeende dreigementen wordt afgehouden van handelen in
overeenstemming met de fundamentele beginselen.
Voor iedere bedreiging moeten maatregelen worden getroffen die deze bedreigingen
wegnemen.
Objectieve verhindering = Klant kan er niks aan doen (bijvoorbeeld voorraad in
oorlogsgebied) vaak oordeelonthouding of verklaring met beperking (St. 705).
Subjectieve verhindering = Klant niet bereid mee te werken en verhinderingen weg te
nemen, bijvoorbeeld discussie over waardering van activa vaak teruggave opdracht of
verklaring met beperking (St. 705).
1. Fase 1: Klant- en opdrachtacceptatie
2. Fase 2: Onderkennen en inschatting risico’s, planning van de controle
3. Fase 3: Uitvoering (verkrijgen controlebewijs, inspelen op onderkende risico’s)
4. Fase 4: Evaluatie en rapportage
, 1. Fase 1: Opdracht- en klantacceptatie c.q. voortzetting
opdracht en klant
Deze fase is van toepassing op alle opdrachten die een accountant wil uitvoeren. Je gaat
eerst kijken of je de klant kan accepteren, vervolgens vindt opdrachtacceptatie plaats.
Onderstaande informatie helpt de opdrachtpartner bepalen of de conclusies die met
betrekking tot het aanvaarden en continueren van cliëntrelaties en controleopdrachten
zijn getrokken, passend zijn (Standaard 220.12 en 220.A8 en Artikel 12 Bta):
» Integriteit van het management en van de met governance belaste personen
o Collegiaal overleg (Artikel 15a VGBA)
o Onderzoek op het internet
o Wwft (praktijkhandreiking 1124)
» Deskundigheid en benodigde capaciteit van het opdrachtteam, met inbegrip van
tijd en middelen (Artikel 15 Bta en Standaard 220.14)
» Naleving relevante ethische voorschriften door accountantseenheid en
opdrachtteam
o VGBA
o ViO
» Significante aangelegenheden die tijdens de huidige of vorige controleopdracht
aan de orde zijn gekomen
» Standaard 600 bij betrekken in geval van groepscontrole
Belangrijke wet- en regelgeving bij het accepteren van een klant en opdracht:
» Wwft
» VGBA
» ViO (indien het een assurance-opdracht betreft)
» NV COS 210 – Overeenkomen van de voorwaarden van controleopdrachten
Deze wet- en regelgevingen worden onderstaand nader toegelicht.
1.1. Wwft
Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme.
Een transactie moet gemeld worden als verondersteld kan worden dat deze verband kan
houden met witwassen (subjectieve indicator) of als deze voldoet aan de criteria van de
objectieve indicator (contant > 10K). Witwassen is het uitvoeren van transacties met als
doel om de illegale oorsprong van geldsommen te maskeren.
De accountant mag de klant accepteren en de dienstverlening pas starten nadat ze het
cliëntonderzoek hebben afgerond. Cliëntonderzoek bestaat uit het identificeren (middels
identiteitsgegevens en KvK uittreksels) en verifiëren (vaststellen dat de opgegeven
identiteit overeenkomt met de werkelijke identiteit) van de cliënt.
Daarnaast onderkennen van UBO(‘s) en beschikken over een bewijs van registratie van
de UBO(‘s) in het UBO-register. De afkorting UBO is gebaseerd op de Engelse term:
ultimate beneficial owner. Dit is de ‘natuurlijke persoon die de uiteindelijke eigenaar is
van of zeggenschap heeft ( > 25%) over een cliënt, dan wel de natuurlijke persoon voor
wiens rekening een transactie of activiteit wordt verricht.
,Is een cliënt of een UBO van een cliënt een PEP? Dan doet een instelling verscherpt
cliëntenonderzoek. PEPs zijn:
» natuurlijke personen die een prominente publieke functie bekleden.
» directe familieleden van een PEP; en
» ‘naast geassocieerden’ van een PEP
1.2. VGBA
Verordening gedrag- en beroepsregels accountants.
Het uitgangspunt van de VGBA is dat een accountant optreedt in het algemeen belang
en daarin zijn verantwoordelijkheid neemt. De VGBA bevat een aantal fundamentele
beginselen die voor elke accountant gelden.
Fundamentele beginselen die voor iedere accountant gelden:
» Professionaliteit. Dit beginsel bevat zowel zakelijk als privé handelen.
Bijvoorbeeld accountant is in zijn vrije tijd penningmeester van de
voetbalvereniging. Als de penningmeester een vermoeden heeft dat
bestuursleden in strijd handelen met bijvoorbeeld de horecawet, dan heeft hij de
verplichting een maatregel te treffen.
» Integriteit. De accountant ziet er op toe dat hij niet in verband wordt gebracht
met niet-integer handelen van anderen.
Bijvoorbeeld bepaalde info wordt gebruikt voor een belangrijke beslissing, maar
de informatie is naar zijn oordeel materieel onjuist, onvolledig en misleidend. De
accountant moet dan een maatregel treffen om het beginsel van integriteit na te
leven.
» Objectiviteit. Legt het fundament onder de professionele oordeelsvorming van
de accountant. De accountant vermijdt iedere situatie die zijn professionele
oordeelvorming op een ongepaste wijze beïnvloedt, bijvoorbeeld door
vooroordeel of belangenverstrengeling.
Bijvoorbeeld een accountant wordt gevraagd om zijn opdrachtgever met advies
bij te staan bij overname van bedrijf. De accountant moet zich distantiëren van
de feitelijke onderhandelingen, maar zuiver alleen deskundig advies verstrekken.
» Vakbekwaamheid en zorgvuldigheid. Vakbekwaamheid op het niveau dat is
vereist om een professionele dienst op een adequate wijze te kunnen verlenen.
Dit beginsel legt het fundament onder de kwaliteit van de werkzaamheden.
Bijvoorbeeld voor de uitvoering van een controle-opdracht vereist de naleving
van dit beginsel dat de accountant met een professioneel kritische instelling zijn
werkzaamheden uitvoert en zich houdt aan de NV COS en ViO.
» Vertrouwelijkheid. Enerzijds zullen de vertrouwelijke gegevens enkel worden
verstrekt bij afdoende geheimhouding daarvan. Anderzijds verwacht het
maatschappelijk verkeer in bepaalde situaties ook van de accountant dat hij
vertrouwelijke informatie bekendmaakt.
, Bijvoorbeeld een accountant mag zijn collega’s inzage geven in het dossier
wanneer hij zijn werkzaamheden overdraagt. Een accountant mag niet op grond
van resultaatinformatie aandelen kopen dan wel anderen daartoe adviseren.
Er is sprake van een bedreiging wanneer de accountant weet wat ethisch geboden is,
maar er een verleiding bestaat om iets anders te doen. Bedreigingen in de VGBA:
» Bedreiging als gevolg van eigenbelang: ontstaat uit een financieel of ander
belang van de accountant dan wel van een gezinslid of een naaste verwant van
hem.
» Bedreiging als gevolg van zelftoetsing: ontstaat indien de accountant zijn eigen
werkzaamheden of het resultaat daarvan beoordeelt.
» Bedreiging als gevolg van belangenbehartiging: ontstaat indien de accountant
op een zodanige wijze een standpunt verdedigt, dat zijn objectiviteit in gedrang
komt.
» Bedreiging als gevolg van vertrouwdheid: ontstaat indien er een nauwe band
bestaat tussen de accountant en zijn opdrachtgever of als er te veel sympathie
voor een ander is.
» Bedreiging als gevolg van intimidatie: ontstaat indien de accountant door
feitelijke of vermeende dreigementen wordt afgehouden van handelen in
overeenstemming met de fundamentele beginselen.
Voor iedere bedreiging moeten maatregelen worden getroffen die deze bedreigingen
wegnemen.
Objectieve verhindering = Klant kan er niks aan doen (bijvoorbeeld voorraad in
oorlogsgebied) vaak oordeelonthouding of verklaring met beperking (St. 705).
Subjectieve verhindering = Klant niet bereid mee te werken en verhinderingen weg te
nemen, bijvoorbeeld discussie over waardering van activa vaak teruggave opdracht of
verklaring met beperking (St. 705).
