Hersenen en Gedrag
Samenvatting
Hoorcollege 1:
Brein bestaat uit zenuwweefsel en zenuwcellen namelijk 86 miljard neuronen en 85
miljard gliacellen. De neuronen zijn er ter informatie verwerking terwijl de gliacellen
ondersteunend werken.
In de cerebrale cortex zitten 16 miljoen neuronen en 61 miljoen gliacellen. In het
cerebellum zitten 69 miljoen neuronen en 16 gliacellen. De rest is verdeeld over
overigen gebieden.
Gedrag is elke observeerbare (re)actie van een mens of dier in reactie op een interne
of externe stimuli. Dit is zowel aangeboren als aangeleerd. Hoe complex ons gedrag
kan worden is afhankelijk van ons zenuwstelsel en hangt ook samen met de
hersenmassa.
Vergeleken met onze voorouders zijn onze breinen ongeveer 3x zo groot, dat komt
door leefwijze zoals koken, sociale interactie en daaruit volgt samenwerking,
bloedcirculatie en metabolisme, ontwikkeling van juveniele eigenschappen in
voorouders en door neotenie (vertraagde ontwikkeling).
Door neurale plasticiteit is het voor ons mogelijk om te leren. De hersenstructuren en
weefsel zijn flexibel en kunnen dus veranderen.
Aanzichten:
Dorsaal: omhoog voor een viervoeter, naar de rug
Ventraal: richting de buik
Mediaal: midden
Lateraal: zijkant
Posterieur: achter
Anterieur: voor
Inferieur: onder
Superieur: boven
( + Caudaal: staart
Rostraal: bek)
Aanzichten voor het brein:
Coronaal: frontaal aanzicht, er wordt een verticale snede gemaakt
Dorsaal: horizontaal gesneden dus je kijkt vanaf boven
Sigataal: mediaal aanzicht van begin tot eind door pijl
Schedel —> dura mater ook wel hard hersenvlies —> spinnenwebvlies ook wel
arachnoidale vlies waarin cerebrospinale vloeistof zit tegen schokken en afvalstoffen
—> Pia mater wat zacht hersenvlies is —> hersenen
,Ischemisch cerebro vasculair accident ook wel een herseninfarct: er is afsluiting
van een bloedvat door een bloedprop. Dat leidt ertoe dat er zuurstof tekort in ene
hersengebied is waardoor deze kan afsterven.
Hemorragisch CVA ook wel hersenbloeding: bloeduitstorting door een bloedvat dat
is opengescheurd of gebarsten. Dit bloed gaat naar het brein en de schedel, in de
schedel is daar geen ruimte voor waardoor er ook nog eens drukking van het
hersenweefsel ontstaat.
Buitenkant van het brein:
1. Cerebrum, de grote hersenen: plannen, cognitieve functies
Basale ganglia: impliciete geheugen
De cortexen bestaan uit 6 lagen van ongeveer 2-4 mm
Frontale kwab: motor skills
Parietaal: tactiel
Occipitaal: visueel
Temporaal: visueel, auditief en smaak
2. Cerebellum, kleine hersenen: is assisterend, draait om timing en accuratesse (hoe
nauwkeurig iets wordt uitgevoerd)
3. Hersenstam: gespecialiseerd in vitale functies zoals ademen en vasculair
systeem (evenwicht)
Hersenschors in cerebrale cortex:
Reticulaire stof als mix van grijze en witte stof
Grijze stof: buiten, zenuwcellen
Witte stof: binnenin, zenuwvezels
+ Myeline (isolerende laag)
Bestaand uit gyrus (bochten) en sulcus (groeven). Ook is er een fissuren (diepe
groef).
Hoorcollege 2:
Functionele en anatomische indeling:
Centraal zenuwstelsel bestaand uit ruggenmerg voor reflexmatig gedrag en brein voor
intentioneel gedrag. En perifeer stelsel bestaand uit esterisch, somatisch systeem en
autonoom systeem, dat is weer op te delen in sympathisch en parasympatisch systeem
en is er beide voor onbewuste bewegingen zoals organen.
Bundel zenuwvezels (axonen) in CZS: tractus
Hierbuiten: zenuwen
Sympatisch: fight or flight systeem. Werkt stimulerend en activerend bij opwinding.
Ganglia (cluster neuronen) in ruggenmerg. Thorale en lumbale segmenten.
Preganglionaire vezels zijn kort terwijl de postganglionaire vezels lang zijn.
Acetylchonoline (pre) en norinepinephrine ook wel adrenaline (post).
Cortisol.
+
, Parasympatisch: rest and digest dus inhiberend. Sacrale segmenten. Enkel
Acetylchonoline. Preganglionaire vezels zijn lang terwijl post juist kort uit. Ganglia
bij organen zonder grensstreng. Vagus, facialis en oculomotorius zijn de
hersenzenuwen hiervoor. Exciteert spijsvertering en inhibeert hartslag.
Melatonine door pijnappelklier wanneer het donker is, helpt ons bij slapen. Bij dieren
bepaalt het ook circannuale cycli zoals voortplanting en vogelmigratie of winterslaap.
Ontogenetische indeling: ontwikkeling organisme van bevruchting tot volwassen
vorm
Hersenstam:
Gedeelte van achterhersenen namelijk rhombencephalon, dat bestaat uit het
metenchephalon (pons (brug) en cerebellum) en myelencephalon (Medulla Oblongata:
vitale functies). Dit werkt voor motorische functies.
Sensorische verwerking vindt plaats in de middenhersenen namelijk de
mesencephalon.
Daarbij is er integratie tussen de twee in de tussenhersenen (diencephalon). Daar
zitten de twee ‘kamers’ ook wel thalamus, die helpen bij gedrag sturen. Informatie
gaat vanuit hier naar de cerebrale cortex.
Thalamus: integreert sensorische informatie en stuurt deze door naar specifieke
gebieden in de hersenschors ook wel de cerebrale cortex in de grote hersenen
Hypothalamus: onder de thalamus, de kamers, is betrokken bij hypofyse en bij
vrijwel elk gedrag.
Basale ganglia: betrokken bij impliciet geheugen en controle en coördinatie van
motorische bewegingen
Samenvatting
Hoorcollege 1:
Brein bestaat uit zenuwweefsel en zenuwcellen namelijk 86 miljard neuronen en 85
miljard gliacellen. De neuronen zijn er ter informatie verwerking terwijl de gliacellen
ondersteunend werken.
In de cerebrale cortex zitten 16 miljoen neuronen en 61 miljoen gliacellen. In het
cerebellum zitten 69 miljoen neuronen en 16 gliacellen. De rest is verdeeld over
overigen gebieden.
Gedrag is elke observeerbare (re)actie van een mens of dier in reactie op een interne
of externe stimuli. Dit is zowel aangeboren als aangeleerd. Hoe complex ons gedrag
kan worden is afhankelijk van ons zenuwstelsel en hangt ook samen met de
hersenmassa.
Vergeleken met onze voorouders zijn onze breinen ongeveer 3x zo groot, dat komt
door leefwijze zoals koken, sociale interactie en daaruit volgt samenwerking,
bloedcirculatie en metabolisme, ontwikkeling van juveniele eigenschappen in
voorouders en door neotenie (vertraagde ontwikkeling).
Door neurale plasticiteit is het voor ons mogelijk om te leren. De hersenstructuren en
weefsel zijn flexibel en kunnen dus veranderen.
Aanzichten:
Dorsaal: omhoog voor een viervoeter, naar de rug
Ventraal: richting de buik
Mediaal: midden
Lateraal: zijkant
Posterieur: achter
Anterieur: voor
Inferieur: onder
Superieur: boven
( + Caudaal: staart
Rostraal: bek)
Aanzichten voor het brein:
Coronaal: frontaal aanzicht, er wordt een verticale snede gemaakt
Dorsaal: horizontaal gesneden dus je kijkt vanaf boven
Sigataal: mediaal aanzicht van begin tot eind door pijl
Schedel —> dura mater ook wel hard hersenvlies —> spinnenwebvlies ook wel
arachnoidale vlies waarin cerebrospinale vloeistof zit tegen schokken en afvalstoffen
—> Pia mater wat zacht hersenvlies is —> hersenen
,Ischemisch cerebro vasculair accident ook wel een herseninfarct: er is afsluiting
van een bloedvat door een bloedprop. Dat leidt ertoe dat er zuurstof tekort in ene
hersengebied is waardoor deze kan afsterven.
Hemorragisch CVA ook wel hersenbloeding: bloeduitstorting door een bloedvat dat
is opengescheurd of gebarsten. Dit bloed gaat naar het brein en de schedel, in de
schedel is daar geen ruimte voor waardoor er ook nog eens drukking van het
hersenweefsel ontstaat.
Buitenkant van het brein:
1. Cerebrum, de grote hersenen: plannen, cognitieve functies
Basale ganglia: impliciete geheugen
De cortexen bestaan uit 6 lagen van ongeveer 2-4 mm
Frontale kwab: motor skills
Parietaal: tactiel
Occipitaal: visueel
Temporaal: visueel, auditief en smaak
2. Cerebellum, kleine hersenen: is assisterend, draait om timing en accuratesse (hoe
nauwkeurig iets wordt uitgevoerd)
3. Hersenstam: gespecialiseerd in vitale functies zoals ademen en vasculair
systeem (evenwicht)
Hersenschors in cerebrale cortex:
Reticulaire stof als mix van grijze en witte stof
Grijze stof: buiten, zenuwcellen
Witte stof: binnenin, zenuwvezels
+ Myeline (isolerende laag)
Bestaand uit gyrus (bochten) en sulcus (groeven). Ook is er een fissuren (diepe
groef).
Hoorcollege 2:
Functionele en anatomische indeling:
Centraal zenuwstelsel bestaand uit ruggenmerg voor reflexmatig gedrag en brein voor
intentioneel gedrag. En perifeer stelsel bestaand uit esterisch, somatisch systeem en
autonoom systeem, dat is weer op te delen in sympathisch en parasympatisch systeem
en is er beide voor onbewuste bewegingen zoals organen.
Bundel zenuwvezels (axonen) in CZS: tractus
Hierbuiten: zenuwen
Sympatisch: fight or flight systeem. Werkt stimulerend en activerend bij opwinding.
Ganglia (cluster neuronen) in ruggenmerg. Thorale en lumbale segmenten.
Preganglionaire vezels zijn kort terwijl de postganglionaire vezels lang zijn.
Acetylchonoline (pre) en norinepinephrine ook wel adrenaline (post).
Cortisol.
+
, Parasympatisch: rest and digest dus inhiberend. Sacrale segmenten. Enkel
Acetylchonoline. Preganglionaire vezels zijn lang terwijl post juist kort uit. Ganglia
bij organen zonder grensstreng. Vagus, facialis en oculomotorius zijn de
hersenzenuwen hiervoor. Exciteert spijsvertering en inhibeert hartslag.
Melatonine door pijnappelklier wanneer het donker is, helpt ons bij slapen. Bij dieren
bepaalt het ook circannuale cycli zoals voortplanting en vogelmigratie of winterslaap.
Ontogenetische indeling: ontwikkeling organisme van bevruchting tot volwassen
vorm
Hersenstam:
Gedeelte van achterhersenen namelijk rhombencephalon, dat bestaat uit het
metenchephalon (pons (brug) en cerebellum) en myelencephalon (Medulla Oblongata:
vitale functies). Dit werkt voor motorische functies.
Sensorische verwerking vindt plaats in de middenhersenen namelijk de
mesencephalon.
Daarbij is er integratie tussen de twee in de tussenhersenen (diencephalon). Daar
zitten de twee ‘kamers’ ook wel thalamus, die helpen bij gedrag sturen. Informatie
gaat vanuit hier naar de cerebrale cortex.
Thalamus: integreert sensorische informatie en stuurt deze door naar specifieke
gebieden in de hersenschors ook wel de cerebrale cortex in de grote hersenen
Hypothalamus: onder de thalamus, de kamers, is betrokken bij hypofyse en bij
vrijwel elk gedrag.
Basale ganglia: betrokken bij impliciet geheugen en controle en coördinatie van
motorische bewegingen
