Het bevorderen van
zelfredzaamheid bij
cliënten in de thuiszorg
Praktijkonderzoek
Naam: Chantal Ouwerkerk (S1115213)
Opleiding: hbo-Verpleegkunde deeltijd
hogeschool Windesheim
Studieonderdeel: VPK72D20 - EVL 7.2
schriftelijke toelichting en beroepsproduct
Werkplek: Thuiszorg Icare
,Inhoud
1. Inleiding..............................................................................................................................................3
1. Oriënteren en richten op het vraagstuk.............................................................................................4
1.1 De context....................................................................................................................................4
1.2 De aanleiding................................................................................................................................5
1.3 De praktijkanalyse........................................................................................................................5
1.4 Literatuurverkenning....................................................................................................................7
1.5 Het doel........................................................................................................................................8
1.6 Het beoogde product voor de organisatie....................................................................................8
1.7 De onderzoeksvragen...................................................................................................................8
2. Onderzoeksmethoden en meetinstrumenten....................................................................................9
2.1 Literatuuronderzoek.....................................................................................................................9
2.2 Enquete........................................................................................................................................9
2.3 Best practice elders....................................................................................................................10
3. Resultaten.........................................................................................................................................11
3.1 Welk meetinstrument voor zelfredzaamheid is geschikt om toe te passen in het thuiszorgteam
van Icare?.........................................................................................................................................11
Toepassingsmogelijkheden binnen Icare..........................................................................................14
Conclusie..........................................................................................................................................14
3.2 Hoe kan de zelfredzaamheidsradar ingezet worden ter verbeteren van de zelfredzaamheid van
cliënten in de thuiszorg?...................................................................................................................15
Conclusie..........................................................................................................................................15
3.3 Hoe kan volgens de literatuur zelfredzaamheid worden bevorderd?.........................................17
Conclusie..........................................................................................................................................18
3.4 Wat zou volgens de zorgverleners van Icare helpen om zelfredzaamheid te bevorderen?........18
Conclusie..........................................................................................................................................19
3.5 Wat helpt bij het bevorderen van de zelfredzaamheid volgens de zorgverleners in Nederland?
..........................................................................................................................................................19
Conclusie..........................................................................................................................................20
4. Discussie en Conclusie......................................................................................................................21
Discussie...........................................................................................................................................21
Conclusie..........................................................................................................................................21
5. De presentatie van concept verbeteradvies aan stakeholders.........................................................23
6. Het eindproduct; het definitief verbeteradvies................................................................................24
7. Reflectie en evaluatie.......................................................................................................................28
Bibliografie...........................................................................................................................................30
1
,8. Bijlagen.............................................................................................................................................32
Bijlage 1. De enquête vragen voor het thuiszorgteam van Icare......................................................32
Bijlage 2. De enquête vragen voor verpleegkundigen en verzorgenden uit heel Nederland............33
Bijlage 3. Feedback en reflectie over presentatie op de werkvloer..................................................34
Bijlage 4. Feedbackformulier leerwerkbegeleider............................................................................36
Bijlage 5. Beoordelingsformulier......................................................................................................36
2
, 1. Inleiding
In dit verslag wordt onderzoek beschreven naar het bevorderen van zelfredzaamheid bij cliënten in
de thuiszorg. Ik werk bij Icare thuiszorg in Hoogeveen. Icare is een thuiszorgorganisatie die verpleging
en verzorging biedt aan cliënten thuis. Icare heeft ook een aantal verzorgingstehuizen waarin
cliënten beschermd kunnen wonen.
Als hbo-verpleegkundige in opleiding werk in een regulier team bij Icare. Dit houdt in dat ik cliënten
verzorg met lichamelijke problematiek. De cliënten hebben uiteenlopende leeftijden. Mijn taken
bestaan voornamelijk uit het verlenen van zorg, het houden van intake- en evaluatiegesprekken, het
overleggen met andere betrokken disciplines in de zorg, het maken van zorgplannen en het
inplannen van zorgmomenten van cliënten.
Het aantal ouderen in Nederland stijgt. In 2050 zal één op de vier inwoners van Nederland 65 jaar of
ouder zijn (Gezondheidsraad, 2018). Het huidige beleid is gericht is op extramuralisering van de zorg,
waardoor het aantal ouderen dat in een verpleeginstelling verblijft naar verwachting verder afneemt.
Ondertussen zal het aantal ouderen dat zorg nodig heeft, vanwege een chronische ziekte of een
combinatie van ziekten, groeien. De Nederlandse maatschappij wordt steeds meer een
participatiesamenleving, waarin mensen zelfverantwoordelijk zijn voor hun eigen leven en omgeving.
Bij ouderen in Nederland wordt er gekeken naar mogelijkheden om hen in staat te stellen zo lang
mogelijk zelfredzaam thuis te wonen.
Het onderzoeksverslag is opgebouwd uit meerdere hoofdstukken. Daarbij is gebruikt gemaakt van de
onderzoeks-cyclus (Donk & van Lanen, 2016). De onderzoeks-cyclus bestaat uit oriënteren, richten,
plannen, verzamelen, ontwerpen, analyseren en concluderen, rapporteren en presenteren. In het
eerste hoofdstuk wordt de aanleiding van het onderzoek benoemd en wordt er georiënteerd op het
probleem en gericht op doelen en onderzoeksvragen. Hierna volgt een hoofdstuk over de
onderzoeksmethoden en de meetinstrumenten die gebruikt zijn tijdens het onderzoek. Dan worden
de resultaten besproken. Hierin worden ook de deelvragen beantwoordt. Na de resultaten bevindt
zich het hoofdstuk met de conclusie en discussie. De conclusie geeft antwoord op de hoofdvraag.
Hierna volgt het eindproduct met het verbeteradvies en het laatste hoofdstuk bevat een reflectie en
evaluatie.
3
zelfredzaamheid bij
cliënten in de thuiszorg
Praktijkonderzoek
Naam: Chantal Ouwerkerk (S1115213)
Opleiding: hbo-Verpleegkunde deeltijd
hogeschool Windesheim
Studieonderdeel: VPK72D20 - EVL 7.2
schriftelijke toelichting en beroepsproduct
Werkplek: Thuiszorg Icare
,Inhoud
1. Inleiding..............................................................................................................................................3
1. Oriënteren en richten op het vraagstuk.............................................................................................4
1.1 De context....................................................................................................................................4
1.2 De aanleiding................................................................................................................................5
1.3 De praktijkanalyse........................................................................................................................5
1.4 Literatuurverkenning....................................................................................................................7
1.5 Het doel........................................................................................................................................8
1.6 Het beoogde product voor de organisatie....................................................................................8
1.7 De onderzoeksvragen...................................................................................................................8
2. Onderzoeksmethoden en meetinstrumenten....................................................................................9
2.1 Literatuuronderzoek.....................................................................................................................9
2.2 Enquete........................................................................................................................................9
2.3 Best practice elders....................................................................................................................10
3. Resultaten.........................................................................................................................................11
3.1 Welk meetinstrument voor zelfredzaamheid is geschikt om toe te passen in het thuiszorgteam
van Icare?.........................................................................................................................................11
Toepassingsmogelijkheden binnen Icare..........................................................................................14
Conclusie..........................................................................................................................................14
3.2 Hoe kan de zelfredzaamheidsradar ingezet worden ter verbeteren van de zelfredzaamheid van
cliënten in de thuiszorg?...................................................................................................................15
Conclusie..........................................................................................................................................15
3.3 Hoe kan volgens de literatuur zelfredzaamheid worden bevorderd?.........................................17
Conclusie..........................................................................................................................................18
3.4 Wat zou volgens de zorgverleners van Icare helpen om zelfredzaamheid te bevorderen?........18
Conclusie..........................................................................................................................................19
3.5 Wat helpt bij het bevorderen van de zelfredzaamheid volgens de zorgverleners in Nederland?
..........................................................................................................................................................19
Conclusie..........................................................................................................................................20
4. Discussie en Conclusie......................................................................................................................21
Discussie...........................................................................................................................................21
Conclusie..........................................................................................................................................21
5. De presentatie van concept verbeteradvies aan stakeholders.........................................................23
6. Het eindproduct; het definitief verbeteradvies................................................................................24
7. Reflectie en evaluatie.......................................................................................................................28
Bibliografie...........................................................................................................................................30
1
,8. Bijlagen.............................................................................................................................................32
Bijlage 1. De enquête vragen voor het thuiszorgteam van Icare......................................................32
Bijlage 2. De enquête vragen voor verpleegkundigen en verzorgenden uit heel Nederland............33
Bijlage 3. Feedback en reflectie over presentatie op de werkvloer..................................................34
Bijlage 4. Feedbackformulier leerwerkbegeleider............................................................................36
Bijlage 5. Beoordelingsformulier......................................................................................................36
2
, 1. Inleiding
In dit verslag wordt onderzoek beschreven naar het bevorderen van zelfredzaamheid bij cliënten in
de thuiszorg. Ik werk bij Icare thuiszorg in Hoogeveen. Icare is een thuiszorgorganisatie die verpleging
en verzorging biedt aan cliënten thuis. Icare heeft ook een aantal verzorgingstehuizen waarin
cliënten beschermd kunnen wonen.
Als hbo-verpleegkundige in opleiding werk in een regulier team bij Icare. Dit houdt in dat ik cliënten
verzorg met lichamelijke problematiek. De cliënten hebben uiteenlopende leeftijden. Mijn taken
bestaan voornamelijk uit het verlenen van zorg, het houden van intake- en evaluatiegesprekken, het
overleggen met andere betrokken disciplines in de zorg, het maken van zorgplannen en het
inplannen van zorgmomenten van cliënten.
Het aantal ouderen in Nederland stijgt. In 2050 zal één op de vier inwoners van Nederland 65 jaar of
ouder zijn (Gezondheidsraad, 2018). Het huidige beleid is gericht is op extramuralisering van de zorg,
waardoor het aantal ouderen dat in een verpleeginstelling verblijft naar verwachting verder afneemt.
Ondertussen zal het aantal ouderen dat zorg nodig heeft, vanwege een chronische ziekte of een
combinatie van ziekten, groeien. De Nederlandse maatschappij wordt steeds meer een
participatiesamenleving, waarin mensen zelfverantwoordelijk zijn voor hun eigen leven en omgeving.
Bij ouderen in Nederland wordt er gekeken naar mogelijkheden om hen in staat te stellen zo lang
mogelijk zelfredzaam thuis te wonen.
Het onderzoeksverslag is opgebouwd uit meerdere hoofdstukken. Daarbij is gebruikt gemaakt van de
onderzoeks-cyclus (Donk & van Lanen, 2016). De onderzoeks-cyclus bestaat uit oriënteren, richten,
plannen, verzamelen, ontwerpen, analyseren en concluderen, rapporteren en presenteren. In het
eerste hoofdstuk wordt de aanleiding van het onderzoek benoemd en wordt er georiënteerd op het
probleem en gericht op doelen en onderzoeksvragen. Hierna volgt een hoofdstuk over de
onderzoeksmethoden en de meetinstrumenten die gebruikt zijn tijdens het onderzoek. Dan worden
de resultaten besproken. Hierin worden ook de deelvragen beantwoordt. Na de resultaten bevindt
zich het hoofdstuk met de conclusie en discussie. De conclusie geeft antwoord op de hoofdvraag.
Hierna volgt het eindproduct met het verbeteradvies en het laatste hoofdstuk bevat een reflectie en
evaluatie.
3
