Biologie - Hoofdstuk 6 - mens en milieu (4V)
Hoofdstuk 6 Mens en milieu
Paragraaf 6.1 De relatie mens en milieu
Wij mensen worden beïnvloed door het milieu en zijn afhankelijk van de biodiversiteit
- voedsel, medicijnen, kleding, brandstof huisvesting, vruchtbare grond, schoon water
Ecosysteemdiensten
- diensten en producten die ecosystemen aan mensen leveren:
Productiediensten
- het verstrekken van een product door een ecosysteem (drinkwater/voedsel)
Culturele diensten
- gelegenheid geven tot recreatie
Regulerende diensten
- diensten die andere diensten ondersteunen (kringloop van nutriënten in een ecosysteem
Menselijk ingrijpen verstoort het natuurlijke milieu
Stoffen uit milieu onttrekken: uitputting
Stoffen toevoegen aan milieu: vervuiling
Verstoring van het milieu kan ook positieve invloed hebben
- variatie in bodem, waterhuishouding, reliëf en weersinvloeden.
Duurzame ontwikkeling
- Wanneer onze vooruitgang niet ten kosten gaat van de volgende generaties mensen of de natuur
Kringloopeconomie
- economisch systeem waarin de grondstofvoorraden niet worden uitgeput en waarin reststoffen
opnieuw worden ingezet in het proces.
Lineaire economie
- economisch systeem waarin grondstofvoorraden worden uitgeput en na gebruik als onbruikbaar
afval in het milieu terecht komen.
Oorzaken van milieuproblemen:
1. Enorme bevolkingstoename
- bevolkingsdruk is erg hoog
verhouding tussen aantal mensen en de beschikbare hulpbronnen
ecosystemen kunnen hierdoor uit evenwicht raken.
2. Levenswijze van de mens van nu
- uitstoot van verbrandingsgassen gestegen
- groeiende welvaart en consumptie
afvalstoffen zijn zeer schadelijk voor het milieu
Door groei van de wereldbevolking is ook de landbouwgrond toegenomen
- ten koste van hoeveelheid natuurlijk terrein en bos en de daarin levende planten en dieren.
biodiversiteit is hierdoor afgenomen
1
, Biologie - Hoofdstuk 6 - mens en milieu (4V)
Paragraaf 6.2 Kringlopen
Koolstofkringloop (Binas 93F)
- Koolstof (C) komt in de lucht voor als CO 2 en in alle moleculen van organische stoffen
Kortlopende koolstofkringloop:
1. Autotrofe soorten gebruiken CO2 om door fotosynthese glucose (C6H12O6 ) te vormen.
- autotrofe soorten verbruiken een deel van die glucose bij de dissimilatie
- andere deel glucose wordt omgezet in de organische stoffen waaruit de soort bestaan.
2. Als een heterotroof organisme een autotroof individu eet komen de organische stoffen uit
het autotrofe organisme in het heterotrofe organisme terecht.
- Wordt gebruikt voor levering van energie
- onverteerde deel wordt uitgescheiden met uitwerpselen
3. Heterotrofe organisme wordt weer gegeten door een ander heterotroof organisme
- stappen herhalen zich.
- koolstof gaat in deze kringloop in maximaal een paar honderd jaar 1 maal rond.
Langlopende koolstofkringloop:
- wanneer organische stoffen gedeeltelijk door anaerobe bacteriën worden afgebroken kunnen
fossiele brandstoffen ontstaan.
deze liggen miljoenen jaren lang opgeslagen in de grond.
Stikstofkringloop (Binas 93G)
Stikstof komt onder andere voor in eiwitten DNA en ATP
- Lucht: N2
- Bodem: ammoniumionen (NH4+ ) , nitrietionen (NO2- ) en nitraationen (NO3- )
Planten nemen Nitraationen (NO3- ) op uit de bodem
- gebruiken stikstof om organische stoffen te vormen (aminozuren en eiwitten): stikstofassimilatie
Wanneer plant wordt gegeten door een dier worden de plantaardige eiwitten afgebroken tot
aminozuren, om hier eigen eiwitten van te maken.
- tijdens afbraak van plantaardige eiwitten komt ammoniak (NH3 ) vrij
dier zet ammoniak (NH3 ) om in urinezuur/ureaum en scheid deze via urine uit.
De afbraakproducten van eiwitten in urine worden opgenomen door rottingsbacteriën en
urobacteriën.
- Bij deze dissimilatie ontstaat ammoniak : ammonificatie
deel van ammoniak verdwijnt als ammoniakgas
Het grootste deel van de vrijgekomen ammoniak wordt in het (bodem)water omgezet in
ammoniumionen (NH4+ )
- Daarna in de bodem ammoniumionen (NH4+ ) omgezet in nitrietionen (NO2- ) door nitrietbacteriën.
- Daarna nitrietionen (NO2- ) omgezet in nitraationen (NO3- ) door nitraatbacteriën.
proces heet Nitrificatie
voor het proces is zuurstof nodig
2
Hoofdstuk 6 Mens en milieu
Paragraaf 6.1 De relatie mens en milieu
Wij mensen worden beïnvloed door het milieu en zijn afhankelijk van de biodiversiteit
- voedsel, medicijnen, kleding, brandstof huisvesting, vruchtbare grond, schoon water
Ecosysteemdiensten
- diensten en producten die ecosystemen aan mensen leveren:
Productiediensten
- het verstrekken van een product door een ecosysteem (drinkwater/voedsel)
Culturele diensten
- gelegenheid geven tot recreatie
Regulerende diensten
- diensten die andere diensten ondersteunen (kringloop van nutriënten in een ecosysteem
Menselijk ingrijpen verstoort het natuurlijke milieu
Stoffen uit milieu onttrekken: uitputting
Stoffen toevoegen aan milieu: vervuiling
Verstoring van het milieu kan ook positieve invloed hebben
- variatie in bodem, waterhuishouding, reliëf en weersinvloeden.
Duurzame ontwikkeling
- Wanneer onze vooruitgang niet ten kosten gaat van de volgende generaties mensen of de natuur
Kringloopeconomie
- economisch systeem waarin de grondstofvoorraden niet worden uitgeput en waarin reststoffen
opnieuw worden ingezet in het proces.
Lineaire economie
- economisch systeem waarin grondstofvoorraden worden uitgeput en na gebruik als onbruikbaar
afval in het milieu terecht komen.
Oorzaken van milieuproblemen:
1. Enorme bevolkingstoename
- bevolkingsdruk is erg hoog
verhouding tussen aantal mensen en de beschikbare hulpbronnen
ecosystemen kunnen hierdoor uit evenwicht raken.
2. Levenswijze van de mens van nu
- uitstoot van verbrandingsgassen gestegen
- groeiende welvaart en consumptie
afvalstoffen zijn zeer schadelijk voor het milieu
Door groei van de wereldbevolking is ook de landbouwgrond toegenomen
- ten koste van hoeveelheid natuurlijk terrein en bos en de daarin levende planten en dieren.
biodiversiteit is hierdoor afgenomen
1
, Biologie - Hoofdstuk 6 - mens en milieu (4V)
Paragraaf 6.2 Kringlopen
Koolstofkringloop (Binas 93F)
- Koolstof (C) komt in de lucht voor als CO 2 en in alle moleculen van organische stoffen
Kortlopende koolstofkringloop:
1. Autotrofe soorten gebruiken CO2 om door fotosynthese glucose (C6H12O6 ) te vormen.
- autotrofe soorten verbruiken een deel van die glucose bij de dissimilatie
- andere deel glucose wordt omgezet in de organische stoffen waaruit de soort bestaan.
2. Als een heterotroof organisme een autotroof individu eet komen de organische stoffen uit
het autotrofe organisme in het heterotrofe organisme terecht.
- Wordt gebruikt voor levering van energie
- onverteerde deel wordt uitgescheiden met uitwerpselen
3. Heterotrofe organisme wordt weer gegeten door een ander heterotroof organisme
- stappen herhalen zich.
- koolstof gaat in deze kringloop in maximaal een paar honderd jaar 1 maal rond.
Langlopende koolstofkringloop:
- wanneer organische stoffen gedeeltelijk door anaerobe bacteriën worden afgebroken kunnen
fossiele brandstoffen ontstaan.
deze liggen miljoenen jaren lang opgeslagen in de grond.
Stikstofkringloop (Binas 93G)
Stikstof komt onder andere voor in eiwitten DNA en ATP
- Lucht: N2
- Bodem: ammoniumionen (NH4+ ) , nitrietionen (NO2- ) en nitraationen (NO3- )
Planten nemen Nitraationen (NO3- ) op uit de bodem
- gebruiken stikstof om organische stoffen te vormen (aminozuren en eiwitten): stikstofassimilatie
Wanneer plant wordt gegeten door een dier worden de plantaardige eiwitten afgebroken tot
aminozuren, om hier eigen eiwitten van te maken.
- tijdens afbraak van plantaardige eiwitten komt ammoniak (NH3 ) vrij
dier zet ammoniak (NH3 ) om in urinezuur/ureaum en scheid deze via urine uit.
De afbraakproducten van eiwitten in urine worden opgenomen door rottingsbacteriën en
urobacteriën.
- Bij deze dissimilatie ontstaat ammoniak : ammonificatie
deel van ammoniak verdwijnt als ammoniakgas
Het grootste deel van de vrijgekomen ammoniak wordt in het (bodem)water omgezet in
ammoniumionen (NH4+ )
- Daarna in de bodem ammoniumionen (NH4+ ) omgezet in nitrietionen (NO2- ) door nitrietbacteriën.
- Daarna nitrietionen (NO2- ) omgezet in nitraationen (NO3- ) door nitraatbacteriën.
proces heet Nitrificatie
voor het proces is zuurstof nodig
2
