STUDENT Jelmer Zonneveld
STUDENTNUMMER 654353 KLAS HAPABOFLEX1A PORTFOLIO FASE 2B LESPLAATS HAARLEM
LEERCOACH Marjolijn Janssen
PRAKTIJKBEGELEIDER Ineke Spitteler-Frinsel
NAAM STAGESCHOOL OBS De Kustlijn
NAAM BESTUUR ISOB
EMAIL STUDENT
TELEFOON 0614356478
,Voorwoord
In de vorige fasen heb ik meerdere lessen gegeven voor levensbeschouwing. Vaak kom ik tijdens mijn
lessen levensbeschouwende vragen tegen. Zo bestaat de mogelijkheid om bij het kijken van een
filmpje naar de mening van de leerlingen te vragen over het onderwerp in het filmpje, maar ook
tijdens het buitenspelen ontdekken en leren kinderen hoe zij met elkaar om gaan en hoe ze naar
elkaar luisteren. Het mooie van het vak levensbeschouwing is dat het gaat om meningen en beleving
waardoor dit vak zo interessant is terwijl we allemaal ook anders zijn en anders denken. Door in de
lessen verschillende onderwerpen te bespreken betreffende normen en waarden, zie ik dat alle
leerlingen graag hun mening willen laten horen. Het naar elkaar luisteren en de meningen te
respecteren staan hierbij net zo centraal als de mening geven.
Binnen het vak levensbeschouwing bestaan geen foute antwoorden. Mensen hebben een mening en
deze mogen zij hebben. Het is natuurlijk wel super interessant wanneer twee mensen een
verschillende mening hebben over een onderwerp waarover zij kunnen praten zonder elkaar hun
eigen mening op te dringen. Een tussenvraag kan zijn, “hoe ben je aan deze mening gekomen?” Het
is mogelijk iemand te overtuigen met jouw mening doormiddel van feitelijke onderbouwing, maar als
dit niet zo is, is dit geen probleem. Als leerkracht ben ik dus niet bezig met overdragen van kennis,
maar tegelijkertijd ben ik bezig met een ontwikkelingsgerichte benadering die uitgaat van de
kinderen.
In dit verslag heb ik beschreven wat dit van mij als leerkracht vraagt. Hoe verloopt deze ontwikkeling
en welke activiteiten passen hier goed bij. Hierbij heb ik rekening gehouden met de drie visies:
overdracht, socialisatie en ontwikkeling. De leerlingen krijgen les in debatteren waarbij ze hun
mening onderbouwen met feiten. Tevens beschrijf ik hoe een dagelijks ritueel bijdraagt aan de
groepsdynamiek en het respecteren van elkaar mening.
Tot slot zal ik mijn persoonlijke reflectie opstellen waarbij ik mijn ontwikkelingsdoelen bespreek ten
aan zien van verhalen vertellen, vragen stellen, symbolieke gebruiken en omgaan met diversiteit.
2
,Inhoudsopgave
Voorwoord.............................................................................................................................................2
Opdracht 1: terugblik.............................................................................................................................4
Stap 1: vier ontwikkelingsgebieden....................................................................................................4
1.1 Levensbeschouwelijke vaardigheden...........................................................................................6
2 Schoolboeken......................................................................................................................................9
2.1 Levensbeschouwing ontwikkelen.................................................................................................9
2.2 Verhalen vertellen en vragen stellen............................................................................................9
2.3 De vijf religies van de wereld........................................................................................................9
3 Vinden en zijn....................................................................................................................................10
3.1 vinden.........................................................................................................................................10
3.2 zijn..............................................................................................................................................10
4 Levensbeschouwelijk thema..............................................................................................................11
4.1 Kiezen van het thema.................................................................................................................11
4.2 Waarom dit thema bij deze groep/school..................................................................................12
4.3 Hoe maak je gebruik van de groepsdiversiteit............................................................................13
4.4 Theoretisch onderzoek maatschappelijk thema.........................................................................14
4.4.1 Welke levensbeschouwelijke vragen passen bij het thema.................................................15
4.4.2 Mijn persoonlijke ervaring en mening.................................................................................15
4.4.3 Hoe raakt dit thema mij op emotioneel vlak........................................................................16
4.5 Pedagogische en onderwijskundige aspecten............................................................................16
4.5.1 levensbeschouwelijke en ontwikkelingsfase unit 2..............................................................16
4.5.2 leerdoelen thema................................................................................................................17
Kerndoel 34 De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van
henzelf en anderen...........................................................................................................................17
Kerndoel 37 De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde
waarden en normen.........................................................................................................................17
4.5.3 basisvaardigheden leerlingen..............................................................................................17
4.6 didactische aspecten..................................................................................................................18
4.7 Ouders en de buitenwereld........................................................................................................20
4.8 Evaluatie.........................................................................................................................................21
5 Opdracht 3 identiteit basisschool......................................................................................................24
5.1 Kernwaarden..............................................................................................................................24
5.2 smalle en brede identiteit...........................................................................................................25
5.3 wat voor school past bij mij?..........................................................................................................27
5.3.1 Mijn kracht...........................................................................................................................27
3
, 6 profielschets......................................................................................................................................29
7 literatuur lijst.....................................................................................................................................31
Opdracht 1: terugblik
Indicator 4.3
Stap 1: vier ontwikkelingsgebieden
Verhalen vertellen.
Verhalen zijn een belangrijk communicatiemiddel voor levensbeschouwelijk leren (Kopmals, T., 2016)
Uit mijn eigen basisschool periode kan ik mij nog goed de verhalen herinneren die mijn meester of juf
tijdens de lessen vertelden. Wat vond ik het spannend en weer was ik elke dag benieuwd wat er
vandaag weer zou gaan gebeuren. Wat de verhalen zo spannend maakten, was de manier waarop ze
het vertelden. Ze maakten hierbij gebruik van hun stem door bepaalde intonatie, aparte stemmetjes
en de energie waarmee ze het verhaal vertelden. Tijdens mijn opleiding als onderwijsassistent mocht
ik voor het eerst gaan voorlezen aan de klas. Dit vond ik heel spannend en was ook heel zenuwachtig.
Door mijn zenuwen te uiten naar mijn collega kreeg ik een tip die ik nu nog steeds gebruik. Zij
vertelde mij dat zij het verhaal wat ze gaat vertellen vooraf leest en voorbereidt. Een tip die mij
enorm heeft geholpen. Wat ik graag doe tijdens het voorlezen van een verhaal is het vragen naar de
meningen van de leerlingen. Zo kan het best zijn dat ik tijdens het lezen van een verhaal een vraag
stel die ervoor zorgt dat er gesprekken ontstaan waarbij leerlingen elkaar hun mening vertellen en
onderbouwen over verschillende soorten onderwerpen. Dit zorgt dat de leerlingen luisteren naar
elkaar, hun mening leren te onderbouwen en elkaar mening respecteren
Naast het voorlezen van verhalen vertel ik graag over situaties die ik zelf heb meegemaakt. Hierbij
stimuleer ik mijn leerlingen hun ervaringen en meningen te delen. Als ik een bepaald onderwerp wil
bespreken zoek ik naar eigen ervaring waarbij ik de situatie op mezelf schets. Door deze aanpak heb
ik gemerkt dat leerlingen zich snel open opstellen en graag hun ervaringen willen delen. Een mooi
voorbeeld hiervan ging als volgt: Een leerling uit mijn klas had onder groepsdruk belletje getrokken
en was hierdoor in aanraking gekomen met de politie. Zij was hier erg verdrietig over en wilde hier
niet over praten. Door een verhaal te vertellen aan de klas waarbij ik zelf als onderwerp was over hoe
ik vroeger onder groepsdruk iets had gepikt, leverde een heel open en veilige gesprek op. Deze
situatie leverde gesprekstof voor alle leerlingen waarbij ook de desbetreffende leerling het woord
nam en vertelde over ‘’belletje trek’’ en waarom zij dit had gedaan. Door een verhaal te vertellen kun
je leerlingen in een situatie brengen waar zij zich in kunnen vinden. Door met elkaar te filosoferen,
vragen te stellen en te discussiëren kunnen we zaken in de klas bespreken. Dit zorgt voor mooie
gesprekken en prachtige resultaten.
Door gebruik te maken van verhalen en het vertellen hiervan, heb ik als leerkracht de afgelopen jaren
een mooie ontwikkeling doorgemaakt (doel 4a) Hierbij houd ik rekening met mijn leerlingen en hun
verschillen met betrekking tot visie, waarde en normen, maar ook door gesprekken te voeren die de
groep met elkaar verbindt.
De komende periode wil ik mij gaan ontwikkelen om het vertellen van verhalen in te zetten bij IPC
(International Primary Curriculum). Door het vertellen van een verhaal maak je leerlingen
enthousiast en nieuwsgierig. Hierdoor blijft de kennis beter beklijven. Binnen IPC zijn de leerlingen
veel onderzoekend aan het werk en hierbij wil ik doormiddel van het inzetten van verhalen leerlingen
4
STUDENTNUMMER 654353 KLAS HAPABOFLEX1A PORTFOLIO FASE 2B LESPLAATS HAARLEM
LEERCOACH Marjolijn Janssen
PRAKTIJKBEGELEIDER Ineke Spitteler-Frinsel
NAAM STAGESCHOOL OBS De Kustlijn
NAAM BESTUUR ISOB
EMAIL STUDENT
TELEFOON 0614356478
,Voorwoord
In de vorige fasen heb ik meerdere lessen gegeven voor levensbeschouwing. Vaak kom ik tijdens mijn
lessen levensbeschouwende vragen tegen. Zo bestaat de mogelijkheid om bij het kijken van een
filmpje naar de mening van de leerlingen te vragen over het onderwerp in het filmpje, maar ook
tijdens het buitenspelen ontdekken en leren kinderen hoe zij met elkaar om gaan en hoe ze naar
elkaar luisteren. Het mooie van het vak levensbeschouwing is dat het gaat om meningen en beleving
waardoor dit vak zo interessant is terwijl we allemaal ook anders zijn en anders denken. Door in de
lessen verschillende onderwerpen te bespreken betreffende normen en waarden, zie ik dat alle
leerlingen graag hun mening willen laten horen. Het naar elkaar luisteren en de meningen te
respecteren staan hierbij net zo centraal als de mening geven.
Binnen het vak levensbeschouwing bestaan geen foute antwoorden. Mensen hebben een mening en
deze mogen zij hebben. Het is natuurlijk wel super interessant wanneer twee mensen een
verschillende mening hebben over een onderwerp waarover zij kunnen praten zonder elkaar hun
eigen mening op te dringen. Een tussenvraag kan zijn, “hoe ben je aan deze mening gekomen?” Het
is mogelijk iemand te overtuigen met jouw mening doormiddel van feitelijke onderbouwing, maar als
dit niet zo is, is dit geen probleem. Als leerkracht ben ik dus niet bezig met overdragen van kennis,
maar tegelijkertijd ben ik bezig met een ontwikkelingsgerichte benadering die uitgaat van de
kinderen.
In dit verslag heb ik beschreven wat dit van mij als leerkracht vraagt. Hoe verloopt deze ontwikkeling
en welke activiteiten passen hier goed bij. Hierbij heb ik rekening gehouden met de drie visies:
overdracht, socialisatie en ontwikkeling. De leerlingen krijgen les in debatteren waarbij ze hun
mening onderbouwen met feiten. Tevens beschrijf ik hoe een dagelijks ritueel bijdraagt aan de
groepsdynamiek en het respecteren van elkaar mening.
Tot slot zal ik mijn persoonlijke reflectie opstellen waarbij ik mijn ontwikkelingsdoelen bespreek ten
aan zien van verhalen vertellen, vragen stellen, symbolieke gebruiken en omgaan met diversiteit.
2
,Inhoudsopgave
Voorwoord.............................................................................................................................................2
Opdracht 1: terugblik.............................................................................................................................4
Stap 1: vier ontwikkelingsgebieden....................................................................................................4
1.1 Levensbeschouwelijke vaardigheden...........................................................................................6
2 Schoolboeken......................................................................................................................................9
2.1 Levensbeschouwing ontwikkelen.................................................................................................9
2.2 Verhalen vertellen en vragen stellen............................................................................................9
2.3 De vijf religies van de wereld........................................................................................................9
3 Vinden en zijn....................................................................................................................................10
3.1 vinden.........................................................................................................................................10
3.2 zijn..............................................................................................................................................10
4 Levensbeschouwelijk thema..............................................................................................................11
4.1 Kiezen van het thema.................................................................................................................11
4.2 Waarom dit thema bij deze groep/school..................................................................................12
4.3 Hoe maak je gebruik van de groepsdiversiteit............................................................................13
4.4 Theoretisch onderzoek maatschappelijk thema.........................................................................14
4.4.1 Welke levensbeschouwelijke vragen passen bij het thema.................................................15
4.4.2 Mijn persoonlijke ervaring en mening.................................................................................15
4.4.3 Hoe raakt dit thema mij op emotioneel vlak........................................................................16
4.5 Pedagogische en onderwijskundige aspecten............................................................................16
4.5.1 levensbeschouwelijke en ontwikkelingsfase unit 2..............................................................16
4.5.2 leerdoelen thema................................................................................................................17
Kerndoel 34 De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van
henzelf en anderen...........................................................................................................................17
Kerndoel 37 De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde
waarden en normen.........................................................................................................................17
4.5.3 basisvaardigheden leerlingen..............................................................................................17
4.6 didactische aspecten..................................................................................................................18
4.7 Ouders en de buitenwereld........................................................................................................20
4.8 Evaluatie.........................................................................................................................................21
5 Opdracht 3 identiteit basisschool......................................................................................................24
5.1 Kernwaarden..............................................................................................................................24
5.2 smalle en brede identiteit...........................................................................................................25
5.3 wat voor school past bij mij?..........................................................................................................27
5.3.1 Mijn kracht...........................................................................................................................27
3
, 6 profielschets......................................................................................................................................29
7 literatuur lijst.....................................................................................................................................31
Opdracht 1: terugblik
Indicator 4.3
Stap 1: vier ontwikkelingsgebieden
Verhalen vertellen.
Verhalen zijn een belangrijk communicatiemiddel voor levensbeschouwelijk leren (Kopmals, T., 2016)
Uit mijn eigen basisschool periode kan ik mij nog goed de verhalen herinneren die mijn meester of juf
tijdens de lessen vertelden. Wat vond ik het spannend en weer was ik elke dag benieuwd wat er
vandaag weer zou gaan gebeuren. Wat de verhalen zo spannend maakten, was de manier waarop ze
het vertelden. Ze maakten hierbij gebruik van hun stem door bepaalde intonatie, aparte stemmetjes
en de energie waarmee ze het verhaal vertelden. Tijdens mijn opleiding als onderwijsassistent mocht
ik voor het eerst gaan voorlezen aan de klas. Dit vond ik heel spannend en was ook heel zenuwachtig.
Door mijn zenuwen te uiten naar mijn collega kreeg ik een tip die ik nu nog steeds gebruik. Zij
vertelde mij dat zij het verhaal wat ze gaat vertellen vooraf leest en voorbereidt. Een tip die mij
enorm heeft geholpen. Wat ik graag doe tijdens het voorlezen van een verhaal is het vragen naar de
meningen van de leerlingen. Zo kan het best zijn dat ik tijdens het lezen van een verhaal een vraag
stel die ervoor zorgt dat er gesprekken ontstaan waarbij leerlingen elkaar hun mening vertellen en
onderbouwen over verschillende soorten onderwerpen. Dit zorgt dat de leerlingen luisteren naar
elkaar, hun mening leren te onderbouwen en elkaar mening respecteren
Naast het voorlezen van verhalen vertel ik graag over situaties die ik zelf heb meegemaakt. Hierbij
stimuleer ik mijn leerlingen hun ervaringen en meningen te delen. Als ik een bepaald onderwerp wil
bespreken zoek ik naar eigen ervaring waarbij ik de situatie op mezelf schets. Door deze aanpak heb
ik gemerkt dat leerlingen zich snel open opstellen en graag hun ervaringen willen delen. Een mooi
voorbeeld hiervan ging als volgt: Een leerling uit mijn klas had onder groepsdruk belletje getrokken
en was hierdoor in aanraking gekomen met de politie. Zij was hier erg verdrietig over en wilde hier
niet over praten. Door een verhaal te vertellen aan de klas waarbij ik zelf als onderwerp was over hoe
ik vroeger onder groepsdruk iets had gepikt, leverde een heel open en veilige gesprek op. Deze
situatie leverde gesprekstof voor alle leerlingen waarbij ook de desbetreffende leerling het woord
nam en vertelde over ‘’belletje trek’’ en waarom zij dit had gedaan. Door een verhaal te vertellen kun
je leerlingen in een situatie brengen waar zij zich in kunnen vinden. Door met elkaar te filosoferen,
vragen te stellen en te discussiëren kunnen we zaken in de klas bespreken. Dit zorgt voor mooie
gesprekken en prachtige resultaten.
Door gebruik te maken van verhalen en het vertellen hiervan, heb ik als leerkracht de afgelopen jaren
een mooie ontwikkeling doorgemaakt (doel 4a) Hierbij houd ik rekening met mijn leerlingen en hun
verschillen met betrekking tot visie, waarde en normen, maar ook door gesprekken te voeren die de
groep met elkaar verbindt.
De komende periode wil ik mij gaan ontwikkelen om het vertellen van verhalen in te zetten bij IPC
(International Primary Curriculum). Door het vertellen van een verhaal maak je leerlingen
enthousiast en nieuwsgierig. Hierdoor blijft de kennis beter beklijven. Binnen IPC zijn de leerlingen
veel onderzoekend aan het werk en hierbij wil ik doormiddel van het inzetten van verhalen leerlingen
4
