Samenvatting Medische Kennis 1.1a Verpleegkunde HBO

Samenvatting Medische Kennis 1.1a
Pathologie H1 Inleiding in de pathologie
Homeostase is het ‘inwendig evenwicht’ van het lichaam. Hierbij blijven interne omstandigheden zoals
temperatuur, zuurgraad, de samenstelling van het bloed en het vochtgehalte constant binnen bepaalde
waarden, ook wanneer externe omstandigheden veranderen. Als we uitgaan van deze definitie kunnen we
ziekte omschrijven als een verstoring van de homeostase. Een aandoening heeft betrekking op elke
afwijking van lichaam of geest.
Pathologie is de leer van ziekten of aandoeningen in het algemeen
(pathos = lijden/ziekte en logos = leer/wetenschap)
- Anatomie: de bouw van het lichaam
- Fysiologie: het functioneren van het lichaam
Pathofysiologie is de leer van de afwijkende processen die tot ziekte leiden en het effect daarvan op de
functies van het lichaam.
Epidemiologie is de studie van het voorkomen van aandoeningen onder de bevolking. Hierbij worden
geregistreerd:
- Morbiditeit: de mate waarin een aandoening in een bepaalde populatie voorkomt
o Incidentie: aantal nieuwe gevallen van een aandoening in een bepaalde periode (1 jaar)
o Prevalentie: aantal gevallen van een aandoening op bepaalde tijdstip
- Mortaliteit: een maat voor de sterfte
Etiologie is de leer van de oorzaken van aandoeningen
- Endogeen (van binnenuit)
o Overerving
- Exogeen (van buitenaf)
o Infectie (virussen/bacteriën)
o Fysische factoren (mechanische oorzaak: ongeluk)
o Chemische factoren (roken)
o Voeding gerelateerd (tekorten)
- Idiopathische aandoening: nog niet duidelijk bekend
- Iatrogene aandoening: ontstaan als gevolg van ingreep door zorgdeskundige
- Congenitaal: aangeboren (erfelijk of tijdens zwangerschap)
Pathogenese beschrijft de processen in het lichaam die tot ziekte leiden:
- Inflammatie (=ontsteking dus itus)
- Immuunsysteem (HIV/aids)
- Neoplasma (=nieuwvorming dus kanker)
- Ischemie (=doorbloedingsstoornissen)
- Metabool (=stofwisseling dus PKU/lactose intolerant)
- Degeneratie (=afnemen normale functie, slijtage dus artrose)

, Risicofactoren zijn factoren die de kans op een aandoening vergroten:
- Endogeen
o Leeftijd
o Geslacht
o Erfelijke factoren
o Overgewicht
o Aanwezigheid van andere aandoeningen (hypertensie, hoog cholesterolgehalte)
- Exogeen
o Fysische factoren
o Chemische factoren
o Stressfactoren
o Leefstijlfactoren
 Roken, verkeerde voedingsgewoonten, overmatig alcohol- en middelengebruik,
tekort aan lichaamsbeweging, verstoorde slaap
Symptomen zijn kenmerken of verschijnselen waaraan een aandoening te herkennen is:
- Subjectief: klachten van de zorgvrager (pijn, benauwdheid, jeuk)
- Objectief: klachten zijn te observeren/meten (transpireren, koorts, hartslag)
Asymptomatisch zijn aandoeningen zonder ziekteverschijnselen (bijv. chlamydia). Als symptomen bij een
aandoening altijd in een bepaalde kenmerkende combinatie voorkomen spreken we van een syndroom.
Diagnostiek is het geneeskundig onderzoek waarmee wordt vastgesteld wat de oorzaak is van klachten en
verschijnselen. Bestaat uit:
- Anamnese: De zorgverlener vraagt naar klachten
o Speciale anamnese: Met behulp van open vragen komt de hoofdklacht naar voren
o Algemene anamnese: medische voorgeschiedenis, medicatie- en middelengebruik,
allergieën etc.
o Heteroanamnese: verhaal van familie en betrokkenen, bijv. bij een kind of alzheimer
o Tractusanamnese: gerichte vragen over functie orgaansystemen
- Lichamelijk onderzoek: onderzoek vitale functies (adem- en hartfrequentie, bloeddruk etc)
o ABCDE-methodiek: Airway Breathing Circulation Disability Exposure
 Basisprincipes: Treat first what kills first / Do no further harm
o Inspectie (bekijken buitenkant lichaam)
o Percussie (bekloppen lichaamsdelen)
o Auscultatie (beluisteren organen, stethoscoop)
o Palpatie (aftasten lichaamsdelen)
- Aanvullend onderzoek
o Laboratorium
o Beeldvormend
 Röntgenonderzoek (röntgenstraling -> lucht en botten)
 CT (doorsnedes)
 MRI (magnetische veld en radiogolven -> 3D beeld)
 PET (radioactieve stoffen -> afwijkende inwendige structuren, tumoren)
 Echografie (weerkaatsing geluidsgolven -> weefsels en structuren)
 Endoscopie (buis of slang met camera via natuurlijke openingen)
o Functieonderzoek
 ECG (hart)
 EEG (hersenen)