Samenvatting De Bestuurlijke Kaart van de Europese Unie, H4

De Bestuurlijke Kaart van de Europese Unie

Hoofdstuk 4

4.1

Het Europees Parlement:
- ‘De stem van het Europese volk’
- De rechtstreeks gekozen volksvertegenwoordiging van de EU
- Vertegenwoordigt de burgers van alle lidstaten

In vergelijking met nationale parlementen geniet het Europees Parlement weinig aanzien.


Het Europees Parlement begon als de Gemeenschappelijke Vergadering (1952) in de EGKS.

Gemeenschappelijke Vergadering:
- Speelde een marginale rol in de eerste vorm van Europese samenwerking.
- Controlerende taak
- Adviserende taak waarbij ze niet-bindende adviezen kon geven over voorgesteld beleid
- 78 leden van nationale parlementen van de 6 lidstaten
o Dubbelmandaat = zij waren zowel lid van hun nationale parlement als van de
Vergadering

De wetgevende taak van het goed- of afkeuren van beleid lag toen volledig bij de Raad.

De Gemeenschappelijke Vergadering werd toen nog niet rechtstreeks gekozen.


Met de oprichting van de EEG en Euratom in 1958 veranderde de naam van de Gemeenschappelijke
Vergadering in Europees Parlementaire Vergadering.

Europees Parlementaire Vergadering:
- Werkterrein werd uitgebreid naar de EEG en Euratom
- Formeel kreeg de Vergadering het recht deel te nemen aan de besluitvorming, maar in de
praktijk bleven haar bevoegdheden beperkt


1962 = Vergadering noemt zich voortaan ‘Europees Parlement’.
Het duurde tot de Europese Akte van 1986 voor deze naamsverandering officieel werd vastgelegd.


1979 = eerste rechtstreekse verkiezingen van het Europees Parlement vond plaats.

Het duurde zo lang voordat deze verkiezingen plaatsvonden omdat enkele regeringen (Franse) zich
verzetten tegen de toenemende macht van de Europese instellingen.

, In 1974 werd besloten om hun topbijeenkomsten te formaliseren als ‘Europese Raad’ en om
rechtstreekse verkiezingen in het Europees Parlement in te voeren.

Zo werd er een compromis gevormd:
 Landen als Frankrijk, die graag meer nationale invloed zagen, waren tevreden met de
versterking van de intergouvernementele inbreng (Europese Raad).
 Lidstaten zoals de BRD, die meer democratische controle wensten, waren tevreden met de
beslissing dat burgers voortaan rechtstreeks de Europarlementariërs zouden kiezen.


Sinds 1979 vinden elke 5 jaar rechtstreekse verkiezingen plaats.

Elke lidstaat heeft eigen kieslijsten: zo stemmen Italianen op Italiaanse partijen en kandidaten, en
niet op Zweedse of Nederlandse.


De opkomst bij de verkiezingen van het Europees Parlement ligt lager dan bij de nationale
parlementsverkiezingen.




4.2

Europees Parlement telt maximaal 750 leden + voorzitter.

De verdeling van de zetels over de lidstaten is gebaseerd op inwonersaantallen, zo heeft:
- Duitsland = 96 zetels
- Nederland = 26 zetels
- Malta = 6 zetels

Er is sprake van proportionele verdeling van het aantal zetels naar rato van inwonersaantallen, maar
de kleinere landen zijn ‘oververtegenwoordigd’ en grotere landen zijn ‘ondervertegenwoordigd’
↓
Malta heeft 1 parlementslid per 70.000 inwoners.
Duitsland heeft slechts 1 parlementslid per 845.000 inwoners.
Nederland heeft 1 parlementslid per 650.000 inwoners.


De parlementsleden zitten namens hun land in het Parlement, maar bovenal namens hun eigen
nationale politieke partij.

De nationale politieke partijen werken samen in overkoepelende Europese fracties.

Fractie = bestaat uit verschillende nationale politieke partijen met een verwante ideologie.

2 grootste fracties:
- Europese Volkspartij (christendemocraten, waarvan het CDA deel uitmaakt)
- Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (waarvan de PvdA onderdeel is)