Samenvatting: Het verhaal van Dewi, 3-6 jaar
1.1 Fysieke ontwikkeling
Het kind is eerst mollig met een dikke romp en weinig coördinatie. Vanaf het derde jaar groeien de
ledematen en dan nemen de juiste verhoudingen aan. Rond het vijfde/zesde jaar wordt het kind wie
hij/zij zal zijn en beseft hij/zij dit ook.
Het brein ontwikkelt op een bepaalde volgorde. Het begint bij de primaire sensorische gebieden, wat
gaat over de zintuigen. Vervolgens komen de motorische gebieden, wat gaat over het proces van
bewegen en de groei van de associatiegebieden. De zintuigen komen samen tot een conclusie wat ze
bijvoorbeeld ruiken of zien. Tot slot groeien de prefrontale gebieden die verantwoordelijk zijn voor
cognitieve, emotionele en motivationele processen (https://www.hersenstichting.nl). Hersencellen
ontwikkelen erg hard in de eerste drie jaren. Het aantal synapsen kan toenemen en afnemen
(pruning). Dit gebeurt naar aanleiding van de mate waartoe de verbindingen worden gebruikt. Veel
gebruikte verbindingen kunnen ook worden versterkt. De verandering in synapsen gebeurt onder
invloed van de omgeving en de genen.
Bij de fallische fase, volgens Freud, wordt een kind nieuwsgierig naar het geslacht van een ander. Het
kind wil het andere geslacht ook op fysiek vlak ontdekken door middel van spel, vandaar het
'doktertje spelen'.
Een kind begint het verschil te beseffen tussen een volwassene en zichzelf op basis van lengte en is
gevoelig voor opmerkingen hierover. In deze leeftijdsfase begint een kind te begrijpen dat je lichaam
stuk kan gaan of dat je kan overlijden. Kinderen zijn daarom in hun fantasiewereld wel eens ziek of
dood, maar door deze manier van spelen (in verleden tijd) kunnen ze bepaalde dingen beter een
plek geven en zal het kind minder snel bang zijn (Hendriksen, 2011).
1.2 Motorische ontwikkeling
Een kleuter wil van alles testen doordat het een goede spierbeheersing heeft. Bij een vierjarig kind is
de coördinatie, de timing en de motoriek verbetert. Daarnaast worden bij bewegingen
lichaamsdelen onafhankelijk van elkaar gebruikt. Een vijfjarig kind is al zelfstandig in zijn
bewegingen. Lateralisatie is het verschil in functie tussen het linker- en rechterhersenhelft. Dit groeit
nog door totdat een kind ongeveer zes of zeven jaar is. De motoriek wordt door meisjes sneller en
sterker verbetert dan bij jongens. Ze groeien in hun motoriek dus niet gelijk (Hendriksen, 2011).
1.3 Emotionele ontwikkeling
Voor een kind is de leerkracht een belangrijk persoon en zijn voorbeeld. Een kleuter is veel bezig met
fantasie, het geeft menselijke eigenschappen aan voorwerpen (antropomorfiseren
/vermenselijken /animistisch denken) Deze vorm van fantasie kan goed zijn om bepaalde dingen een
plaats te geven, maar het kan ook angsten op laten komen. “seeing with the eye’s mind”. Een kind
wil altijd bewegen, ook als het geen doel heeft.
Volgens kinderen heeft alles een mogelijkheid om als mens te leven. Hierdoor ontstaat er voor een
kind een omgeving met levende wezens. Door het fantaseren ontstaat er de verbeelding, dit houdt
in dat je dingen voorstelt die helemaal niet aanwezig zijn. De antropomorfische wereld stopt rond
het vijfde levensjaar.
Een enig kind heeft vaak een andere band met hun (gescheiden) ouder. Ouders vinden het lastig om
het kind los te laten. Kohnstamm noemt nog meer kenmerken van een enig kind: volwassen
taalgebruik, coöperatief (samenwerking), doorzettingsvermogen, ijverig, gezagsgetrouw, op zichzelf
gericht en sociaal onhandig (Hendriksen, 2011).
1.4 identiteitsontwikkeling
Wanneer een kind zo’n vier à vijf jaar is, is de identiteit gevormd van het kind. Dit ontstaat door de
omgeving en zijn eigen ontwikkeling.
Tussen de drie en zes jaar wil een kind graag dingen zelf doen en wordt het zelfbewust, hierdoor
ontwikkelt de eigen persoonlijkheid. Ook worden ze bewuster van de dingen in hun omgeving.
1.1 Fysieke ontwikkeling
Het kind is eerst mollig met een dikke romp en weinig coördinatie. Vanaf het derde jaar groeien de
ledematen en dan nemen de juiste verhoudingen aan. Rond het vijfde/zesde jaar wordt het kind wie
hij/zij zal zijn en beseft hij/zij dit ook.
Het brein ontwikkelt op een bepaalde volgorde. Het begint bij de primaire sensorische gebieden, wat
gaat over de zintuigen. Vervolgens komen de motorische gebieden, wat gaat over het proces van
bewegen en de groei van de associatiegebieden. De zintuigen komen samen tot een conclusie wat ze
bijvoorbeeld ruiken of zien. Tot slot groeien de prefrontale gebieden die verantwoordelijk zijn voor
cognitieve, emotionele en motivationele processen (https://www.hersenstichting.nl). Hersencellen
ontwikkelen erg hard in de eerste drie jaren. Het aantal synapsen kan toenemen en afnemen
(pruning). Dit gebeurt naar aanleiding van de mate waartoe de verbindingen worden gebruikt. Veel
gebruikte verbindingen kunnen ook worden versterkt. De verandering in synapsen gebeurt onder
invloed van de omgeving en de genen.
Bij de fallische fase, volgens Freud, wordt een kind nieuwsgierig naar het geslacht van een ander. Het
kind wil het andere geslacht ook op fysiek vlak ontdekken door middel van spel, vandaar het
'doktertje spelen'.
Een kind begint het verschil te beseffen tussen een volwassene en zichzelf op basis van lengte en is
gevoelig voor opmerkingen hierover. In deze leeftijdsfase begint een kind te begrijpen dat je lichaam
stuk kan gaan of dat je kan overlijden. Kinderen zijn daarom in hun fantasiewereld wel eens ziek of
dood, maar door deze manier van spelen (in verleden tijd) kunnen ze bepaalde dingen beter een
plek geven en zal het kind minder snel bang zijn (Hendriksen, 2011).
1.2 Motorische ontwikkeling
Een kleuter wil van alles testen doordat het een goede spierbeheersing heeft. Bij een vierjarig kind is
de coördinatie, de timing en de motoriek verbetert. Daarnaast worden bij bewegingen
lichaamsdelen onafhankelijk van elkaar gebruikt. Een vijfjarig kind is al zelfstandig in zijn
bewegingen. Lateralisatie is het verschil in functie tussen het linker- en rechterhersenhelft. Dit groeit
nog door totdat een kind ongeveer zes of zeven jaar is. De motoriek wordt door meisjes sneller en
sterker verbetert dan bij jongens. Ze groeien in hun motoriek dus niet gelijk (Hendriksen, 2011).
1.3 Emotionele ontwikkeling
Voor een kind is de leerkracht een belangrijk persoon en zijn voorbeeld. Een kleuter is veel bezig met
fantasie, het geeft menselijke eigenschappen aan voorwerpen (antropomorfiseren
/vermenselijken /animistisch denken) Deze vorm van fantasie kan goed zijn om bepaalde dingen een
plaats te geven, maar het kan ook angsten op laten komen. “seeing with the eye’s mind”. Een kind
wil altijd bewegen, ook als het geen doel heeft.
Volgens kinderen heeft alles een mogelijkheid om als mens te leven. Hierdoor ontstaat er voor een
kind een omgeving met levende wezens. Door het fantaseren ontstaat er de verbeelding, dit houdt
in dat je dingen voorstelt die helemaal niet aanwezig zijn. De antropomorfische wereld stopt rond
het vijfde levensjaar.
Een enig kind heeft vaak een andere band met hun (gescheiden) ouder. Ouders vinden het lastig om
het kind los te laten. Kohnstamm noemt nog meer kenmerken van een enig kind: volwassen
taalgebruik, coöperatief (samenwerking), doorzettingsvermogen, ijverig, gezagsgetrouw, op zichzelf
gericht en sociaal onhandig (Hendriksen, 2011).
1.4 identiteitsontwikkeling
Wanneer een kind zo’n vier à vijf jaar is, is de identiteit gevormd van het kind. Dit ontstaat door de
omgeving en zijn eigen ontwikkeling.
Tussen de drie en zes jaar wil een kind graag dingen zelf doen en wordt het zelfbewust, hierdoor
ontwikkelt de eigen persoonlijkheid. Ook worden ze bewuster van de dingen in hun omgeving.
