Hoofdstuk 1 Risicobeheer
Risicobeheer
Het verkleinen van risico’s tegen de laagst mogelijke kosten zodat het vermogen en de
continuïteit worden gewaarborgd.
Risicobeheer kent 3 stappen
1) Inventariseren van risico’s (risico’s benoemen die financieel gevaar kunnen brengen)
2) Analyseren van risico’s (risicospectrum: wat, bedreiging, omvang en toekomstvisie:
pensioen, veranderende gezinssamenstelling etc.)
3) Reduceren van risico’s (vermijden verminderen overdragen; verzekeren)
Verzekeren = Het overdragen van risico’s.
Er zijn risico’s die je:
Kan verzekeren De gevolgen van Aanvullende verzekering,
gezondheid, leven en/of levensverzekering, pensioen,
dood, bezit en vermogen motorrijtuig, opstal, inboedel,
aansprakelijkheid, rechtsbijstand
Moet Verzekeringsplicht; Werknemersverzekeringen (WIA/WW),
verzekeren opgelegd door overheid Volksverzekeringen (AOW), WAM
Niet kan Veelvoorkomende risico’s Winkeldiefstal
verzekeren Ondernemersrisico Stakend personeel, niet lopend product
Huis dat al in brand staat
Risicobeheer kent 3 soorten risico’s
1) Bezitsrisico (risico dat bezittingen beschadigd of verloren raken. BV. inboedel/geld)
2) Persoonsrisico (door ziekte, ongeval of arbeidsongeschiktheid inkomensderving)
3) Vermogensrisico (risico van ontslag waardoor iemand moet interen op vermogen)
Toekomstschade
Het bedrag dat iemand had kunnen verdienen als hij geen letsel had opgelopen min het
bedrag dat hij nog verdient. Dit valt onder persoonsrisico.
Het is van belang om risico’s te reduceren. Dit kan op de volgende manieren:
Vermijden Verminderen (of beheersbaar maken)
Volledig wegnemen van risico’s Met organisatorische, bouwkundige of
(vaak niet mogelijk). technische preventiemaatregelen.
Overdragen Zelf dragen
Zaken uitbesteden of het afsluiten van Risico’s (gedeeltelijk) voor eigen rekening
verzekeringen. Niet alle risico’s kun je nemen.
overdragen. Standaard uitgesloten:
catastroferisico’s (MAAVO).
Om een risicoanalyse te kunnen maken heeft een adviseur deze info nodig van de klant:
Bezittingen
Schulden
Levenshouding
1
, Toekomstplannen
Vermogen
Zaken die van belang zijn voor een goed advies
Taxatierapporten (bv. Zeldzaamheidswaarde of herbouwwaarde 3-6 jaar geldig)
Lease en huurcontracten (voor auto of keuken vaststellen wie schaderisico loopt)
Polis overzichten (wat is wel of niet verzekerd, looptijd, voldoende dekking en VZ?)
Bestaande preventieve maatregelen (treffen van beveiligingsmaatregelen door klant
kan leiden tot premieverlaging)
Hypotheek en/of pensioenverplichtingen (in advies gekeken naar o.a.
pensioenopbouw)
Cliëntbezoek (inzicht in materiële zaken en morele waarden van klant slordig =
grotere kans op schade)
In het advies moet worden vermeld
Welke algemene en specifieke risico’s per genoemde factor een rol spelen
Welke verzekeringstechnische verbeteringen eventueel noodzakelijk zijn
Welke risicobeperkende maatregelen mogelijk/wenselijk zijn met globale
kostenberekening
De techniek van verzekeren kent een aantal specifieke kenmerken
Verzekeren Het overdragen van risico’s aan de verzekeraar.
Wet van de grote Het is voor een verzekeraar van belang om een groot aantal
aantallen verzekerden te hebben om de gemiddelde schadekans goed
te kunnen berekenen en de risico’s te kunnen dragen.
Solidariteit Alle mensen die hetzelfde risico willen verzekeren (bv. WA)
betalen periodiek een bedrag aan de verzekeraar. Hij beheert
dit en keert schade uit aan degene die schade heeft
opgelopen.
Schadeloosstelling De uitkering aan diegene die schade heeft geleden.
Indemniteitsbeginsel Een consument mag niet beter worden van een schade-
uitkering. Hij moet immers schadeloos gesteld worden.
De deeleconomie
Momenteel is ‘bezit’ het uitgangspunt voor verzekeraars en niet het gebruik van een
goed.
Door de komst van online platforms wordt het steeds gemakkelijker om diensten te delen
met mensen die je niet kent. Dit is niet alleen goedkoper maar past ook bij waarden (bv.
duurzaamheid).
Kenmerken van de deeleconomie
Traditionele economie Deeleconomie
Bezit staat centraal Gebruik staat centraal
Altijd uitgaan van nieuw Uitgaan van hergebruik van bestaand
Individueel consumeren Collectief consumeren
2
,Het verzekeren van risico’s in de deeleconomie blijkt momenteel nog lastig. Huidige
verzekeringen bieden vaak geen dekking voor het uitlenen van goederen.
Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)
Sinds 25 mei 2018 van kracht
Vervangt de Nederlandse Wet Bescherming Persoonsgegevens (Wbp)
GDPR (General Data Protection Regulation) is de Europerse richtlijn
AVG verplicht iedere overheidsinstelling en organisatie die te maken heeft met
extra privacygevoelige informatie om een Data Protection Officer (DPO) aan te
stellen
Bedrijven moeten kunnen aantonen dat ze zich aan de AVG houden. Zo niet, dan riskeren
ze een boete van €20 miljoen of 4% van de wereldwijde omzet.
Consumenten krijgen door de AVG meer rechten, namelijk
Recht op inzage persoonsgegevens
Recht op dataportabiliteit (= overdraagbaarheid van persoonsgegevens)
Recht op vergetelheid (verplichting van een organisatie om gegevens te verwijderen
als een persoon hierom vraagt)
Recht op rectificatie en aanvulling (als juistheid betwist wordt dient de organisatie op
verzoek van de klant gegevensverwerking stoppen, verbeteren of verwijderen)
Recht om bezwaar te maken tegen de gegevensverwerking
Toestemmingsvereiste
Organisaties moeten kunnen aantonen dat zij toestemming hebben voor het verwerken
van de persoonsgegevens. De klant heeft altijd recht om die toestemming eenvoudig in
te trekken.
Hoofdstuk 2 Het verzekeringsproces
Definitie verzekering (art. 7:925 BW)
Een verzekeraar heeft een uitkeringsplicht, een verzekeringnemer een betalingsplicht. Er
moet voor beide partijen sprake zijn van een onzeker voorval.
Verzekeringen zijn te onderscheiden in:
Schadeverzekering Keert uit wanneer de verzekerde als gevolg van een gedekte
(objecten!) gebeurtenis schade oploopt. BW eist dat verzekerde door
uitkering in zelfde vermogenspositie komt als ervoor.
Sommenverzekerin Keert het in polis genoemde bedrag uit als verzekerd voorval
g zich voordoet.
Persoonsverzekerin Dekt risico van lang of kort leven en/of gezondheid van de
g mens.
Rollen binnen een verzekeringsovereenkomst
Verzekeraar (partij die het risico van de klant overneemt contractspartij)
Verzekeringnemer (contractspartij die het risico overdraagt aan verzekeraar)
Verzekerde (partij op wiens gezondheid of leven de verzekering wordt gesloten)
Begunstigde (partij die de uitkering ontvangt uitkeringsgerechtigde)
Premiebetaler (partij die de premie betaald aan verzekeraar)
Mededelingsplicht (art. 7:928-930 BW)
3
, Om te kunnen inschatten of het risico voor de verzekeraar om een aanvaardbaar en
onzeker voorval gaat, zijn onderstaande zaken van belang:
Kennisvereiste: verzekeringnemer moet alle feiten meedelen die hij kent of behoort
te kennen.
Kenbaarheidsvereiste: spontane mededelingsplicht ‘zijn er zaken waarvan u denkt
dat de verzekeraar die wil weten?”
Geen schending mededelingsplicht: er is géén beroep door verzekeraar achteraf
mogelijk (1) als vragen niet zijn beantwoord door verzekeringnemer, (2) bij feiten waarnaar niet is
gevraagd door verzekeraar, (3) bij vragen van algemene aard die onvolledig zijn beantwoord.
Historie: 8 jaar voor afsluiten verzekering moeten zaken gemeld worden. Niet melden
hiervan is géén schending van mededelingsplicht.
Verzekerde <16 jaar: alleen dan kenbaarheidsvereiste van toepassing.
Verschoonbaarheidsvereiste: info die al bekend is; geen schending mededelingsplicht.
Je hoeft een verzekeraar niet in te lichten over: (1) zaken die al bekend zijn, bv. doordat er
ook een andere verzekering loopt, (2) feiten die niet tot een ongunstigere beslissing geleid zouden
hebben, (3) feiten over strafrechtelijk verleden, (4) feiten die op grond van WMK niet gevraagd
mogen worden.
Sprake van schending mededelingsplicht?
Verzekeraar moet binnen 2 maanden na kennisneming van schending van
mededelingsplicht de verzekeringnemer vertellen welke sancties hij hanteert.
Sancties
1. Bij opzettelijk misleiding of als Verzekering per direct beëindigen.
blijkt dat de verzekeraar bij de
juiste info de verzekering nooit
zou hebben gesloten.
2. Bij niet opzettelijk misleiden A) Verhogen premie of verlagen verzekerd
bedrag
B) Andere verzekeringsvoorwaarden stellen
C) Bij schade: gedeeltelijk uitkeren op grond van
1 of 2. Proportionaliteitsbeginsel
Mededelingsplicht en andere betrokkenen
Inspecteur (in loondienst van verzekeraar. Alles wat bij hem bekend is kan niet tegen
verzekeringnemer gebruikt worden).
Adviseur (is onafhankelijk en géén partij binnen de overeenkomst.
Loondienstagent (in dienst van verzekeraar. Alles wat bij hem bekend is kan niet
tegen verzekeringnemer worden gebruikt).
Soorten schade
Zaakschade = vermogensschade: ieder op geld waardeerbaar
nadeel.
Gedeeltelijk verlies Vermindering hoeveelheid.
Totaal verlies Tenietgaan van een zaak.
Beschadigdheid Kwalitatieve achteruitgang.
Gederfde winst Gemis van verwacht voordeel.
Immateriële schade Betrekking op aantasting van de persoon (pijn, eer etc.)
en géén gevolgen voor vermogen. Smartengeld: ernstig
blijvend letsel; 70% of meer.
Zuivere vermogensschade Schade zonder dat er sprake is van schade aan zaken of
personen (bv. fout door notaris of financieel adviseur)
4
Risicobeheer
Het verkleinen van risico’s tegen de laagst mogelijke kosten zodat het vermogen en de
continuïteit worden gewaarborgd.
Risicobeheer kent 3 stappen
1) Inventariseren van risico’s (risico’s benoemen die financieel gevaar kunnen brengen)
2) Analyseren van risico’s (risicospectrum: wat, bedreiging, omvang en toekomstvisie:
pensioen, veranderende gezinssamenstelling etc.)
3) Reduceren van risico’s (vermijden verminderen overdragen; verzekeren)
Verzekeren = Het overdragen van risico’s.
Er zijn risico’s die je:
Kan verzekeren De gevolgen van Aanvullende verzekering,
gezondheid, leven en/of levensverzekering, pensioen,
dood, bezit en vermogen motorrijtuig, opstal, inboedel,
aansprakelijkheid, rechtsbijstand
Moet Verzekeringsplicht; Werknemersverzekeringen (WIA/WW),
verzekeren opgelegd door overheid Volksverzekeringen (AOW), WAM
Niet kan Veelvoorkomende risico’s Winkeldiefstal
verzekeren Ondernemersrisico Stakend personeel, niet lopend product
Huis dat al in brand staat
Risicobeheer kent 3 soorten risico’s
1) Bezitsrisico (risico dat bezittingen beschadigd of verloren raken. BV. inboedel/geld)
2) Persoonsrisico (door ziekte, ongeval of arbeidsongeschiktheid inkomensderving)
3) Vermogensrisico (risico van ontslag waardoor iemand moet interen op vermogen)
Toekomstschade
Het bedrag dat iemand had kunnen verdienen als hij geen letsel had opgelopen min het
bedrag dat hij nog verdient. Dit valt onder persoonsrisico.
Het is van belang om risico’s te reduceren. Dit kan op de volgende manieren:
Vermijden Verminderen (of beheersbaar maken)
Volledig wegnemen van risico’s Met organisatorische, bouwkundige of
(vaak niet mogelijk). technische preventiemaatregelen.
Overdragen Zelf dragen
Zaken uitbesteden of het afsluiten van Risico’s (gedeeltelijk) voor eigen rekening
verzekeringen. Niet alle risico’s kun je nemen.
overdragen. Standaard uitgesloten:
catastroferisico’s (MAAVO).
Om een risicoanalyse te kunnen maken heeft een adviseur deze info nodig van de klant:
Bezittingen
Schulden
Levenshouding
1
, Toekomstplannen
Vermogen
Zaken die van belang zijn voor een goed advies
Taxatierapporten (bv. Zeldzaamheidswaarde of herbouwwaarde 3-6 jaar geldig)
Lease en huurcontracten (voor auto of keuken vaststellen wie schaderisico loopt)
Polis overzichten (wat is wel of niet verzekerd, looptijd, voldoende dekking en VZ?)
Bestaande preventieve maatregelen (treffen van beveiligingsmaatregelen door klant
kan leiden tot premieverlaging)
Hypotheek en/of pensioenverplichtingen (in advies gekeken naar o.a.
pensioenopbouw)
Cliëntbezoek (inzicht in materiële zaken en morele waarden van klant slordig =
grotere kans op schade)
In het advies moet worden vermeld
Welke algemene en specifieke risico’s per genoemde factor een rol spelen
Welke verzekeringstechnische verbeteringen eventueel noodzakelijk zijn
Welke risicobeperkende maatregelen mogelijk/wenselijk zijn met globale
kostenberekening
De techniek van verzekeren kent een aantal specifieke kenmerken
Verzekeren Het overdragen van risico’s aan de verzekeraar.
Wet van de grote Het is voor een verzekeraar van belang om een groot aantal
aantallen verzekerden te hebben om de gemiddelde schadekans goed
te kunnen berekenen en de risico’s te kunnen dragen.
Solidariteit Alle mensen die hetzelfde risico willen verzekeren (bv. WA)
betalen periodiek een bedrag aan de verzekeraar. Hij beheert
dit en keert schade uit aan degene die schade heeft
opgelopen.
Schadeloosstelling De uitkering aan diegene die schade heeft geleden.
Indemniteitsbeginsel Een consument mag niet beter worden van een schade-
uitkering. Hij moet immers schadeloos gesteld worden.
De deeleconomie
Momenteel is ‘bezit’ het uitgangspunt voor verzekeraars en niet het gebruik van een
goed.
Door de komst van online platforms wordt het steeds gemakkelijker om diensten te delen
met mensen die je niet kent. Dit is niet alleen goedkoper maar past ook bij waarden (bv.
duurzaamheid).
Kenmerken van de deeleconomie
Traditionele economie Deeleconomie
Bezit staat centraal Gebruik staat centraal
Altijd uitgaan van nieuw Uitgaan van hergebruik van bestaand
Individueel consumeren Collectief consumeren
2
,Het verzekeren van risico’s in de deeleconomie blijkt momenteel nog lastig. Huidige
verzekeringen bieden vaak geen dekking voor het uitlenen van goederen.
Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)
Sinds 25 mei 2018 van kracht
Vervangt de Nederlandse Wet Bescherming Persoonsgegevens (Wbp)
GDPR (General Data Protection Regulation) is de Europerse richtlijn
AVG verplicht iedere overheidsinstelling en organisatie die te maken heeft met
extra privacygevoelige informatie om een Data Protection Officer (DPO) aan te
stellen
Bedrijven moeten kunnen aantonen dat ze zich aan de AVG houden. Zo niet, dan riskeren
ze een boete van €20 miljoen of 4% van de wereldwijde omzet.
Consumenten krijgen door de AVG meer rechten, namelijk
Recht op inzage persoonsgegevens
Recht op dataportabiliteit (= overdraagbaarheid van persoonsgegevens)
Recht op vergetelheid (verplichting van een organisatie om gegevens te verwijderen
als een persoon hierom vraagt)
Recht op rectificatie en aanvulling (als juistheid betwist wordt dient de organisatie op
verzoek van de klant gegevensverwerking stoppen, verbeteren of verwijderen)
Recht om bezwaar te maken tegen de gegevensverwerking
Toestemmingsvereiste
Organisaties moeten kunnen aantonen dat zij toestemming hebben voor het verwerken
van de persoonsgegevens. De klant heeft altijd recht om die toestemming eenvoudig in
te trekken.
Hoofdstuk 2 Het verzekeringsproces
Definitie verzekering (art. 7:925 BW)
Een verzekeraar heeft een uitkeringsplicht, een verzekeringnemer een betalingsplicht. Er
moet voor beide partijen sprake zijn van een onzeker voorval.
Verzekeringen zijn te onderscheiden in:
Schadeverzekering Keert uit wanneer de verzekerde als gevolg van een gedekte
(objecten!) gebeurtenis schade oploopt. BW eist dat verzekerde door
uitkering in zelfde vermogenspositie komt als ervoor.
Sommenverzekerin Keert het in polis genoemde bedrag uit als verzekerd voorval
g zich voordoet.
Persoonsverzekerin Dekt risico van lang of kort leven en/of gezondheid van de
g mens.
Rollen binnen een verzekeringsovereenkomst
Verzekeraar (partij die het risico van de klant overneemt contractspartij)
Verzekeringnemer (contractspartij die het risico overdraagt aan verzekeraar)
Verzekerde (partij op wiens gezondheid of leven de verzekering wordt gesloten)
Begunstigde (partij die de uitkering ontvangt uitkeringsgerechtigde)
Premiebetaler (partij die de premie betaald aan verzekeraar)
Mededelingsplicht (art. 7:928-930 BW)
3
, Om te kunnen inschatten of het risico voor de verzekeraar om een aanvaardbaar en
onzeker voorval gaat, zijn onderstaande zaken van belang:
Kennisvereiste: verzekeringnemer moet alle feiten meedelen die hij kent of behoort
te kennen.
Kenbaarheidsvereiste: spontane mededelingsplicht ‘zijn er zaken waarvan u denkt
dat de verzekeraar die wil weten?”
Geen schending mededelingsplicht: er is géén beroep door verzekeraar achteraf
mogelijk (1) als vragen niet zijn beantwoord door verzekeringnemer, (2) bij feiten waarnaar niet is
gevraagd door verzekeraar, (3) bij vragen van algemene aard die onvolledig zijn beantwoord.
Historie: 8 jaar voor afsluiten verzekering moeten zaken gemeld worden. Niet melden
hiervan is géén schending van mededelingsplicht.
Verzekerde <16 jaar: alleen dan kenbaarheidsvereiste van toepassing.
Verschoonbaarheidsvereiste: info die al bekend is; geen schending mededelingsplicht.
Je hoeft een verzekeraar niet in te lichten over: (1) zaken die al bekend zijn, bv. doordat er
ook een andere verzekering loopt, (2) feiten die niet tot een ongunstigere beslissing geleid zouden
hebben, (3) feiten over strafrechtelijk verleden, (4) feiten die op grond van WMK niet gevraagd
mogen worden.
Sprake van schending mededelingsplicht?
Verzekeraar moet binnen 2 maanden na kennisneming van schending van
mededelingsplicht de verzekeringnemer vertellen welke sancties hij hanteert.
Sancties
1. Bij opzettelijk misleiding of als Verzekering per direct beëindigen.
blijkt dat de verzekeraar bij de
juiste info de verzekering nooit
zou hebben gesloten.
2. Bij niet opzettelijk misleiden A) Verhogen premie of verlagen verzekerd
bedrag
B) Andere verzekeringsvoorwaarden stellen
C) Bij schade: gedeeltelijk uitkeren op grond van
1 of 2. Proportionaliteitsbeginsel
Mededelingsplicht en andere betrokkenen
Inspecteur (in loondienst van verzekeraar. Alles wat bij hem bekend is kan niet tegen
verzekeringnemer gebruikt worden).
Adviseur (is onafhankelijk en géén partij binnen de overeenkomst.
Loondienstagent (in dienst van verzekeraar. Alles wat bij hem bekend is kan niet
tegen verzekeringnemer worden gebruikt).
Soorten schade
Zaakschade = vermogensschade: ieder op geld waardeerbaar
nadeel.
Gedeeltelijk verlies Vermindering hoeveelheid.
Totaal verlies Tenietgaan van een zaak.
Beschadigdheid Kwalitatieve achteruitgang.
Gederfde winst Gemis van verwacht voordeel.
Immateriële schade Betrekking op aantasting van de persoon (pijn, eer etc.)
en géén gevolgen voor vermogen. Smartengeld: ernstig
blijvend letsel; 70% of meer.
Zuivere vermogensschade Schade zonder dat er sprake is van schade aan zaken of
personen (bv. fout door notaris of financieel adviseur)
4
