SAMENVATTING Basistextiel 5: Textiel Chemie (9 gehaald!)

Basistextiel V | Textiel Chemie




Les 1
Katoen > garens > vezels > micro vezels > polymeren
(cellulose) > glucose moleculen > atomen.

Atomen
Alle materie bestaat uit atomen.
Protonen en neutronen, omgeven door elektronen.
Protonen = + geladen (1/2 van kern).
Neutronen = = geladen (2/2 van kern).
Elektronen = - galden (beweegt in orbitaal
buiten de kern).
Atomen zijn elektrisch neutraal.

Atoomnummer en massagetal
• Atoomnummer (Z) = aantal (#) protonen in atoom.
• Massagetal (A) = # protonen + # neutronen.
• Eenheid massagetal en atoomnummer = AMU = Atomic Mass Unit.

Elektron heeft bijna geen massa.

Bv. Cr heeft atoomnummer 24 en massagetal 52. Atoomnummer is altijd kleiner dan het
massagetal. De stoffen zijn gerangschikt op het atoomnummer in het periodieksysteem.

Tentamenvraag: C heeft atoomnummer 6 en massagetal 12, hoeveel neutronen bevat C? > 6



1

,Periodiek systeem
Regels/periodes van 1-7 > aantal schillen in atoom.
Kolommen/groepen 1-18 > families, hebben dezelfde eigenschappen. In de buitenste schillen
hebben de stoffen die in dezelfde kolom staan hetzelfde aantal protonen.

Elementen gerangschikt op basis van atoomnummer, volgens bepaalde trends




Elementen die onder het periodieksysteem staan (Lanthanides en Actinides), zijn nieuwe stoffen die
erg complex zijn met specifieke/speciale eigenschappen. Worden niet veel over gesproken in
dagelijks leven. Voor experts.

Moleculen
Groep van 2 of meer atomen die kleinste
identificeerbare eenheid vormen > in zuivere
stof verdeeld, waarbij samenstelling en
chemische eigenschappen van stof behouden.
➢ Ball and stick model.

Ammoniak = NH3
Water = H2O
Azijnzuur = CH3COOH: 4H, 2O, 2C
Glucose = C6H12O6
Butaan = C4H10
Octaan = C8H18

Ionen
Hetzelfde aantal protonen, maar verschillend aantal
elektronen.
Zijn niet elektrisch neutraal.



2

, - Kation = ion met + lading > 1 elektron minder dan
protonen.
- Anion = ion met – lading > 1 elektron meer dan
protonen.
- Ion(ische)binding zit tussen kationen en anionen >
elektrische aantrekkingskracht tussen deeltjes.

Isotopen
Atomen met zelfde aantal protonen, maar verschillend
aantal neutronen.
Zelfde element, maar met een ander massagetal.
Variaties van hetzelfde element.




Elektronen schil en valentie elektronen
Binnenste schil plek voor 2 elektronen.
2e en 3e etc. schillen hebben plek voor 8 elektronen. Deze regel geldt tot
atoomnummer 20!
Buitenste schil = valentie schil/valentie elektronen. Hier komen de
elektronen die ‘over’ zijn. Kan dus ook op de 2e schil zitten vanuit binnen,
bijvoorbeeld bij C (koolstof).
De plek van de stof in het periodieksysteem (# kolom) geeft aan hoeveel
elektronen in de buitenste schil.

Zie de Bohr atoom modellen >>>

Stabiel en niet reactieve elementen hebben 8 elektronen in
de buitenste schil, want de schil is compleet. Geen behoefte
om elektronen af te staan of op te nemen.

Octet regel
Elementen hebben de neiging om schil te vullen totdat hij vol
is (8 elektronen) > elektronen overdragen. Deze interactie = ionische binding.
Bv. Na+ + Cl- => NaCl, waarbij Na een elektron afstaat aan Cl > interactie > neutrale lading.

Tentamen vraag: Wat is de octetregel? > neiging atoom om 8 elektronen in valentieschil hebben.

Kan ook door elektronen te delen.
Bv. koolstofdioxide (CO2). O heeft 8 elektronen (2 in binnenste,
6 in 2e schil). C heeft 6 elektronen (2 in binnenste, 4 in 2e schil >
valentie-elektronen) > delen, zodat in beide schillen 8 atomen
bevinden = covalente binding (atoombinding).

3