Hoorcollegeaantekeningen week 1-3 IPR

Internationaal publiekrecht

,Week 1 – Wereldrecht als uitdaging
De rol van recht in de samenleving
 Recht en aspiraties van een samenleving
 Is recht neutraal?
 Recht als regel of recht als besluit?
 Voor wie en van wie is het recht?
 De dynamieke samenlevingen
 Is de juridische samenleving statelijk?
 Samen leven als doel van het recht?
o Samen leven = samen delen
 Verdeelde of gedeelde verantwoordelijkheid?


De uitdaging: kunnen we naar wereldrecht?
 Definieert het recht de samenleving of de samenleving het recht?
 Kunnen we onze relevante samenlevingen zelf kiezen
 Ideologie van probleemoplossend vermogen van een samenleving  onzekerheid
o Probleemoplossend vermogen is vaak rationeel
 Wat is wereldrecht?
o Internationaal recht als interstatelijk recht
 Verdragen / gewoonten / algemene beginselen
 Rechtssubjecten: soevereine staten
 Gelijkheid van staten
 Statelijke belangen staan centraal
 Exclusiviteit: grenzen en nationaliteit  uitsluiten van anderen
o Internationaal recht als wereldrecht
 Begrenzing van de statelijke soevereiniteit
 Supranationaliteit in juridische besluitvorming
 Menselijke gelijkheid
 Groter gewicht aan de gezamenlijke belangen
 Meer inclusiviteit


, Week 1 – Staten / volken / zelfbeschikking
Wat is de juridische status van staten?
 Het Ottomaanse Rijk
o Eerst arbitrage en dan pas met wapens tegenstrijdigheden uitvechten
 Einde van WO II
o Het ontstaan van de zelfbeschikking
o Verdelingsplan 1947 (Palestina)
 Deel Joods en een deel Palestijns
 1948: de staat Israël wordt uitgeroepen
 Fundamentele dilemma’s
Zelfbeschikking Staatsvorming
Menselijke waardigheid Statelijke soevereiniteit
Internationale zaak Interne aangelegenheid
Interventie Non-interventie
Afscheiding Territoriale integriteit
Keuze van het volk Keuze van de hele bevolking
Objectieve criteria Politieke opportuniteit
Collectieve erkenning Door staten afzonderlijk
Niet-erkende staten als juridisch persoon Geen persoonlijkheid niet-erkende staten
 Rechten van volken: de ontwikkeling van het zelfbeschikkingsrecht
o Externe zelfbeschikking  meestal vormen nieuwe staat
 Toepasselijk op koloniale volken en volken die leven in niet-
zelfbesturende gebieden
 Artikel 1.2, 55 en hoofdstuk XI VN Handvest
 Western Sahara case en East Timor case
 Palestijnse volk: recht op zelfbeschikking uitdrukkelijk bevestig door het
IGH
 Uti possidetis = respecteren van internationale en interne grenzen
o Interne zelfbeschikking  het recht betekenisvol mee te doen in het publieke
leven van een staat en het hebben van recht op het uitoefenen van sociale /
culturele/ taalkundige of andere (minderheids)rechten
 Territoriale integriteit vs. afscheiding
 Secession of Quebec case
 Bijv. Kosovo of de Krim: kan de vorming van een nieuwe staat of
aansluiting bij een bestaande staat gebaseerd worden op het
zelfbeschikkingsrecht?
o Interne zelfbeschikking: een recht van volken of een verantwoordelijkheid van
staten?
o Zelfbeschikking van inheemse volken
 UNDRIP 2007
 Wat is de status van Palestina?
o Uitgeroepen door de PLO in 1988
 Speciale waarnemer status in the UN als ‘Palestine’
 Met de PLO als vertegenwoordiger
 Na Oslo Akkoorden vertegenwoordigt door de Palestijnse Autoritiet
 Erkend door 138 staten in 2021
 Aanvraag VN Lidmaatschap 23/09/2011
o Artikel 4 VN Handvest
o Nog niet geaccepteerd als lid van de VN maar als