Introductie vak en leerstrategieën
Week College 1
Datum vrijdag 9 september
Literatuur H1
Property
Leren: lange-termijn verandering in mentale representaties als gevolg van ervaring
Cognitie: mentale processen die optreden als mensen waarnemen, informatie verwerken, leren, denken en problemen oplossen
Ontwikkelingsperspectief: hoe en wat er geleerd wordt is afhankelijk van achtergrondkennis en cognitieve vaardigheden van
persoon die leert
Hoofdstuk 1: introductie
Verschillen tussen onderwijs nu en 100 jaar geleden: behaviorisme
Vroege psychologie: voordat er theorieen over leren waren: introspectie & zelfobservatie → subjectief
Reactie daarop: het moet systematischer
Behavioristisch model → observeerbaar gedrag → idee dat je informatie in kind stopt (black box) en daarna verandert
(leren) er iets (gedrag) → niet over brein (wat gebeurt daarbinnen)
Cognitief model → interesse in wat er in brein gebeurt (zelfde idee als behavioristisch model, maar dan met interesse in
brein)
Social cognitive theory → wisselwerking tussen persoon en omgeving → gedrag wat leerlingen leren in context van
omgeving
Wat heb je aan de theorieën?
Overzichtelijk: integratie van verschillende leerprincipes (met alleen losse observaties is gedrag voorspellen lastig)
Genereert nieuw onderzoek + geeft betekenis aan resultaten
Aangrijpingspunten om meer interventies te ontwikkelen
Maar:
Allesomvattende theorie is niet mogelijk (versimpeling van werkelijkheid) → theorie kan niet alles verklaren
Introductie vak en leerstrategieën 1
, Behaviorisme
Week College 2
Datum vrijdag 16 september → fysiek
Literatuur H3 + H4
Property
Introductie behaviorisme
Relaties tussen stimulus (input) en responses (output)
Belangrijke personen:
Watson 1913: stichter van behaviorisme
Pavlov: klassieke conditionering
Skinner: operante conditionering
Thorndike: law of effect → hoe wordt nieuwe vaardigheid geleerd? trial-and-error → link tussen stimulus en response wordt
steeds sterker (kennis)
3 wetten:
Law of Readiness: mensen leren het best als ze fysiek en mentaal er klaar voor zijn (concentratie, motivatie)
Law of exercise: herhaling maakt link stimulus en response sterker
Law of effect: connectie stimulus en response wordt sterker/zwakker door belonen/straffen
Bandura: social learning theory (transitie van behaviorisme naar cognitivisme)
Belangrijke termen:
Equipotentiality: leren van mensen en dieren is grofweg hetzelfde (onderzoek vindt vooral plaats bij dieren)
Objectivity: stimulus - response relatie (S-R psychology) (het enige waar je een objectieve uitspraak over kan doen)
Mentale processen: black box: Neo-behaviorisme wél geinteresseerd in black box en cognitieve processen (S-O-R psychology)
Wat is leren: verandering in gedrag → conditioneren
Blank slate/tabula rasa → mensen worden geboren zonder kennis en vaardigheden (alle kennis gevormd door ervaringen)
Parsimony (spaarzaamheid): leren moet beschreven worden volgens zo min mogelijk principes (simpelste theorie is het beste)
Klassieke conditionering
Onvrijwillig leren (passief) → leren van nieuwe verbanden
Ongeconditioneerde responses: pijn, slaap, vermoeidheid, plezier etc → worden geactiveerd door ongeconditioneerde stimuli
(stimulus ziekte → response moe)
Kan verklaren waarom sommige mensen (niet altijd logische) angsten en fobieën hebben
Kan verklaren waarom mensen bepaalde attitudes hebben (lekker-vies, aardig-stom)
Van neutraal naar conditionering
Behaviorisme 1
, Stap 1) neutrale stimulus (belletje) → geen response
Stap 2) ongeconditioneerde stimulus (vlees) → ongeconditioneerde response (kwijl)
Stap 3) neutrale stimulus (belletje) + ongeconditioneerde stimulus (vlees) = ongeconditioneerde response (kwijl)
Stap 4) geconditioneerde stimulus (belletje) → geconditioneerde response (kwijl)
Hoe neutraal is neutrale stimulus?
Voedsel → misselijk werkt beter bij conditioneren dan geluid → misselijk
Contiguity (nabijheid) → cS moet vlak voor ucS gepresenteerd worden
Contingency (afhankelijkheid) → cS presenteren wanneer kans op ucS groot is
Fenomenen
Uitdoving (extinction) → als cS zonder ucS wordt aangeboden, cS wordt minder sterk. gebeurt niet vaak: cS wordt vermeden:
associatie blijft bestaan
Uitdoving kan spontaan herstellen
Generalisatie: bang voor konijnen, ook bang voor schattige konijntjes, hamsters, cavia’s etc.
Hogere orde conditionering
Conditionering met tussenstap
Counterconditioning
Aangeleerd gedrag kan ook weer afgeleerd worden (bv. angsten)
Een emotie die losstaat van angst toevoegen aan stimulus → nieuwe response kan worden aangeleerd → positieve reactie
Kritische punten
Gaat niet over wat er in brein gebeurt tijdens conditionering
We leren ook door observeren → lastig verklaarbaar met conditionering
Operante conditionering
Vrijwillig leren (actief) → leren van nieuw gedrag
Reinforcement: straf/belonen VERSUS positief (toevoegen stimulus) /negatief (afnemen stimulus)
Behaviorisme 2
Week College 1
Datum vrijdag 9 september
Literatuur H1
Property
Leren: lange-termijn verandering in mentale representaties als gevolg van ervaring
Cognitie: mentale processen die optreden als mensen waarnemen, informatie verwerken, leren, denken en problemen oplossen
Ontwikkelingsperspectief: hoe en wat er geleerd wordt is afhankelijk van achtergrondkennis en cognitieve vaardigheden van
persoon die leert
Hoofdstuk 1: introductie
Verschillen tussen onderwijs nu en 100 jaar geleden: behaviorisme
Vroege psychologie: voordat er theorieen over leren waren: introspectie & zelfobservatie → subjectief
Reactie daarop: het moet systematischer
Behavioristisch model → observeerbaar gedrag → idee dat je informatie in kind stopt (black box) en daarna verandert
(leren) er iets (gedrag) → niet over brein (wat gebeurt daarbinnen)
Cognitief model → interesse in wat er in brein gebeurt (zelfde idee als behavioristisch model, maar dan met interesse in
brein)
Social cognitive theory → wisselwerking tussen persoon en omgeving → gedrag wat leerlingen leren in context van
omgeving
Wat heb je aan de theorieën?
Overzichtelijk: integratie van verschillende leerprincipes (met alleen losse observaties is gedrag voorspellen lastig)
Genereert nieuw onderzoek + geeft betekenis aan resultaten
Aangrijpingspunten om meer interventies te ontwikkelen
Maar:
Allesomvattende theorie is niet mogelijk (versimpeling van werkelijkheid) → theorie kan niet alles verklaren
Introductie vak en leerstrategieën 1
, Behaviorisme
Week College 2
Datum vrijdag 16 september → fysiek
Literatuur H3 + H4
Property
Introductie behaviorisme
Relaties tussen stimulus (input) en responses (output)
Belangrijke personen:
Watson 1913: stichter van behaviorisme
Pavlov: klassieke conditionering
Skinner: operante conditionering
Thorndike: law of effect → hoe wordt nieuwe vaardigheid geleerd? trial-and-error → link tussen stimulus en response wordt
steeds sterker (kennis)
3 wetten:
Law of Readiness: mensen leren het best als ze fysiek en mentaal er klaar voor zijn (concentratie, motivatie)
Law of exercise: herhaling maakt link stimulus en response sterker
Law of effect: connectie stimulus en response wordt sterker/zwakker door belonen/straffen
Bandura: social learning theory (transitie van behaviorisme naar cognitivisme)
Belangrijke termen:
Equipotentiality: leren van mensen en dieren is grofweg hetzelfde (onderzoek vindt vooral plaats bij dieren)
Objectivity: stimulus - response relatie (S-R psychology) (het enige waar je een objectieve uitspraak over kan doen)
Mentale processen: black box: Neo-behaviorisme wél geinteresseerd in black box en cognitieve processen (S-O-R psychology)
Wat is leren: verandering in gedrag → conditioneren
Blank slate/tabula rasa → mensen worden geboren zonder kennis en vaardigheden (alle kennis gevormd door ervaringen)
Parsimony (spaarzaamheid): leren moet beschreven worden volgens zo min mogelijk principes (simpelste theorie is het beste)
Klassieke conditionering
Onvrijwillig leren (passief) → leren van nieuwe verbanden
Ongeconditioneerde responses: pijn, slaap, vermoeidheid, plezier etc → worden geactiveerd door ongeconditioneerde stimuli
(stimulus ziekte → response moe)
Kan verklaren waarom sommige mensen (niet altijd logische) angsten en fobieën hebben
Kan verklaren waarom mensen bepaalde attitudes hebben (lekker-vies, aardig-stom)
Van neutraal naar conditionering
Behaviorisme 1
, Stap 1) neutrale stimulus (belletje) → geen response
Stap 2) ongeconditioneerde stimulus (vlees) → ongeconditioneerde response (kwijl)
Stap 3) neutrale stimulus (belletje) + ongeconditioneerde stimulus (vlees) = ongeconditioneerde response (kwijl)
Stap 4) geconditioneerde stimulus (belletje) → geconditioneerde response (kwijl)
Hoe neutraal is neutrale stimulus?
Voedsel → misselijk werkt beter bij conditioneren dan geluid → misselijk
Contiguity (nabijheid) → cS moet vlak voor ucS gepresenteerd worden
Contingency (afhankelijkheid) → cS presenteren wanneer kans op ucS groot is
Fenomenen
Uitdoving (extinction) → als cS zonder ucS wordt aangeboden, cS wordt minder sterk. gebeurt niet vaak: cS wordt vermeden:
associatie blijft bestaan
Uitdoving kan spontaan herstellen
Generalisatie: bang voor konijnen, ook bang voor schattige konijntjes, hamsters, cavia’s etc.
Hogere orde conditionering
Conditionering met tussenstap
Counterconditioning
Aangeleerd gedrag kan ook weer afgeleerd worden (bv. angsten)
Een emotie die losstaat van angst toevoegen aan stimulus → nieuwe response kan worden aangeleerd → positieve reactie
Kritische punten
Gaat niet over wat er in brein gebeurt tijdens conditionering
We leren ook door observeren → lastig verklaarbaar met conditionering
Operante conditionering
Vrijwillig leren (actief) → leren van nieuw gedrag
Reinforcement: straf/belonen VERSUS positief (toevoegen stimulus) /negatief (afnemen stimulus)
Behaviorisme 2
