SV Zuren en Basen / Basen
, §7.1 De pH van een oplossing
Een oplossing kan zuur, basisch of neutraal zijn. Om het verschil in zuurgraad in een getalwaarde te
kunnen weergeven, gebruik je de pH. Als de pH <7, is de oplossing zuur. Hoe lager de pH, hoe groter
de hoeveelheid zuur in de oplossing. Als de pH >7, dan is de oplossing basisch. Hoe hoger de pH, des
groter de hoeveelheid base in de oplossing. Als de pH =7, is de oplossing neutraal. De pH ligt meestal
tussen 0 en 14.
Je gebruikt stoffen die in een zure oplossing een andere kleur hebben dan in een oplossing die niet
zuur is (indicatoren). Lakmoes is papier waarop de stof lakmoes is aangebracht. Het komt voor in
rood en blauw. De kleur ervan hangt af van de zuurgraad. In een zure oplossing kleurt het blauwe
lakmoespapier rood, in een basische oplossing kleurt het rode lakmoespapier blauw. In een neutrale
oplossing behouden lakmoespapier hun oorspronkelijke kleur.
Met universeel indicatorpapier kun je de pH van een oplossing nauwkeuriger bepalen. Dat is papier
waarop een mengsel van verschillende indicatoren is aangebracht, die afhankelijk van de pH-waarde
samen een continu verlopende kleurenreeks vertonen. Er zijn ook oplossingen van kleurstoffen die
bruikbaar zijn als indicator. Het pH-gebied waarin de indicator van kleur verandert is het
omslagtraject. In een bepaald gebied geeft de indicator de oplossing een mengkleur. Bij het
gebruiken van meerdere indicatoroplossingen, kun je vrij precies achterhalen wat de pH van een
oplossing is.
§7.2 Zuren in water
Er bestaan veel verschillende stoffen die tot de groep van de zuren behoren. Ze lijken weinig op
elkaar, maar als je ze oplost in water, verandert dat aangezien alle zure oplossingen
- …een zure smaak hebben
- …de kleur beïnvloeden van zuur-base-indicatoren
- …elektrische stroom geleiden
- …een pH-waarde hebben <7
Deze eigenschappen op macroniveau zijn te verklaren met het microniveau. Op microniveau komen
in alle zure oplossingen voor. De meeste zuren zijn moleculaire stoffen waarin de atoomsoort H
voorkomt. In alle zure oplossingen zijn waterstofionen aanwezig. Er vindt een chemische reactie
plaats als je een zuur mengt met water. Het stuur staat een H + af. Reactievergelijking van
salpeterzuur met water: HNO3 (l) H+ (aq) + NO3- (aq)
In contact met water vormen alle zuren H +-ionen en ontstaan er ook negatieve ionen
(zuurrestionen). Naarmate de concentratie van de H+-ionen groter is, is de oplossing zuurder wat
leidt tot een lagere pH. Sommige zuren splitsen volledig in ionen, alle waterstofatomen worden dan
H+-ionen. Het zuur is dan volledig geïoniseerd. Sommige zuren ioniseren gedeeltelijk, slechts een
klein deel vormt een H+-ion. De eerste groep zuren zijn de sterke zuren, de twee groep zijn de
zwakke zuren. Oplossingen van sterke zuren bevatten geen opgeloste zuurmoleculen. Er zijn alleen
H+-ionen en zuurrestionen aanwezig. In oplossingen van zwakke zuren zitten opgeloste
zuurmoleculen. De opgeloste zuurmoleculen zijn in de meerderheid en je noteert de volledige
formule van het zuur voor oplossing.
, §7.1 De pH van een oplossing
Een oplossing kan zuur, basisch of neutraal zijn. Om het verschil in zuurgraad in een getalwaarde te
kunnen weergeven, gebruik je de pH. Als de pH <7, is de oplossing zuur. Hoe lager de pH, hoe groter
de hoeveelheid zuur in de oplossing. Als de pH >7, dan is de oplossing basisch. Hoe hoger de pH, des
groter de hoeveelheid base in de oplossing. Als de pH =7, is de oplossing neutraal. De pH ligt meestal
tussen 0 en 14.
Je gebruikt stoffen die in een zure oplossing een andere kleur hebben dan in een oplossing die niet
zuur is (indicatoren). Lakmoes is papier waarop de stof lakmoes is aangebracht. Het komt voor in
rood en blauw. De kleur ervan hangt af van de zuurgraad. In een zure oplossing kleurt het blauwe
lakmoespapier rood, in een basische oplossing kleurt het rode lakmoespapier blauw. In een neutrale
oplossing behouden lakmoespapier hun oorspronkelijke kleur.
Met universeel indicatorpapier kun je de pH van een oplossing nauwkeuriger bepalen. Dat is papier
waarop een mengsel van verschillende indicatoren is aangebracht, die afhankelijk van de pH-waarde
samen een continu verlopende kleurenreeks vertonen. Er zijn ook oplossingen van kleurstoffen die
bruikbaar zijn als indicator. Het pH-gebied waarin de indicator van kleur verandert is het
omslagtraject. In een bepaald gebied geeft de indicator de oplossing een mengkleur. Bij het
gebruiken van meerdere indicatoroplossingen, kun je vrij precies achterhalen wat de pH van een
oplossing is.
§7.2 Zuren in water
Er bestaan veel verschillende stoffen die tot de groep van de zuren behoren. Ze lijken weinig op
elkaar, maar als je ze oplost in water, verandert dat aangezien alle zure oplossingen
- …een zure smaak hebben
- …de kleur beïnvloeden van zuur-base-indicatoren
- …elektrische stroom geleiden
- …een pH-waarde hebben <7
Deze eigenschappen op macroniveau zijn te verklaren met het microniveau. Op microniveau komen
in alle zure oplossingen voor. De meeste zuren zijn moleculaire stoffen waarin de atoomsoort H
voorkomt. In alle zure oplossingen zijn waterstofionen aanwezig. Er vindt een chemische reactie
plaats als je een zuur mengt met water. Het stuur staat een H + af. Reactievergelijking van
salpeterzuur met water: HNO3 (l) H+ (aq) + NO3- (aq)
In contact met water vormen alle zuren H +-ionen en ontstaan er ook negatieve ionen
(zuurrestionen). Naarmate de concentratie van de H+-ionen groter is, is de oplossing zuurder wat
leidt tot een lagere pH. Sommige zuren splitsen volledig in ionen, alle waterstofatomen worden dan
H+-ionen. Het zuur is dan volledig geïoniseerd. Sommige zuren ioniseren gedeeltelijk, slechts een
klein deel vormt een H+-ion. De eerste groep zuren zijn de sterke zuren, de twee groep zijn de
zwakke zuren. Oplossingen van sterke zuren bevatten geen opgeloste zuurmoleculen. Er zijn alleen
H+-ionen en zuurrestionen aanwezig. In oplossingen van zwakke zuren zitten opgeloste
zuurmoleculen. De opgeloste zuurmoleculen zijn in de meerderheid en je noteert de volledige
formule van het zuur voor oplossing.
