OVV 3 HC’s Introductie, Oudere
patiënt en CRC
Introductie
Vergrijzing vanuit Public Health kent drie thema’s:
- Primaire preventie: ziekten zo veel mogelijk voorkomen
- Darmkanker en dementie
- Screening; ziekten zo vroeg mogelijk opsporen
- Welke ziekten wel? Wanneer? Van test naar programma.
- Passende zorg: goede en betaalde zorg voor iedereen
- Kwaliteit en passende zorg
Vergrijzing vanuit de geriatrie
- Hoe verschilt oudere van de jongere?
- Pathofysiologie
- Hoe breng je de oudere patiënt ‘in kaart’?
- Polyfarmacie
- Geriatrische reuzen
- Multimorbiditeit en impact daarvan
- Functiebehoud, mantelzorg
- Behandelbeslissingen en advance care planning
De oudere patiënt
Wat is normale veroudering?
Normaal: geleidelijke degeneratie van de organen, waarbij er geen speci eke pathologie optreedt.
1% per jaar achteruitgang? Drempelwaarde wanneer het ouderdom is. Behoud van goede
mentale en fysieke conditie, functiebehoud.
- Toename vetmassa
- Afname spiermassa
- Afname botmineraal dichtheid
- Verlies pigment
- Cataract
- Hypertensie
- Veel heterogeniteit tussen 80 jarigen!
De ene oudere is de andere niet
Kalenderleeftijd is een slechte maat. Biologische leeftijd veel belangrijker. Biologische leeftijd te
zien aan achteruitgang van functie.
Er komen meer oudere
Meer ouderen die steeds ouder worden. Daarnaast minder jongeren die voor die groep kunnen
zorgen. Levensverwachting: mannen 79,7 jaar vrouwen 83,1 jaar. Deels hormonaal, deels leefstijl
(mannen rookten vaak meer, dat verschil wordt nu steeds kleiner).
2017: 65 jarige heeft nog zo’n 20 jaar te leven. Mannen 18,5, vrouwen 21 jaar
Levensverwachting van een 80 jarige:
fi
, Man: 6,5 jaar (je bent al 80 geworden, dus je bent al redelijk vitaal. Is natuurlijk niet dat je dan
geen levensverwachting meer hebt omdat het gemiddelde al voorbij gesteven is)
Vrouw: 10,5 jaar (want levensverwachting is 90 + het feit dat je al 80 geworden bent)
Welk % ouderen (65+) woont in een verzorgingstehuis?
5 - 10 % —> 6%
Welk % van 85 + plussers woont nog thuis?
65-75% —> 70%
Cijfers voor mensen > 65 jaar
2018: 3,2 miljoen mensen = 18% populatie. 0,3 miljoen in 1900, verwachting = 26% in 2040
- 84% bezocht de huisarts
- 61% een specialist 3,5 x per jaar
- 33% alle ziekenhuisopnames
- 92% gebruikt > 1 medicijn
Waarom zou je onderscheid maken tussen vitaal en kwetsbare ouderen?
- Andere wensen t.a.v. gezondheid
- Andere ziekte presentatie
- Gezondheidsrisico’s hoger, minder kans op herstel
Frailty
Biologisch syndroom van verminderde reserve en weerstand tegen stressoren dat het resultaat is
van achteruitgang van diverse fysiologische systemen, en dat gevoeligheid voor ongewenste
uitkomsten veroorzaakt.
- Risico op slechtere uitkomsten: opname VPH, overlijden, geriatrische syndromen.
Multimorbiditeit = patiënt met meerdere ziekten. Hypertensie + diabeters + osteoprorose bijv. Hoe
ouder mensen worden, hoe meer ziektes tegelijkertijd bestaan.
Wat willen ouderen zelf?: 76% wil onafhankelijk blijven. Slechts 11% wilt langer leven. Uitkomst
maat is dus anders: kwaliteit van levens, autonomie en zelfredzaamheid zijn belangrijker dan
levensduurverlenging / overleving.
Hoe herken je kwetsbaarheid?
- NIET kalender leeftijd
- Fysieke functie
- Loopsnelheid
- Lage loopsnelheid voorspelt mortaliteit + voorspelt ADl afhankeljkheid, cognitieve
achteruitgang, institutionalisering, vallen.
- Handknijpkracht
- (i) ADL afhankelijkheid
Clinical frailty scale (CSF) = indeling 9 groepen afhankelijk van functionaliteit om frailty in te
schatten. Goede voorspeler voor slechte uitkomsten.
Ouderen geneeskunde is complexe geneeskunde
Meerder chronische ziekten = multimorbiditeit
Problemen op meerdere terreinen: de 4 assen
- Lichamelijk
patiënt en CRC
Introductie
Vergrijzing vanuit Public Health kent drie thema’s:
- Primaire preventie: ziekten zo veel mogelijk voorkomen
- Darmkanker en dementie
- Screening; ziekten zo vroeg mogelijk opsporen
- Welke ziekten wel? Wanneer? Van test naar programma.
- Passende zorg: goede en betaalde zorg voor iedereen
- Kwaliteit en passende zorg
Vergrijzing vanuit de geriatrie
- Hoe verschilt oudere van de jongere?
- Pathofysiologie
- Hoe breng je de oudere patiënt ‘in kaart’?
- Polyfarmacie
- Geriatrische reuzen
- Multimorbiditeit en impact daarvan
- Functiebehoud, mantelzorg
- Behandelbeslissingen en advance care planning
De oudere patiënt
Wat is normale veroudering?
Normaal: geleidelijke degeneratie van de organen, waarbij er geen speci eke pathologie optreedt.
1% per jaar achteruitgang? Drempelwaarde wanneer het ouderdom is. Behoud van goede
mentale en fysieke conditie, functiebehoud.
- Toename vetmassa
- Afname spiermassa
- Afname botmineraal dichtheid
- Verlies pigment
- Cataract
- Hypertensie
- Veel heterogeniteit tussen 80 jarigen!
De ene oudere is de andere niet
Kalenderleeftijd is een slechte maat. Biologische leeftijd veel belangrijker. Biologische leeftijd te
zien aan achteruitgang van functie.
Er komen meer oudere
Meer ouderen die steeds ouder worden. Daarnaast minder jongeren die voor die groep kunnen
zorgen. Levensverwachting: mannen 79,7 jaar vrouwen 83,1 jaar. Deels hormonaal, deels leefstijl
(mannen rookten vaak meer, dat verschil wordt nu steeds kleiner).
2017: 65 jarige heeft nog zo’n 20 jaar te leven. Mannen 18,5, vrouwen 21 jaar
Levensverwachting van een 80 jarige:
fi
, Man: 6,5 jaar (je bent al 80 geworden, dus je bent al redelijk vitaal. Is natuurlijk niet dat je dan
geen levensverwachting meer hebt omdat het gemiddelde al voorbij gesteven is)
Vrouw: 10,5 jaar (want levensverwachting is 90 + het feit dat je al 80 geworden bent)
Welk % ouderen (65+) woont in een verzorgingstehuis?
5 - 10 % —> 6%
Welk % van 85 + plussers woont nog thuis?
65-75% —> 70%
Cijfers voor mensen > 65 jaar
2018: 3,2 miljoen mensen = 18% populatie. 0,3 miljoen in 1900, verwachting = 26% in 2040
- 84% bezocht de huisarts
- 61% een specialist 3,5 x per jaar
- 33% alle ziekenhuisopnames
- 92% gebruikt > 1 medicijn
Waarom zou je onderscheid maken tussen vitaal en kwetsbare ouderen?
- Andere wensen t.a.v. gezondheid
- Andere ziekte presentatie
- Gezondheidsrisico’s hoger, minder kans op herstel
Frailty
Biologisch syndroom van verminderde reserve en weerstand tegen stressoren dat het resultaat is
van achteruitgang van diverse fysiologische systemen, en dat gevoeligheid voor ongewenste
uitkomsten veroorzaakt.
- Risico op slechtere uitkomsten: opname VPH, overlijden, geriatrische syndromen.
Multimorbiditeit = patiënt met meerdere ziekten. Hypertensie + diabeters + osteoprorose bijv. Hoe
ouder mensen worden, hoe meer ziektes tegelijkertijd bestaan.
Wat willen ouderen zelf?: 76% wil onafhankelijk blijven. Slechts 11% wilt langer leven. Uitkomst
maat is dus anders: kwaliteit van levens, autonomie en zelfredzaamheid zijn belangrijker dan
levensduurverlenging / overleving.
Hoe herken je kwetsbaarheid?
- NIET kalender leeftijd
- Fysieke functie
- Loopsnelheid
- Lage loopsnelheid voorspelt mortaliteit + voorspelt ADl afhankeljkheid, cognitieve
achteruitgang, institutionalisering, vallen.
- Handknijpkracht
- (i) ADL afhankelijkheid
Clinical frailty scale (CSF) = indeling 9 groepen afhankelijk van functionaliteit om frailty in te
schatten. Goede voorspeler voor slechte uitkomsten.
Ouderen geneeskunde is complexe geneeskunde
Meerder chronische ziekten = multimorbiditeit
Problemen op meerdere terreinen: de 4 assen
- Lichamelijk
