Rechtswetenschap
3 hoorcolleges online en 5 werkcolleges op de campus.
Tentamen: Bij dit tentamen krijgt u drie uur de tijd om een arrest of vonnis te analyseren en
over die uitspraak een betoog te schrijven. In het betoog geeft u aan of u het een of oneens bent
met de uitspraak. Verder moeten er verplicht een aantal aspecten aan de orde komen die in deze
cursus zijn behandeld. Welke dat precies zijn wordt in de tentamenopdracht bekend gemaakt. De
verplichte elementen die u moet behandelen zijn gericht op het toetsen van kennis van en inzicht in
de verplichte literatuur. Bij de beantwoording van de tentamenopdrachten zult u bovendien
moeten laten zien dat u de algemene vaardigheden die bij dit vak aan de orde zijn geweest op een
academisch niveau beheerst, zoals argumenteren, analyseren, kritisch denken en het schrijven
van correct Nederlands. Het te schrijven betoog zal ongeveer een lengte hebben van 1000
woorden, dat betekent dat u kort en bondig moet kunnen schrijven en formuleren.
Uitslag na vijftien werkdagen en daarna recht op inzage.
Inhoudsopgave
Jurisprudentie.........................................................................................................................................2
HC 1 Rechtswetenschap inleiding – 1 september 2021..........................................................................3
Werkcollege 1 – 3 september 2021........................................................................................................9
Werkcollege week 2 – 10 september 2021...........................................................................................15
HC 2 – juridisch argumenteren – 15 september 2021..........................................................................24
Werkcollege 3 – 17 september 2021....................................................................................................25
Werkcollege 4 – 24 september 2021....................................................................................................26
Vereniging gedetineerden ‘De Schans’............................................................................................27
Verbod en ontbinding Martijn.........................................................................................................28
Verbod en ontbinding Hells Angels Harlingen.................................................................................29
Vrouwenstandpunt SGP – HR..........................................................................................................30
Werkcollege 5 – 14 oktober 2021.........................................................................................................34
,Jurisprudentie
1. HR 7 december 1990, ECLI:NL:HR:1990:ZC0071, NJ 1991/593 m.nt. E.E.A. Luijten
(Onwaardige deelgenoot). -> zie werkcollege 1
2. HR 27 maart 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV5623, NJ 2012/220 (Auswitchcartoon); -> zie
werkcollege 2.
3. HR 16 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3583, NJ 2015/108 m.nt. N. Rozemond
(Groepsbelediging door politicus). -> zie werkcollege 2
4. HR 25 juni 1982, ECLI:NL:HR:1982:AG4415, NJ 1983/296 m.nt. E.A. Alkema
(Vereniging gedetineerden De Schans)
5. HR 26 juni 2009, ECLI:NL:HR:2009:BI1124, NJ 2009/396 m.nt. P. van Schilfgaarde
(Verbod en ontbinding Hells Angels Harlingen);
6. HR 18 april 2014, ECLI:NL:HR:2014:948, NJ 2014/507 m.nt. E.A. Alkema (Verbod en
ontbinding Martijn).
7. HR 9 april 2010, ECLI:NL:HR:2010:BK4549, NJ 2010/388 m.nt. E.A. Alkema
(Vrouwenstandpunt SGP);
8. ABRvS 5 december 2007, ECLI:NL:RVS:2007:BB9493, Gst. 2008, 17 m.nt. J.L.W.
Broeksteeg (Vrouwenstandpunt SGP).
2
,HC 1 Rechtswetenschap inleiding – 1 september 2021
Wat is het recht: voorbeelden
Een verzameling van wetten
Een verzameling van regels (geboden en verboden) die in Nederland gelden (dus
bevoegd zijn vastgesteld ‘formele wetgever) en waaraan we ons moeten houden
Een verzameling van regels en beginselen die in Nederland gelden
Recht is wat in een individueel geval wordt gezegd recht is
Recht is dat wat rechtvaardig wordt ervaren (of de gelijkheid dient of tot vrede
aanleiding geeft of transacties efficiënt doet verlopen)
Filmpje casus Windels: man heeft zijn vrouw begraven in zijn tuin dit was de wens van zijn
vrouw
NOS: Brunssum wil dat weduwnaar zijn vrouw opgraaft uit tuin
Onder bepaalde voorwaarden mag je jouw tuin gebruiken als begraafplaats hiervoor heb je
een vergunning voor nodig van woonfunctie naar begraaffunctie bestemmingsplan moet
gewijzigd worden. Een aanvraag kan lang duren. Uit de rechtspraak komen ook regels naar
voren, bijvoorbeeld zoveel meter hectare grond, minstens een meter van de buren, niet
zichtbaar vanaf de openbare weg, moet minstens tien jaar blijven bestaan.
Meneer windels kon hieraan voldoen, maar zijn vrouw is vroegtijdig overleden. Hij kon de
gemeente niet bereiken, had geen tijd om te wachten met het begraven van zijn vrouw. De
gemeente sommeert windels om het graf te delven, anders deed de gemeente het zelf op
zijn kosten. Grafrust: de doden laat je met rust
Oplossing casus: hij voldoet aan alle eisen? Vergunning moet maar geregeld worden. De
gemeente zegt nee anders kan iedereen wel iemand in zijn tuin begraven en later een
vergunning vragen. Er is zoiets als grafrust. Je weegt de belangen af. Grafrust vs. Vergunning.
Zie jurisprudentie casus windels -> www.rechtspraak.nl (zaak 2016:7408) Rb, Limburg 25
augustus 2016.
De voorzieningenrechter stelt vast dat verzoeker onbestreden heeft gelaten dat hij de wet
op de lijkbezorging heeft overtreden door zijn op 20 juli 2016 overleden echtgenote te
begraven op (eigen) grond. Gemeente ruimt -> dwangsom -> windels betalen. Windels
erkent hier dus dat hij fout zit.
In geschil is of (er) sprake is van bijzondere omstandigheden op grond waarvan van
verweerder kan worden gevergd dat handhavend optreden achterwege wordt gelaten.
Hiertoe oordeelt de voorzieningenrechter dat van een concreet zicht op legalisatie niet is
gebleken. Heeft windels inmiddels een verzoek ingediend? Is er een zicht op dat de situatie
recht wordt gezet? -> de rechter zegt nee dat is niet gebleken.
3
, Nu resteert de vraag of handhavend optreden zodanig onevenredig is in verhouding tot de
daarmee te dienen belangen dat verweerder op grond daarvan van optreden had behoren af
te zien. De voorzieningenrechter beantwoord die vraag bevestigend. (proportioneel
handelen).
Aanwijzing zou tot gevolg hebben dat de echtgenote van verzoeker, na uitvoering van de
last, nogmaals opgegraven en herbegraven zou moeten worden. Nu het belang dat aan
grafrust wordt gehecht blijkens de totstandkomingsgeschiedenis van de wet op de
lijkbezorging groot is en dit zelfs als uitgangspunt dient te worden genomen, acht de
voorzieningenrechter dit zeer onwenselijk. Dus als we gaan opgraven, herbegraven,
begraven, dan schenden we de grafrust, dus we wachten af aangezien hij wel aan de
voorwaarden voldoet, mocht hij de vergunning niet krijgen moet er alsnog worden
herbegraven.
De visie op het recht: formeel gezien heeft meneer windels het recht overtreden.
Drie visies op het recht:
- Rechtspositivisme
- Natuurrecht denken
- Interactionisme en contextualisme
Casus: Gottig vs. Puttfarken
De heer Gottig die had tijdens de tweede wereldoorlog een zin op de muur in het openbare
toilet gezet ‘Hitler is een massamoordenaar en door hem zitten we in de tweede
wereldoorlog’
De heer Puttfarken had sympathie voor Hitler, en aangifte gedaan tegen Gottig, Gotttig
wordt opgepakt, en tot de dood veroordeeld, dit was hoogverraad.
Vraag: wat te doen met mensen als Puttfarken na de oorlog?
Dis-proportionaliteit het recht moet duidelijk zijn maar moet bepaalde beginselen hanteren.
Dus de daad en de straf daar moet een verhouding in zijn, is die er niet dan vervalt de
toepassing. Maar Puttfarken heeft ook een gezin te onderhouden, geeft hij dit niet aan heeft
hij de kans om hoogverraad te plegen. Hij is veroordeeld na de tweede wereldoorlog
schending van beginselen -> proportionaliteit. We zitten hier met een dilemma.
Kenmerken positivisme:
- Belangrijkste vraag: wat is geldend recht?
4
3 hoorcolleges online en 5 werkcolleges op de campus.
Tentamen: Bij dit tentamen krijgt u drie uur de tijd om een arrest of vonnis te analyseren en
over die uitspraak een betoog te schrijven. In het betoog geeft u aan of u het een of oneens bent
met de uitspraak. Verder moeten er verplicht een aantal aspecten aan de orde komen die in deze
cursus zijn behandeld. Welke dat precies zijn wordt in de tentamenopdracht bekend gemaakt. De
verplichte elementen die u moet behandelen zijn gericht op het toetsen van kennis van en inzicht in
de verplichte literatuur. Bij de beantwoording van de tentamenopdrachten zult u bovendien
moeten laten zien dat u de algemene vaardigheden die bij dit vak aan de orde zijn geweest op een
academisch niveau beheerst, zoals argumenteren, analyseren, kritisch denken en het schrijven
van correct Nederlands. Het te schrijven betoog zal ongeveer een lengte hebben van 1000
woorden, dat betekent dat u kort en bondig moet kunnen schrijven en formuleren.
Uitslag na vijftien werkdagen en daarna recht op inzage.
Inhoudsopgave
Jurisprudentie.........................................................................................................................................2
HC 1 Rechtswetenschap inleiding – 1 september 2021..........................................................................3
Werkcollege 1 – 3 september 2021........................................................................................................9
Werkcollege week 2 – 10 september 2021...........................................................................................15
HC 2 – juridisch argumenteren – 15 september 2021..........................................................................24
Werkcollege 3 – 17 september 2021....................................................................................................25
Werkcollege 4 – 24 september 2021....................................................................................................26
Vereniging gedetineerden ‘De Schans’............................................................................................27
Verbod en ontbinding Martijn.........................................................................................................28
Verbod en ontbinding Hells Angels Harlingen.................................................................................29
Vrouwenstandpunt SGP – HR..........................................................................................................30
Werkcollege 5 – 14 oktober 2021.........................................................................................................34
,Jurisprudentie
1. HR 7 december 1990, ECLI:NL:HR:1990:ZC0071, NJ 1991/593 m.nt. E.E.A. Luijten
(Onwaardige deelgenoot). -> zie werkcollege 1
2. HR 27 maart 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV5623, NJ 2012/220 (Auswitchcartoon); -> zie
werkcollege 2.
3. HR 16 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3583, NJ 2015/108 m.nt. N. Rozemond
(Groepsbelediging door politicus). -> zie werkcollege 2
4. HR 25 juni 1982, ECLI:NL:HR:1982:AG4415, NJ 1983/296 m.nt. E.A. Alkema
(Vereniging gedetineerden De Schans)
5. HR 26 juni 2009, ECLI:NL:HR:2009:BI1124, NJ 2009/396 m.nt. P. van Schilfgaarde
(Verbod en ontbinding Hells Angels Harlingen);
6. HR 18 april 2014, ECLI:NL:HR:2014:948, NJ 2014/507 m.nt. E.A. Alkema (Verbod en
ontbinding Martijn).
7. HR 9 april 2010, ECLI:NL:HR:2010:BK4549, NJ 2010/388 m.nt. E.A. Alkema
(Vrouwenstandpunt SGP);
8. ABRvS 5 december 2007, ECLI:NL:RVS:2007:BB9493, Gst. 2008, 17 m.nt. J.L.W.
Broeksteeg (Vrouwenstandpunt SGP).
2
,HC 1 Rechtswetenschap inleiding – 1 september 2021
Wat is het recht: voorbeelden
Een verzameling van wetten
Een verzameling van regels (geboden en verboden) die in Nederland gelden (dus
bevoegd zijn vastgesteld ‘formele wetgever) en waaraan we ons moeten houden
Een verzameling van regels en beginselen die in Nederland gelden
Recht is wat in een individueel geval wordt gezegd recht is
Recht is dat wat rechtvaardig wordt ervaren (of de gelijkheid dient of tot vrede
aanleiding geeft of transacties efficiënt doet verlopen)
Filmpje casus Windels: man heeft zijn vrouw begraven in zijn tuin dit was de wens van zijn
vrouw
NOS: Brunssum wil dat weduwnaar zijn vrouw opgraaft uit tuin
Onder bepaalde voorwaarden mag je jouw tuin gebruiken als begraafplaats hiervoor heb je
een vergunning voor nodig van woonfunctie naar begraaffunctie bestemmingsplan moet
gewijzigd worden. Een aanvraag kan lang duren. Uit de rechtspraak komen ook regels naar
voren, bijvoorbeeld zoveel meter hectare grond, minstens een meter van de buren, niet
zichtbaar vanaf de openbare weg, moet minstens tien jaar blijven bestaan.
Meneer windels kon hieraan voldoen, maar zijn vrouw is vroegtijdig overleden. Hij kon de
gemeente niet bereiken, had geen tijd om te wachten met het begraven van zijn vrouw. De
gemeente sommeert windels om het graf te delven, anders deed de gemeente het zelf op
zijn kosten. Grafrust: de doden laat je met rust
Oplossing casus: hij voldoet aan alle eisen? Vergunning moet maar geregeld worden. De
gemeente zegt nee anders kan iedereen wel iemand in zijn tuin begraven en later een
vergunning vragen. Er is zoiets als grafrust. Je weegt de belangen af. Grafrust vs. Vergunning.
Zie jurisprudentie casus windels -> www.rechtspraak.nl (zaak 2016:7408) Rb, Limburg 25
augustus 2016.
De voorzieningenrechter stelt vast dat verzoeker onbestreden heeft gelaten dat hij de wet
op de lijkbezorging heeft overtreden door zijn op 20 juli 2016 overleden echtgenote te
begraven op (eigen) grond. Gemeente ruimt -> dwangsom -> windels betalen. Windels
erkent hier dus dat hij fout zit.
In geschil is of (er) sprake is van bijzondere omstandigheden op grond waarvan van
verweerder kan worden gevergd dat handhavend optreden achterwege wordt gelaten.
Hiertoe oordeelt de voorzieningenrechter dat van een concreet zicht op legalisatie niet is
gebleken. Heeft windels inmiddels een verzoek ingediend? Is er een zicht op dat de situatie
recht wordt gezet? -> de rechter zegt nee dat is niet gebleken.
3
, Nu resteert de vraag of handhavend optreden zodanig onevenredig is in verhouding tot de
daarmee te dienen belangen dat verweerder op grond daarvan van optreden had behoren af
te zien. De voorzieningenrechter beantwoord die vraag bevestigend. (proportioneel
handelen).
Aanwijzing zou tot gevolg hebben dat de echtgenote van verzoeker, na uitvoering van de
last, nogmaals opgegraven en herbegraven zou moeten worden. Nu het belang dat aan
grafrust wordt gehecht blijkens de totstandkomingsgeschiedenis van de wet op de
lijkbezorging groot is en dit zelfs als uitgangspunt dient te worden genomen, acht de
voorzieningenrechter dit zeer onwenselijk. Dus als we gaan opgraven, herbegraven,
begraven, dan schenden we de grafrust, dus we wachten af aangezien hij wel aan de
voorwaarden voldoet, mocht hij de vergunning niet krijgen moet er alsnog worden
herbegraven.
De visie op het recht: formeel gezien heeft meneer windels het recht overtreden.
Drie visies op het recht:
- Rechtspositivisme
- Natuurrecht denken
- Interactionisme en contextualisme
Casus: Gottig vs. Puttfarken
De heer Gottig die had tijdens de tweede wereldoorlog een zin op de muur in het openbare
toilet gezet ‘Hitler is een massamoordenaar en door hem zitten we in de tweede
wereldoorlog’
De heer Puttfarken had sympathie voor Hitler, en aangifte gedaan tegen Gottig, Gotttig
wordt opgepakt, en tot de dood veroordeeld, dit was hoogverraad.
Vraag: wat te doen met mensen als Puttfarken na de oorlog?
Dis-proportionaliteit het recht moet duidelijk zijn maar moet bepaalde beginselen hanteren.
Dus de daad en de straf daar moet een verhouding in zijn, is die er niet dan vervalt de
toepassing. Maar Puttfarken heeft ook een gezin te onderhouden, geeft hij dit niet aan heeft
hij de kans om hoogverraad te plegen. Hij is veroordeeld na de tweede wereldoorlog
schending van beginselen -> proportionaliteit. We zitten hier met een dilemma.
Kenmerken positivisme:
- Belangrijkste vraag: wat is geldend recht?
4
