Begrippenlijst kennisbasis NEDERLANDS
Domein 1. Mondelinge taalvaardigheid. 13
vragen 13%
Luisterdoelen
Globaal luisteren De grote lijn volgen
Intensief luisteren Details ook belangrijk vinden
Gericht luisteren Specifieke informatie oppikken
Kritisch luisteren Mening vormen
Luisterdoel Iets te weten willen komen, een gevoel
willen ondergaan, een mening willen
vormen, een handeling willen
uitvoeren, een spel willen spelen.
Spreekdoelen
Amuseren Een bepaalde emotie laten beleven.
VB: vertellen van een mop.
Informeren Informatie geven over een bepaald
onderwerp
VB: vertellen hoe laat het is.
Instrueren Aansporen tot het verrichten van een
bepaalde handeling
VB: de weg wijzen.
Overtuigen Overhalen tot een mening
VB: zeggen dat je een boek echt moet
lezen en vertellen hoe goed het is.
Sociale taalfuncties
Zelfhandhaving Zichzelf verdedigen of bezit
beschermen.
VB: die had ik!
Zelfsturing Eigen handelingen met woorden
ordenen of plannen aankondigen.
VB: dan ga ik eerst naar de bakker en
dan naar de supermarkt!
Sturing van anderen Beïnvloeden van gedrag van anderen
VB: zullen we gaan zwemmen?
Structurering van het gesprek Structureren van het gesprek.
VB: mag ik even wat zeggen?
Cognitieve taalfuncties
Rapporteren Verslag doen van iets wat in
werkelijkheid voorkomt. Hieronder
vallen:
Benoemen/etiketteren, beschrijven,
vergelijken.
VB: dit visje met een lange staart, die
andere is korter.
Redeneren Beschrijving waarin een extra denkstap
wordt verwoord. Hieronder vallen:
chronologisch onderen; concluderen;
middel-doelrelatie of intrumentele
relatie leggen;
, Begrippenlijst kennisbasis NEDERLANDS
oplossen van een probleem; oorzaak-
gevolgrelatie leggen.
VB: als we de deur van de koelkast
opendoen, gaat de cavia piepen, want
dan wil hij ook eten.
Projecteren Verplaatsen in de gedachten en de
gevoelens van iemand anders.
VB: Esra heeft geen zin om te spelen.
Ze is verdrietig want haar konijn is
dood.
Mondeling presenteren Dit wijst zichzelf.
Oriënteren op inhoud
Doel en publiek bepalen
Plannen
Presenteren
Reflecteren op doel en inhoud
Taalverwerving
Semantisch De inhoud van taal
Fonologisch De vorm van taal
Morfologisch De vorm van taal
Syntactisch De vorm van taal
Pragmatisch Het gebruik van taal
Interactionele benadering Het taalaanbod van en de interactie
met de moedertaalsprekers spelen een
grote rol bij het leren van een taal.
Taalontwikkelingfasen
Prelinguale fase of preverbale fase (0-1 jaar)
Huilen (eerste 6 weken)
vocaliseren (6-20 weken)
vocaal spel (4-6 maanden)
brabbelen (vanaf 7 maanden)
Vroeglinguale fase (liguale fase of (1-2,5 jaar)
talige fase) Éénwoordzin, tweewoordzin,
meerwoordzin
Differentiatiefase (liguale fase of talige (2,5-5 jaar)
fase) Explosieve ontwikkeling waarin reeds
verworven aspecten worden
uitgebouwd en verfijnd en nieuwe
aspecten aan bod komen.
Voltooiingfase (liguale fase of talige (5 jaar en ouder)
fase) Het kind bezit te bouwstenen, voor
mondelinge taalvaardigheid komen er
geen nieuwe aspecten meet bij. De
puntjes worden op de i gezet.
Taalontwikkeling in fasen Vroeglinguale fase, differentiatiefase,
voltooiingfase
Tweedetaalverwerving
Simultane tweetaligheid Bij het verwerven van twee (of meer)
talen, waarbij twee talen min of meer
Domein 1. Mondelinge taalvaardigheid. 13
vragen 13%
Luisterdoelen
Globaal luisteren De grote lijn volgen
Intensief luisteren Details ook belangrijk vinden
Gericht luisteren Specifieke informatie oppikken
Kritisch luisteren Mening vormen
Luisterdoel Iets te weten willen komen, een gevoel
willen ondergaan, een mening willen
vormen, een handeling willen
uitvoeren, een spel willen spelen.
Spreekdoelen
Amuseren Een bepaalde emotie laten beleven.
VB: vertellen van een mop.
Informeren Informatie geven over een bepaald
onderwerp
VB: vertellen hoe laat het is.
Instrueren Aansporen tot het verrichten van een
bepaalde handeling
VB: de weg wijzen.
Overtuigen Overhalen tot een mening
VB: zeggen dat je een boek echt moet
lezen en vertellen hoe goed het is.
Sociale taalfuncties
Zelfhandhaving Zichzelf verdedigen of bezit
beschermen.
VB: die had ik!
Zelfsturing Eigen handelingen met woorden
ordenen of plannen aankondigen.
VB: dan ga ik eerst naar de bakker en
dan naar de supermarkt!
Sturing van anderen Beïnvloeden van gedrag van anderen
VB: zullen we gaan zwemmen?
Structurering van het gesprek Structureren van het gesprek.
VB: mag ik even wat zeggen?
Cognitieve taalfuncties
Rapporteren Verslag doen van iets wat in
werkelijkheid voorkomt. Hieronder
vallen:
Benoemen/etiketteren, beschrijven,
vergelijken.
VB: dit visje met een lange staart, die
andere is korter.
Redeneren Beschrijving waarin een extra denkstap
wordt verwoord. Hieronder vallen:
chronologisch onderen; concluderen;
middel-doelrelatie of intrumentele
relatie leggen;
, Begrippenlijst kennisbasis NEDERLANDS
oplossen van een probleem; oorzaak-
gevolgrelatie leggen.
VB: als we de deur van de koelkast
opendoen, gaat de cavia piepen, want
dan wil hij ook eten.
Projecteren Verplaatsen in de gedachten en de
gevoelens van iemand anders.
VB: Esra heeft geen zin om te spelen.
Ze is verdrietig want haar konijn is
dood.
Mondeling presenteren Dit wijst zichzelf.
Oriënteren op inhoud
Doel en publiek bepalen
Plannen
Presenteren
Reflecteren op doel en inhoud
Taalverwerving
Semantisch De inhoud van taal
Fonologisch De vorm van taal
Morfologisch De vorm van taal
Syntactisch De vorm van taal
Pragmatisch Het gebruik van taal
Interactionele benadering Het taalaanbod van en de interactie
met de moedertaalsprekers spelen een
grote rol bij het leren van een taal.
Taalontwikkelingfasen
Prelinguale fase of preverbale fase (0-1 jaar)
Huilen (eerste 6 weken)
vocaliseren (6-20 weken)
vocaal spel (4-6 maanden)
brabbelen (vanaf 7 maanden)
Vroeglinguale fase (liguale fase of (1-2,5 jaar)
talige fase) Éénwoordzin, tweewoordzin,
meerwoordzin
Differentiatiefase (liguale fase of talige (2,5-5 jaar)
fase) Explosieve ontwikkeling waarin reeds
verworven aspecten worden
uitgebouwd en verfijnd en nieuwe
aspecten aan bod komen.
Voltooiingfase (liguale fase of talige (5 jaar en ouder)
fase) Het kind bezit te bouwstenen, voor
mondelinge taalvaardigheid komen er
geen nieuwe aspecten meet bij. De
puntjes worden op de i gezet.
Taalontwikkeling in fasen Vroeglinguale fase, differentiatiefase,
voltooiingfase
Tweedetaalverwerving
Simultane tweetaligheid Bij het verwerven van twee (of meer)
talen, waarbij twee talen min of meer
