Alice van der Pas 2. Naar een psychologie
van ouderschap
Proloog: ouderschap
Het basisvertrouwen van ouders
Veel ouders voelen zich tijdens de zwangerschap al verantwoordelijk. Ze
stoppen met roken en zoeken al naar een crèche. Voor veel ouders wordt
de vraag “wat is de zin van het leven” beantwoord zodra ze een kind
hebben.
Verwachtingen zijn leuk, maar de realiteit is heel anders. Een nieuwe
moeder moet leren vertrouwen te hebben in haar vermogen om een baby
in leven te houden als die eenmaal aan haar zorg is toevertrouwd.
Het besef van verantwoordelijk zijn
Ouders hebben een verantwoordelijkheidsgevoel ten opzichte van hun
kind. Dit ouderlijk besef van verantwoordelijk zijn wordt zelden bewust
beseft in de zin van helder weten. Dit besef kan een ouder ook
overweldigen. Het is iets zwaars.
“Niet alleen weegt het besef van verantwoordelijk-zijn soms zwaar, het
maakt ook eenzaam.” Het kind merkt dit besef niet op en waardeert niet
altijd de moeite die de ouders voor het kind doen. “Men” oordeelt vaak
over de ouders wanneer er iets niet goed gaat met het kind. Het zal wel
aan de opvoeding liggen.
Verantwoordelijk-zijn garandeert niks, maar het is de energiebron die de
ouders voortduwt. Als een soort extra geweten.
Een ouder zonder besef van verantwoordelijk-zijn belt niet bij
ouderbegeleiders aan.
Onvoorwaardelijk en tijdloos
‘onvoorwaardelijk’ en ‘tijdloos’ zijn de twee kwaliteiten die kenmerkend
zijn voor dit besef van verantwoordelijk-zijn. Tijdloos kunnen rekenen op je
ouders, altijd en wat er ook gebeurd.
Deze kwaliteiten zijn ook datgene wat de ouder-kind relatie voor velen zo
aantrekkelijk maakt. Je kiest niet voor een kind zoals je voor een partner
kiest. Een kind blijft voor altijd in je leven, je zit voor altijd aan een kind
vast en zal altijd van een kind blijven houden.
, Alice van der Pas 2. Naar een psychologie
van ouderschap
Deel 1: De dagelijkse praktijk van
ouderschap
Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden
Wat doen ouders?
Ouders hebben tijdens hun ouderschap vijf basisvaardigheden die zij
onbewust toepassen.
- Het kind veiligheid bieden
- Het kind verzorgen
- Zicht houden op het kind
- Verwachtingen overbrengen op het kind
- Grenzen stellen
Wanneer het kind opgroeit krijgt de ouder de mogelijkheid om deze
basisvaardigheden eigen te maken. Een ouder gebruikt altijd meer
vaardigheden tegelijk.
Alice van der pas spreekt van ‘vaardigheden’ omdat het gaat om doen en
doen en nog eens doen. De ouder kweekt een ‘muscle memory’ aan.
Veiligheid bieden
Veiligheid bieden heeft te maken met daden. De vaardigheid veiligheid
bieden is zo vanzelfsprekend, dat de ouders niet door hebben dat ze deze
vaardigheid uitvoeren.
“Moeder zit in de speeltuin op de rand van een grote zandbak met
een kennis te kletsen. Ze houdt zijdelings een oogje op haar dochter
die taartjes bakt. Ondertussen houdt ze haar zoontje van 9 maanden
in haar armen. Hij kruipt over haar heen, ze sturen bij, voorkomen
dat hij omkiepert, delen bemoedigende klopjes uit, een aai, een
stevige greep als hij over haar schouder dreigt te duiken, maar
zonder dat moeder expliciet aandacht aan hem besteedt.”
In dit voorbeeld uit het boek is te zien hoe vanzelfsprekend de vaardigheid
veiligheid bieden is. Nog meer voorbeelden zijn:
- Kinderen waarschuwen
- In een veilige buurt gaan wonen
- Handje vasthouden
van ouderschap
Proloog: ouderschap
Het basisvertrouwen van ouders
Veel ouders voelen zich tijdens de zwangerschap al verantwoordelijk. Ze
stoppen met roken en zoeken al naar een crèche. Voor veel ouders wordt
de vraag “wat is de zin van het leven” beantwoord zodra ze een kind
hebben.
Verwachtingen zijn leuk, maar de realiteit is heel anders. Een nieuwe
moeder moet leren vertrouwen te hebben in haar vermogen om een baby
in leven te houden als die eenmaal aan haar zorg is toevertrouwd.
Het besef van verantwoordelijk zijn
Ouders hebben een verantwoordelijkheidsgevoel ten opzichte van hun
kind. Dit ouderlijk besef van verantwoordelijk zijn wordt zelden bewust
beseft in de zin van helder weten. Dit besef kan een ouder ook
overweldigen. Het is iets zwaars.
“Niet alleen weegt het besef van verantwoordelijk-zijn soms zwaar, het
maakt ook eenzaam.” Het kind merkt dit besef niet op en waardeert niet
altijd de moeite die de ouders voor het kind doen. “Men” oordeelt vaak
over de ouders wanneer er iets niet goed gaat met het kind. Het zal wel
aan de opvoeding liggen.
Verantwoordelijk-zijn garandeert niks, maar het is de energiebron die de
ouders voortduwt. Als een soort extra geweten.
Een ouder zonder besef van verantwoordelijk-zijn belt niet bij
ouderbegeleiders aan.
Onvoorwaardelijk en tijdloos
‘onvoorwaardelijk’ en ‘tijdloos’ zijn de twee kwaliteiten die kenmerkend
zijn voor dit besef van verantwoordelijk-zijn. Tijdloos kunnen rekenen op je
ouders, altijd en wat er ook gebeurd.
Deze kwaliteiten zijn ook datgene wat de ouder-kind relatie voor velen zo
aantrekkelijk maakt. Je kiest niet voor een kind zoals je voor een partner
kiest. Een kind blijft voor altijd in je leven, je zit voor altijd aan een kind
vast en zal altijd van een kind blijven houden.
, Alice van der Pas 2. Naar een psychologie
van ouderschap
Deel 1: De dagelijkse praktijk van
ouderschap
Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden
Wat doen ouders?
Ouders hebben tijdens hun ouderschap vijf basisvaardigheden die zij
onbewust toepassen.
- Het kind veiligheid bieden
- Het kind verzorgen
- Zicht houden op het kind
- Verwachtingen overbrengen op het kind
- Grenzen stellen
Wanneer het kind opgroeit krijgt de ouder de mogelijkheid om deze
basisvaardigheden eigen te maken. Een ouder gebruikt altijd meer
vaardigheden tegelijk.
Alice van der pas spreekt van ‘vaardigheden’ omdat het gaat om doen en
doen en nog eens doen. De ouder kweekt een ‘muscle memory’ aan.
Veiligheid bieden
Veiligheid bieden heeft te maken met daden. De vaardigheid veiligheid
bieden is zo vanzelfsprekend, dat de ouders niet door hebben dat ze deze
vaardigheid uitvoeren.
“Moeder zit in de speeltuin op de rand van een grote zandbak met
een kennis te kletsen. Ze houdt zijdelings een oogje op haar dochter
die taartjes bakt. Ondertussen houdt ze haar zoontje van 9 maanden
in haar armen. Hij kruipt over haar heen, ze sturen bij, voorkomen
dat hij omkiepert, delen bemoedigende klopjes uit, een aai, een
stevige greep als hij over haar schouder dreigt te duiken, maar
zonder dat moeder expliciet aandacht aan hem besteedt.”
In dit voorbeeld uit het boek is te zien hoe vanzelfsprekend de vaardigheid
veiligheid bieden is. Nog meer voorbeelden zijn:
- Kinderen waarschuwen
- In een veilige buurt gaan wonen
- Handje vasthouden
