Weekdoelen 2.4
1. De fysiologie van de glucosehuishouding bij de volwassen mens uitleggen.
Glucosehuishouding
Bronnen van glucose
- Koolhydraten (vooral)
- Vetten
- Eiwitten
Regulatie glucose
Energie die je lichaam niet gebruikt, slaat je lichaam op. Dit is mogelijk doordat de
verschillende bronnen in elkaar kunnen worden omgezet. Zo kan glucose worden omgezet
in vet en andersom. Ook kunnen eiwitten worden omgezet in glucose en vet en andersom.
Meestal wordt het omgezet in vetten.
Insuline en glucagon
Glucagon = geproduceerd door alfacellen eilandjes van Langerhans (pancreas). Bij laag
bloedglucose wordt glucagon gestimuleerd, en het stimuleert:
- Glycogenolyse (=afbraak van glycogeen → glucose).
- Gluconeogenese (= vorming van glucose uit eiwitten en vetten)
- Synthese van ketonen (= afbraakproduct van vetzuren)
Glycogeen = In de lever en spieren opgeslagen vorm van glucose (dierlijk zetmeel)
Insuline = geproduceerd door bètacellen eilandjes van Langerhans. Bij hoge bloedglucose
wordt insuline gestimuleerd, en het stimuleren:
- Glucose opname cellen
- Glycogenese (=vorming van glycogeen)
,Regulatie glucose
Je hersenen, hart en spieren gebruiken veel glucose.
Aanbod:
- Orale en parenterale (infuus) voeding
- Endogeen: gluconeogenese en glycogenolyse
Verbruik:
- Glucose oxidatie (verbranding)
- Glycogeen synthese (opslag)
- Vet synthese (opslag)
- Bouwstof voor andere macromoleculen
Glycogenese, glycogenolyse en gluconeogenese
Endogene glucoseproductie vindt vooral plaats in de lever.
Bouwstoffen voor gluconeogenese:
- Aminozuren (vooral alanine)
- Glycerol
- Lactaat (melkzuur)
Glycogenolyse = afbraak van glycogeen naar glucose (in de lever en spieren)
Na een maaltijd (absorptiefase) nemen de darmen de glucose op, het gaat via de poortader
naar de lever. Door de hoge concentratie glucose wordt de glucose omgezet tot glycogeen
(glycogenese, onder invloed van insuline), hierdoor daalt het bloedsuiker.
Tussen de maaltijden (post-absorptie fase) is het bloedsuiker laag, hierdoor maken de
alfacellen in de eilandjes van Langerhans glucagon aan. Die stimuleert glycogenolyse,
waardoor er glucose vrijkomt in het bloed, waardoor het bloedsuiker stijgt.
Kortdurend vasten (< 7 dagen ). De glycogeenvoorraad is op, en er street gluconeogenese
op uit vetten en eiwitten. Vetten worden afgebroken tot glycerol en vetzuren. Uit het glycerol
kan glucose gemaakt worden (gluconeogenese). Uit de vetzuren worden opgenomen in de
cellen en worden gebruikt als brandstof, of omgezet worden door ketonen die ook gebruikt
kunnen worden als brandstof (pas na veel dagen vasten).
Langdurend vasten (>7 dagen ). Vetten raken uitgeput, en er worden steeds vaker gebruik
gemaakt van ketonen. Ketonen worden gemaakt uit vetzuren (ketogenese). Glucose wordt
nu vooral gemaakt uit eiwitten. Als dit lang aanhoudt, vermager je, je spieren breken af zo
mogelijk ook het hartspier. Ook verzuren de ketonen je bloed.
, Werking insuline:
Zonder de activatie van insulinereceptoren, kunnen glucosemoleculen de cel niet
binnenkomen.
1. Insuline bindt aan de insuline receptor op het celmembraan.
2. Er treedt een reactie op, waarna een blaasje met transporteiwitten via exocytose op het
celmembraan komen.
3. Glucose kan nu de cel binnenkomen via deze transporteiwitten op het celmembraan.
1. De fysiologie van de glucosehuishouding bij de volwassen mens uitleggen.
Glucosehuishouding
Bronnen van glucose
- Koolhydraten (vooral)
- Vetten
- Eiwitten
Regulatie glucose
Energie die je lichaam niet gebruikt, slaat je lichaam op. Dit is mogelijk doordat de
verschillende bronnen in elkaar kunnen worden omgezet. Zo kan glucose worden omgezet
in vet en andersom. Ook kunnen eiwitten worden omgezet in glucose en vet en andersom.
Meestal wordt het omgezet in vetten.
Insuline en glucagon
Glucagon = geproduceerd door alfacellen eilandjes van Langerhans (pancreas). Bij laag
bloedglucose wordt glucagon gestimuleerd, en het stimuleert:
- Glycogenolyse (=afbraak van glycogeen → glucose).
- Gluconeogenese (= vorming van glucose uit eiwitten en vetten)
- Synthese van ketonen (= afbraakproduct van vetzuren)
Glycogeen = In de lever en spieren opgeslagen vorm van glucose (dierlijk zetmeel)
Insuline = geproduceerd door bètacellen eilandjes van Langerhans. Bij hoge bloedglucose
wordt insuline gestimuleerd, en het stimuleren:
- Glucose opname cellen
- Glycogenese (=vorming van glycogeen)
,Regulatie glucose
Je hersenen, hart en spieren gebruiken veel glucose.
Aanbod:
- Orale en parenterale (infuus) voeding
- Endogeen: gluconeogenese en glycogenolyse
Verbruik:
- Glucose oxidatie (verbranding)
- Glycogeen synthese (opslag)
- Vet synthese (opslag)
- Bouwstof voor andere macromoleculen
Glycogenese, glycogenolyse en gluconeogenese
Endogene glucoseproductie vindt vooral plaats in de lever.
Bouwstoffen voor gluconeogenese:
- Aminozuren (vooral alanine)
- Glycerol
- Lactaat (melkzuur)
Glycogenolyse = afbraak van glycogeen naar glucose (in de lever en spieren)
Na een maaltijd (absorptiefase) nemen de darmen de glucose op, het gaat via de poortader
naar de lever. Door de hoge concentratie glucose wordt de glucose omgezet tot glycogeen
(glycogenese, onder invloed van insuline), hierdoor daalt het bloedsuiker.
Tussen de maaltijden (post-absorptie fase) is het bloedsuiker laag, hierdoor maken de
alfacellen in de eilandjes van Langerhans glucagon aan. Die stimuleert glycogenolyse,
waardoor er glucose vrijkomt in het bloed, waardoor het bloedsuiker stijgt.
Kortdurend vasten (< 7 dagen ). De glycogeenvoorraad is op, en er street gluconeogenese
op uit vetten en eiwitten. Vetten worden afgebroken tot glycerol en vetzuren. Uit het glycerol
kan glucose gemaakt worden (gluconeogenese). Uit de vetzuren worden opgenomen in de
cellen en worden gebruikt als brandstof, of omgezet worden door ketonen die ook gebruikt
kunnen worden als brandstof (pas na veel dagen vasten).
Langdurend vasten (>7 dagen ). Vetten raken uitgeput, en er worden steeds vaker gebruik
gemaakt van ketonen. Ketonen worden gemaakt uit vetzuren (ketogenese). Glucose wordt
nu vooral gemaakt uit eiwitten. Als dit lang aanhoudt, vermager je, je spieren breken af zo
mogelijk ook het hartspier. Ook verzuren de ketonen je bloed.
, Werking insuline:
Zonder de activatie van insulinereceptoren, kunnen glucosemoleculen de cel niet
binnenkomen.
1. Insuline bindt aan de insuline receptor op het celmembraan.
2. Er treedt een reactie op, waarna een blaasje met transporteiwitten via exocytose op het
celmembraan komen.
3. Glucose kan nu de cel binnenkomen via deze transporteiwitten op het celmembraan.
