Biologie samenvatting periode 2
Hoofdstuk 3 vertering
Bs 1 voedingsstoffen
Alles wat je eet of drinkt noem je voedingsmiddelen. Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen.
De verschillende voedingsstoffen zijn:
- Eiwitten
- Koolhydraten
- Vetten
- Water
- Mineralen
- Vitaminen
Eiwitten Koolhydraten Vetten Water Mineralen Vitaminen
Bouwstof 1 2 2 1 1 1
Brandstof 2 1 1
Reservestof 3 3
Beschermende 1 1
stof
Eiwitten bestaan uit aminozuren.
Koolhydraten zijn aan elkaar gekoppelde glucose moleculen.
Vetten is een glycerol met 3 vetzuren.
Onverzadigde vetzuren zijn gezond en verzadigde vetzuren zijn ongezond.
Bs 2 het verteringsstelstel
Mond mechanische vertering (kauwen), produceert speeksel (enzymen amylase)
Slokdarm voedsel wordt naar de maag getransporteerd (peristaltische bewegingen)
Maag slaat eten op (maagwand beschermt de maag tegen maagzuur)
12-vingerige darm eerste deel van de dunne darm
Dunne darm neemt voedingsstoffen op (Binas 82C)
Dikke darm veel bacteriën (maakt vitamine K), neemt water op
De lever produceert gal, de galzouten emulgeren.
Emulgeren = kleiner maken van vetbolletjes
Verteringsklieren produceren verteringssappen. De meeste verteringssappen bevatten enzymen.
Mineralen, water en vitaminen kunnen zonder verteerd te worden, worden opgenomen in het
lichaam. Eiwitten, vetten en koolhydraten moeten eerst verteerd worden voordat ze kunnen
worden opgenomen in het lichaam. Het verteren hiervan vindt voornamelijk plaats in de maag en
dunne darm.
In de dikke- en dunne darm worden de meeste stoffen opgenomen in het bloed en vervoerd door het
lichaam. Onverteerde voedselresten worden opgeslagen in de endeldarm en verlaten het lichaam
via de anus.
, Bs 3 chemische vertering
De vertering gebeurt door verschillende verteringsenzymen.
De speekselklieren produceren speeksel en dit bevat het enzym amylase. Amylase zet zetmeel om in
maltose.
Verschillende sappen van vertering staat in Binas 82F.
Bs 4 resorptie
De darmen zijn sterk geplooid en op de darmplooien bevinden zich uitstulpingen met daarop
microvilli. Dit zorgt ervoor dat de darmen een groot oppervlakte hebben waar resorptie kan
plaatsvinden.
Resorptie = het opnemen van stoffen via de darmwand in de lymfe en het bloed. Het bloed stroomt
via de poortader naar de lever.
In de dikke darm vindt de verdere opname van water en mineralen plaats. Ook bevinden zich hier
bacteriën die onder andere enzymen maken voor de vertering van cellulose.
De endeldarm is de verzamelplaats van de voedselresten, verder vindt hier de laatste resorptie van
stoffen plaats.
Staat grotendeels in de Binas. Hoe verschillende voedingsstoffen verteren en welke sappen daarbij
worden gebruikt.
Tabel 82E & 82F in de Binas
Bs 5 gezonde voeding
Door gezond te eten verklein je de kans op hart- en vaatziekten.
Cholesterol
HDL: hoge dichtheid lipoproteïne (onverzadigde vetzuren, gezond)
LDL: lage dichtheid lipoproteïne (verzadigde verzuren, ongezond)
Als je meer energie binnenkrijgt dan je lichaam nodig heeft, kan je zwaarder en dikker worden. Je
slaat teveel vet op, dit veroorzaakt de kans op hart- en vaatziekten.
Je kunt afvallen als je met voedsel minder energie binnenkrijgt dan je verbruikt. Minder kcal
binnenkrijgt dan je lichaam nodig hebt.
Hoofdstuk 4 transport
Bs 1 transport in planten
Transport in planten is in te delen in 2 typen sapstromen. De anorganische sapstroom waarbij
houtvaten water en mineralen vervoeren van de wortels naar de bladeren. Als tweede de organische
sapstroom waarbij de bastvaten, assimilatieproducten vervoeren van de bladeren naar alle delen van
de plant.
Transport in een plant komt tot stand door een combinatie van verdamping, capillaire werking en
worteldruk.
Hoofdstuk 3 vertering
Bs 1 voedingsstoffen
Alles wat je eet of drinkt noem je voedingsmiddelen. Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen.
De verschillende voedingsstoffen zijn:
- Eiwitten
- Koolhydraten
- Vetten
- Water
- Mineralen
- Vitaminen
Eiwitten Koolhydraten Vetten Water Mineralen Vitaminen
Bouwstof 1 2 2 1 1 1
Brandstof 2 1 1
Reservestof 3 3
Beschermende 1 1
stof
Eiwitten bestaan uit aminozuren.
Koolhydraten zijn aan elkaar gekoppelde glucose moleculen.
Vetten is een glycerol met 3 vetzuren.
Onverzadigde vetzuren zijn gezond en verzadigde vetzuren zijn ongezond.
Bs 2 het verteringsstelstel
Mond mechanische vertering (kauwen), produceert speeksel (enzymen amylase)
Slokdarm voedsel wordt naar de maag getransporteerd (peristaltische bewegingen)
Maag slaat eten op (maagwand beschermt de maag tegen maagzuur)
12-vingerige darm eerste deel van de dunne darm
Dunne darm neemt voedingsstoffen op (Binas 82C)
Dikke darm veel bacteriën (maakt vitamine K), neemt water op
De lever produceert gal, de galzouten emulgeren.
Emulgeren = kleiner maken van vetbolletjes
Verteringsklieren produceren verteringssappen. De meeste verteringssappen bevatten enzymen.
Mineralen, water en vitaminen kunnen zonder verteerd te worden, worden opgenomen in het
lichaam. Eiwitten, vetten en koolhydraten moeten eerst verteerd worden voordat ze kunnen
worden opgenomen in het lichaam. Het verteren hiervan vindt voornamelijk plaats in de maag en
dunne darm.
In de dikke- en dunne darm worden de meeste stoffen opgenomen in het bloed en vervoerd door het
lichaam. Onverteerde voedselresten worden opgeslagen in de endeldarm en verlaten het lichaam
via de anus.
, Bs 3 chemische vertering
De vertering gebeurt door verschillende verteringsenzymen.
De speekselklieren produceren speeksel en dit bevat het enzym amylase. Amylase zet zetmeel om in
maltose.
Verschillende sappen van vertering staat in Binas 82F.
Bs 4 resorptie
De darmen zijn sterk geplooid en op de darmplooien bevinden zich uitstulpingen met daarop
microvilli. Dit zorgt ervoor dat de darmen een groot oppervlakte hebben waar resorptie kan
plaatsvinden.
Resorptie = het opnemen van stoffen via de darmwand in de lymfe en het bloed. Het bloed stroomt
via de poortader naar de lever.
In de dikke darm vindt de verdere opname van water en mineralen plaats. Ook bevinden zich hier
bacteriën die onder andere enzymen maken voor de vertering van cellulose.
De endeldarm is de verzamelplaats van de voedselresten, verder vindt hier de laatste resorptie van
stoffen plaats.
Staat grotendeels in de Binas. Hoe verschillende voedingsstoffen verteren en welke sappen daarbij
worden gebruikt.
Tabel 82E & 82F in de Binas
Bs 5 gezonde voeding
Door gezond te eten verklein je de kans op hart- en vaatziekten.
Cholesterol
HDL: hoge dichtheid lipoproteïne (onverzadigde vetzuren, gezond)
LDL: lage dichtheid lipoproteïne (verzadigde verzuren, ongezond)
Als je meer energie binnenkrijgt dan je lichaam nodig heeft, kan je zwaarder en dikker worden. Je
slaat teveel vet op, dit veroorzaakt de kans op hart- en vaatziekten.
Je kunt afvallen als je met voedsel minder energie binnenkrijgt dan je verbruikt. Minder kcal
binnenkrijgt dan je lichaam nodig hebt.
Hoofdstuk 4 transport
Bs 1 transport in planten
Transport in planten is in te delen in 2 typen sapstromen. De anorganische sapstroom waarbij
houtvaten water en mineralen vervoeren van de wortels naar de bladeren. Als tweede de organische
sapstroom waarbij de bastvaten, assimilatieproducten vervoeren van de bladeren naar alle delen van
de plant.
Transport in een plant komt tot stand door een combinatie van verdamping, capillaire werking en
worteldruk.
