Samenvatting
Justitiële interventies- voor jeugdige daders en risicojongeren
2) de jeugdstrafrechtketen
Ketenpartners: politie, Raad voor de Kinderbescherming, Openbaar Ministerie, Jeugd Reclassering
Politie
- Krijgt de jongere als eerste mee te maken na het plegen van een strafbaar feit
- Wijk/buurtagent
- Jeugdcoördinator
- Jeugd- en zedenrechercheur
- Politie agent op straat die incidenten afhandelt
Wijzen waarop jeugd met politie in aanmerking komt:
- Zichtbaar gedrag buiten
- Plegen van strafbare feiten
Niveaus van afdoening
- Politie
- Openbaar Ministerie
- Kinderrechter
Raad voor de Kinderbescherming
Functiegebieden:
- Adoptie
- Scheiding en omgang
- Bescherming en straf
- RvdK is casusregisseur: houdt toezicht op het hele traject van aanhouding tot zitting
- Raadsonderzoeker zoekt jongere op in cel, jeugdinrichting of thuis Neemt BARO af (basis raadsonderzoek)
Bureau jeugdzorg/ jeugdreclassering
- Jeugdreclassering (JR) is onderdeel van Bureau Jeugdzorg (BJZ)
- De RvdK kan de JR verzoeken om begeleiding van de jongere tot aan de zitting, is vrijwillig en wordt ‘Toezicht
en Begeleiding’ genoemd
Begeleidingsmaatregelen in het gedwongen kader:
- Maatregel hulp en steun (MHS)
- Individuele trajectbegeleiding (ITB)
o ITB CRIEM: criminaliteit in relatie tot integratie van etnische minderheden
o ITB Harde Kern
- Gezinsvoogdij: civielrechtelijk gedwongen hulpverlening aan kind en gezin. Bij ondertoezichtstelling of een
voogdijmaatregel wordt deze ook benaderd voor een (straf)advies voor de jongere
Openbaar Ministerie/ Officier van Justitie
- Komt jongere terecht wanneer deze van de politie een proces verbaal heeft gekregen
- Proces verbaal kan door de OvJ op aantal manieren worden afgedaan
o (on)voorwaardelijk sepot
o Transactie
Zelfstandige beslisorganen en afdoeningsniveau
,Adviserende instanties in de strafrechtelijke keten jeugdzaken
,- Sluitende aanpak in de keten: civiele en strafrechtelijke kant proberen samen te voegen.
- Justitieel casusoverleg (JCO):
o Verbeteren van de kwaliteit van afdoening door achtergrondinformatie van verschillende partijen bijeen
te brengen. OM, Politie, RvdK, Bureau Jeugdzorg, overig
o Signaleringsfunctie voor jongeren met zorgwekkende ontwikkelingen
- Veiligheidsconstructie/veiligheidshuis:
o Meerdere ketenpartners werken samen om criminaliteit aan te pakken door middel van ketenbrede
aanpak
o Doelgroepenbeleid: dadersgericht, gebiedsgericht en probleemgericht werken
o Samenwerking tussen zorg- en strafkant verbeteren
o (Veiligheidshuis alleen in Utrecht)
,Uitvoerende instanties strafrechtelijke keten jeugdzaken
, 3) Taakstraffen in het jeugdstrafrecht
- Vanaf 1995 zijn taakstraffen in het Wetboek van Strafrecht gesitueerd.
- Taakstraffen kunnen in plaats van jeugddetentie of een geldboete treden.
- Vanaf 2001 is taakstraf een zelfstandige hoofdstraf, is bij alle misdrijven toepasbaar
- Maximaal uren opgelegde taakstraf = 200; bij een combinatie vaan taakstraffen is het maximum 240uur
- Aanzuigende werking taakstraf: wanneer je voorheen een voorwaardelijk sepot of voorwaardelijke straf zou
hebben gekregen, zou je nu geen taakstraf mogen krijgen.
- HALT-afdoening: afdoening op politieniveau voor lichtere delicten
o Jeugdige kan proces verbaal naar OM voorkomen door het verrichten van werkzaamheden
o Maximum uur is 20; gemiddeld duurt het 6uur
Oorzaken explosieve stijging van taakstraffen
1. Nieuwe en veelbelovende sanctie wordt sneller toegepast: jongere leren iets
2. Geloof in recidivevermindering van de taakstraf
3. Opvatting dat de aard en omvang van de jeugdcriminaliteit groeit
4. Instellingsbelangen onderbezetting
5. Uitvergroten van het delict en/of de problematiek
De werkstraf
- 12% rond de taakstraf niet af
- Veel instellingen houden werkplekken vrij voor jongeren die een taakstraf opgelegd krijgen jongere zijn
economisch minder nuttig dan volwassenen taakgestraften
- In theorie leren jongeren zich verantwoordelijk te dragen, afspraken na te komen en iets af te maken
- Het strafkarakter is afhankelijk van de mate waarin de individuele gestrafte de straf aanvaardt sommige
vergeten dat het een straf was, andere vinden dat ze pech hebben gehad
- Groepswerkstraf: eerst alleen ‘moeilijk plaatsbare’ en daarna ook 15-minners
o Geschikt om grote aantallen weg te werken
De leerstraf
- 15% krijgt een leerstraf; 10% een combinatie van een taak- en leerstraf
- Verwacht: pedagogische sanctie. Uiteindelijk: er ontbreekt een combinatie van verantwoordelijke methodiek
en een relevante doelgroep
- Effectieve leerstraf moet instapeisen stellen
- Leerstraffen moeten pas ingezet worden bij evidente vaardigheidstekorten of ontwikkelingsachterstanden
4) Jeugdreclassering, het delict als maatstaf
- Jeugdreclassering is onderdeel van Bureau Jeugdzorg
- JR indiceren en geleiden door naar zorgaanbod buiten bureau jeugdzorg
- JR gaat na of een justitiële maatregel passend is zoja blijft bureau zelf een rol spelen m.b.v.
o Gezinsvoogdij
o Voogdij
o Voorlopige voogdij
o Advies- en meldpunt kindermishandeling (AMK)
o Kindertelefoon
- JR biedt pedagogische ondersteuning voor jeugdigen (12-18) die met justitie in aanraking zijn gekomen omdat
ze een of meer delicten hebben gepleegd. blijft in alle fasen van het strafproces werken
- Contact met JR vindt plaats binnen het strafrechtelijk kader
o Maatregel hulp en steun: begeleiding verplicht
o Maatregel toezicht en begeleiding: JR voert maatregel uit
Intensieve begeleidingsvarianten voor specifieke doelgroepen
- Harde-kernaanpak: voor jongere die een forse delict geschiedenis hebben en die een laatste kans krijgen om
met hulp van de JR een ‘normaal’ bestaan op te bouwen
- CRIEM: voor jongere uit etnische minderheden die nog nauwelijks delict-geschiedenis hebben, maar bij wie de
gebrekkige integratie van het gezin in de Nederlandse samenleving een risicofactor is
Vier groepen op grond van delictgedrag en kenmerken van sociale en psychische context
- Incidentele delictpleger:
o Paar kleine delicten gepleegd, komt nu door een groter delict in aanmerking met JR.
o Stabiele context: jongere ziet in dat hij fout zat en komt snel weer op het goede pad
- Risicojongere:
o Geen groot delictverleden, maar instabiele context
o Leefsituatie vertoont problematische trekken
- Afgegleden risicojongere:
o Al vaker met politie en justitie in aanmerking gekomen voor ernstige delicten
- Psychosociaal kwetsbare jongere:
o Zware problemen; verslaving/psychische nood
Justitiële interventies- voor jeugdige daders en risicojongeren
2) de jeugdstrafrechtketen
Ketenpartners: politie, Raad voor de Kinderbescherming, Openbaar Ministerie, Jeugd Reclassering
Politie
- Krijgt de jongere als eerste mee te maken na het plegen van een strafbaar feit
- Wijk/buurtagent
- Jeugdcoördinator
- Jeugd- en zedenrechercheur
- Politie agent op straat die incidenten afhandelt
Wijzen waarop jeugd met politie in aanmerking komt:
- Zichtbaar gedrag buiten
- Plegen van strafbare feiten
Niveaus van afdoening
- Politie
- Openbaar Ministerie
- Kinderrechter
Raad voor de Kinderbescherming
Functiegebieden:
- Adoptie
- Scheiding en omgang
- Bescherming en straf
- RvdK is casusregisseur: houdt toezicht op het hele traject van aanhouding tot zitting
- Raadsonderzoeker zoekt jongere op in cel, jeugdinrichting of thuis Neemt BARO af (basis raadsonderzoek)
Bureau jeugdzorg/ jeugdreclassering
- Jeugdreclassering (JR) is onderdeel van Bureau Jeugdzorg (BJZ)
- De RvdK kan de JR verzoeken om begeleiding van de jongere tot aan de zitting, is vrijwillig en wordt ‘Toezicht
en Begeleiding’ genoemd
Begeleidingsmaatregelen in het gedwongen kader:
- Maatregel hulp en steun (MHS)
- Individuele trajectbegeleiding (ITB)
o ITB CRIEM: criminaliteit in relatie tot integratie van etnische minderheden
o ITB Harde Kern
- Gezinsvoogdij: civielrechtelijk gedwongen hulpverlening aan kind en gezin. Bij ondertoezichtstelling of een
voogdijmaatregel wordt deze ook benaderd voor een (straf)advies voor de jongere
Openbaar Ministerie/ Officier van Justitie
- Komt jongere terecht wanneer deze van de politie een proces verbaal heeft gekregen
- Proces verbaal kan door de OvJ op aantal manieren worden afgedaan
o (on)voorwaardelijk sepot
o Transactie
Zelfstandige beslisorganen en afdoeningsniveau
,Adviserende instanties in de strafrechtelijke keten jeugdzaken
,- Sluitende aanpak in de keten: civiele en strafrechtelijke kant proberen samen te voegen.
- Justitieel casusoverleg (JCO):
o Verbeteren van de kwaliteit van afdoening door achtergrondinformatie van verschillende partijen bijeen
te brengen. OM, Politie, RvdK, Bureau Jeugdzorg, overig
o Signaleringsfunctie voor jongeren met zorgwekkende ontwikkelingen
- Veiligheidsconstructie/veiligheidshuis:
o Meerdere ketenpartners werken samen om criminaliteit aan te pakken door middel van ketenbrede
aanpak
o Doelgroepenbeleid: dadersgericht, gebiedsgericht en probleemgericht werken
o Samenwerking tussen zorg- en strafkant verbeteren
o (Veiligheidshuis alleen in Utrecht)
,Uitvoerende instanties strafrechtelijke keten jeugdzaken
, 3) Taakstraffen in het jeugdstrafrecht
- Vanaf 1995 zijn taakstraffen in het Wetboek van Strafrecht gesitueerd.
- Taakstraffen kunnen in plaats van jeugddetentie of een geldboete treden.
- Vanaf 2001 is taakstraf een zelfstandige hoofdstraf, is bij alle misdrijven toepasbaar
- Maximaal uren opgelegde taakstraf = 200; bij een combinatie vaan taakstraffen is het maximum 240uur
- Aanzuigende werking taakstraf: wanneer je voorheen een voorwaardelijk sepot of voorwaardelijke straf zou
hebben gekregen, zou je nu geen taakstraf mogen krijgen.
- HALT-afdoening: afdoening op politieniveau voor lichtere delicten
o Jeugdige kan proces verbaal naar OM voorkomen door het verrichten van werkzaamheden
o Maximum uur is 20; gemiddeld duurt het 6uur
Oorzaken explosieve stijging van taakstraffen
1. Nieuwe en veelbelovende sanctie wordt sneller toegepast: jongere leren iets
2. Geloof in recidivevermindering van de taakstraf
3. Opvatting dat de aard en omvang van de jeugdcriminaliteit groeit
4. Instellingsbelangen onderbezetting
5. Uitvergroten van het delict en/of de problematiek
De werkstraf
- 12% rond de taakstraf niet af
- Veel instellingen houden werkplekken vrij voor jongeren die een taakstraf opgelegd krijgen jongere zijn
economisch minder nuttig dan volwassenen taakgestraften
- In theorie leren jongeren zich verantwoordelijk te dragen, afspraken na te komen en iets af te maken
- Het strafkarakter is afhankelijk van de mate waarin de individuele gestrafte de straf aanvaardt sommige
vergeten dat het een straf was, andere vinden dat ze pech hebben gehad
- Groepswerkstraf: eerst alleen ‘moeilijk plaatsbare’ en daarna ook 15-minners
o Geschikt om grote aantallen weg te werken
De leerstraf
- 15% krijgt een leerstraf; 10% een combinatie van een taak- en leerstraf
- Verwacht: pedagogische sanctie. Uiteindelijk: er ontbreekt een combinatie van verantwoordelijke methodiek
en een relevante doelgroep
- Effectieve leerstraf moet instapeisen stellen
- Leerstraffen moeten pas ingezet worden bij evidente vaardigheidstekorten of ontwikkelingsachterstanden
4) Jeugdreclassering, het delict als maatstaf
- Jeugdreclassering is onderdeel van Bureau Jeugdzorg
- JR indiceren en geleiden door naar zorgaanbod buiten bureau jeugdzorg
- JR gaat na of een justitiële maatregel passend is zoja blijft bureau zelf een rol spelen m.b.v.
o Gezinsvoogdij
o Voogdij
o Voorlopige voogdij
o Advies- en meldpunt kindermishandeling (AMK)
o Kindertelefoon
- JR biedt pedagogische ondersteuning voor jeugdigen (12-18) die met justitie in aanraking zijn gekomen omdat
ze een of meer delicten hebben gepleegd. blijft in alle fasen van het strafproces werken
- Contact met JR vindt plaats binnen het strafrechtelijk kader
o Maatregel hulp en steun: begeleiding verplicht
o Maatregel toezicht en begeleiding: JR voert maatregel uit
Intensieve begeleidingsvarianten voor specifieke doelgroepen
- Harde-kernaanpak: voor jongere die een forse delict geschiedenis hebben en die een laatste kans krijgen om
met hulp van de JR een ‘normaal’ bestaan op te bouwen
- CRIEM: voor jongere uit etnische minderheden die nog nauwelijks delict-geschiedenis hebben, maar bij wie de
gebrekkige integratie van het gezin in de Nederlandse samenleving een risicofactor is
Vier groepen op grond van delictgedrag en kenmerken van sociale en psychische context
- Incidentele delictpleger:
o Paar kleine delicten gepleegd, komt nu door een groter delict in aanmerking met JR.
o Stabiele context: jongere ziet in dat hij fout zat en komt snel weer op het goede pad
- Risicojongere:
o Geen groot delictverleden, maar instabiele context
o Leefsituatie vertoont problematische trekken
- Afgegleden risicojongere:
o Al vaker met politie en justitie in aanmerking gekomen voor ernstige delicten
- Psychosociaal kwetsbare jongere:
o Zware problemen; verslaving/psychische nood
