Hoofdstuk 8
Veel producten worden samengesteld uit onderdelen. Deze moeten zodanig met
elkaar worden verbonden dat de constructiede bedoelde functie kan uitoefenen
en de optredende belastingen kan weerstaan. Starre verbindingen= onderdelen
onbeweegelijk met elkaar verbonden worden.
Losneembare verbindingen kunnen eenvoudig worden losgenomen en opnieuw
worden aangebracht zonder dat beschadiging van de onderdelen optreedt.
Beperkte losneembare verbindingen zijn met enige moeite los te nemen, waarbij
enige schade aan de onderdelen niet altijd te vermijden is. De omvang van die
schade leidt niet tot afkeur van de onderdelen, wel echter van de
verbindingselementen of –materialen.
Niet-losneembare verbindingen kunnne alleen met moeite en meestal niet zonder
het veroorzaken van schade aan de onderdelen worden verbroken.
Verbinden met gebruik van verbindingsmateriaal= materiaalverbinden:
- Lasverbindingen, waarbij verbinding tot stand komt door de te verbinden
delen plaatselijk in deegachtige toestand of smelten te brengen. In het
laatste geval wordt daarbij meestal toevoegmateriaal gebruikt, dat
meestal (vrijwel) dezelfde chemische samenstelling en dus hetzelfde
smeltpunt heeft als de te verbinden delen
- Soldeerverbindingen, waarbij verbinding ontstaat door het smelten en
vervolgens laten stollen van een tussenlaag, het soldeer, een
metaallegering met een lager smeltpunt dan dat van de onderdelen
- Lijmverbindingen, waarbij de verbinding wordt verkregen door het laten
uitharden van een dunne laag organische materiaal, de lijm, tussen de te
verbinden vlakken
- Kitverbindingen, waarbij de ruimte tussen de beide onderdelen wordt
gevuld met relatief dikke lijm laag, de kit.
Verbinden met gebruik van verbindingselementen, delen met een vaste vorm.
Hierbij zijn twee principes te onderscheiden:
- De verbindingselementen ondergaan een plastische vervorming. Dit levert
een beperkte losneembare verbinding op
- De verbindingselementen ondergaan geen plastische vervorming
Vormverbindingen, waarbij de verbinding tot stand komt door de vorm van de
onderdelen zelf. Hierbij worden geen verbindingsmaterialen of
verbindingselementen gebruikt. Voorbeelden vormverbindingen:
- Klik- of snapverbindingen, verbinding komt tot stand door het aan elkaar
koppelen van de te verbinden onderdelen, waarbij uitsluitend elastische
vervorming optreedt (losneembaar)
- Pers- en krimpverbindingen, verbinding wordt in stand gehouden door
wrijvingskrachten in een construcite met een negatieve onderlinge speling.
(beperkt losneembaar)
- Omvormverbindingen, verbinding komt tot stand door plastische
vervorming van tenminste één van de te verbinden onderdelen. (niet
losneembaar)
- Schroefverbindingen, waarbij één of meer onderdelen zelf voorzien zijn van
schroefdraad.
Puntverbindingen zijn beperkt van afmetingen.
Lijmverbindingen hebben een betrekkelijk grote lengte in één richting.
Vlakverbindingen strekken zich uit over een relatief groot oppervlak.
Overige verbindingsmethoden:
- Ingieten
- Inbedden
- Insert-techniek
- Outsert-techniek
, Druklassen worden de delen met grote kracht op elkaar gedrukt. In de meeste
gevallen worden ze daarbij verhit tot ze in een deegachtige toestand komen of
zeer plaatselijk smelten.
Smeltlassen worden de delen tot boven het smeltpunt verhit met behulp van een
elektrische vlamboog, een thermochemische reactie of door straling. Smeltlassen
is mogelijk wanneer de smeltpunten van de te verbinden materialen ongeveer
aan elkaar gelijk zijn en de beide materialen in gesmolten toestand goed met
elkaar mengbaar zijn.
Bij het weerstandlassen drukken twee elktroden de onderdelen plaatselijk op
elkaar. Bij doorgang van een elektrische stroom ontstaat op de grens tussen de
delen de sterkste warmteontwikkeling en smelt het materiaal. Na beëindiging van
de stroomdoorgang stolt het materiaal weer, waardoor de verbinding tot stand
komt.
Uitvoeringsvormen van weestandlassen;
- Puntlassen, worden staafvormige elektroden gebruikt. Bij het puntlassen
ontstaan er puntverbindingen.
- Projectielassen, is één van de onderdelen zo gevormd dat er een gewenst
patroon van contactpunten ontstaat.
- Rolnaadlassen, rollen schijfvormige elektroden over het werkstuk.
- Weerstandstomplassen, wordt de geometrie van de las bepaald door de
vorm van de te verbinden delen. De delen worden krachtig op elkaar
gedrukt door de klembekken, die ook dienen voor geleiding elektrische
stroom.
Bij de meeste bekende vorm van het wrijvingslassen wort de benodigde warmte
opgewekt door de onderdelen onder enige druk snel langs elkaar te bewegen.
Het eenvoudigste manier om dit te bereiken is rotatie. Ook ultrsoon lassen is een
vorm van wrijvingslassen. Één van de te verbinden delen wordt in ultrasone
trilling gebracht, met de bewegingsrichting parallel aan het te verbinden vlak, en
op het andere onderdeel gedrukt.
Alleen thermoplastische kunststoffen kunnen worden gelast en dan uitsluitend
nog door middel van een druklasproces.
Bij het booglassen komt het smelten tot stand onder invloed van een elektrische
vlamboog. In de meeste gevallen wordt de boog gevormd tussen een elektrode
en het metalen werkstuk. Er bestaan ook booglasprocessen met niet-afsmeltende
of permanente elktroden. De elektrode mag niet smelten of op een andere wijze
worden aangetast door de boog. Andere booglasprocessen zijn gebaseerd op het
gebruik van afsmeltende elektroden. In beide gevallen is beschermingvan het
smeltbad tegen oxidatie noodzakelijk.
Verschillende booglasprocessen:
- Beklede elektrode, gebaseerd op het gebruik van afsmeltende elektrode,
bestaande uit een metalen kern van de gewenste samenstelling en
bekleding.
- MIG/MAG-lassen, draadelektrode, lange draad op een haspel. De draad
wordt mechanisch aangevoerd met een instelbare snelheid.
MIG-lassen: het beschermgas is hier een inert gas
MAG-lassen: het beschermgas is een mengsel van inert gas met kleine
hoeveelheden zuurstog of CO2. Beschermgas reageert in zekere mate het
lasmetaal
CO2-lassen: is een vorm MAG-lassen. Het beschermgas bestaat geheel uit
CO2.
- Onder poederlassen (OP-lassen) word een massieve draad zonder
beschermgas gebruikt. Bescherming wordt verkregen door poeder, dat uit
een toevoeropening rondom de lastoorts stroomt. Een andere toepassing
is het oplassen van een metaal voor het opbrengen van een harde,
Veel producten worden samengesteld uit onderdelen. Deze moeten zodanig met
elkaar worden verbonden dat de constructiede bedoelde functie kan uitoefenen
en de optredende belastingen kan weerstaan. Starre verbindingen= onderdelen
onbeweegelijk met elkaar verbonden worden.
Losneembare verbindingen kunnen eenvoudig worden losgenomen en opnieuw
worden aangebracht zonder dat beschadiging van de onderdelen optreedt.
Beperkte losneembare verbindingen zijn met enige moeite los te nemen, waarbij
enige schade aan de onderdelen niet altijd te vermijden is. De omvang van die
schade leidt niet tot afkeur van de onderdelen, wel echter van de
verbindingselementen of –materialen.
Niet-losneembare verbindingen kunnne alleen met moeite en meestal niet zonder
het veroorzaken van schade aan de onderdelen worden verbroken.
Verbinden met gebruik van verbindingsmateriaal= materiaalverbinden:
- Lasverbindingen, waarbij verbinding tot stand komt door de te verbinden
delen plaatselijk in deegachtige toestand of smelten te brengen. In het
laatste geval wordt daarbij meestal toevoegmateriaal gebruikt, dat
meestal (vrijwel) dezelfde chemische samenstelling en dus hetzelfde
smeltpunt heeft als de te verbinden delen
- Soldeerverbindingen, waarbij verbinding ontstaat door het smelten en
vervolgens laten stollen van een tussenlaag, het soldeer, een
metaallegering met een lager smeltpunt dan dat van de onderdelen
- Lijmverbindingen, waarbij de verbinding wordt verkregen door het laten
uitharden van een dunne laag organische materiaal, de lijm, tussen de te
verbinden vlakken
- Kitverbindingen, waarbij de ruimte tussen de beide onderdelen wordt
gevuld met relatief dikke lijm laag, de kit.
Verbinden met gebruik van verbindingselementen, delen met een vaste vorm.
Hierbij zijn twee principes te onderscheiden:
- De verbindingselementen ondergaan een plastische vervorming. Dit levert
een beperkte losneembare verbinding op
- De verbindingselementen ondergaan geen plastische vervorming
Vormverbindingen, waarbij de verbinding tot stand komt door de vorm van de
onderdelen zelf. Hierbij worden geen verbindingsmaterialen of
verbindingselementen gebruikt. Voorbeelden vormverbindingen:
- Klik- of snapverbindingen, verbinding komt tot stand door het aan elkaar
koppelen van de te verbinden onderdelen, waarbij uitsluitend elastische
vervorming optreedt (losneembaar)
- Pers- en krimpverbindingen, verbinding wordt in stand gehouden door
wrijvingskrachten in een construcite met een negatieve onderlinge speling.
(beperkt losneembaar)
- Omvormverbindingen, verbinding komt tot stand door plastische
vervorming van tenminste één van de te verbinden onderdelen. (niet
losneembaar)
- Schroefverbindingen, waarbij één of meer onderdelen zelf voorzien zijn van
schroefdraad.
Puntverbindingen zijn beperkt van afmetingen.
Lijmverbindingen hebben een betrekkelijk grote lengte in één richting.
Vlakverbindingen strekken zich uit over een relatief groot oppervlak.
Overige verbindingsmethoden:
- Ingieten
- Inbedden
- Insert-techniek
- Outsert-techniek
, Druklassen worden de delen met grote kracht op elkaar gedrukt. In de meeste
gevallen worden ze daarbij verhit tot ze in een deegachtige toestand komen of
zeer plaatselijk smelten.
Smeltlassen worden de delen tot boven het smeltpunt verhit met behulp van een
elektrische vlamboog, een thermochemische reactie of door straling. Smeltlassen
is mogelijk wanneer de smeltpunten van de te verbinden materialen ongeveer
aan elkaar gelijk zijn en de beide materialen in gesmolten toestand goed met
elkaar mengbaar zijn.
Bij het weerstandlassen drukken twee elktroden de onderdelen plaatselijk op
elkaar. Bij doorgang van een elektrische stroom ontstaat op de grens tussen de
delen de sterkste warmteontwikkeling en smelt het materiaal. Na beëindiging van
de stroomdoorgang stolt het materiaal weer, waardoor de verbinding tot stand
komt.
Uitvoeringsvormen van weestandlassen;
- Puntlassen, worden staafvormige elektroden gebruikt. Bij het puntlassen
ontstaan er puntverbindingen.
- Projectielassen, is één van de onderdelen zo gevormd dat er een gewenst
patroon van contactpunten ontstaat.
- Rolnaadlassen, rollen schijfvormige elektroden over het werkstuk.
- Weerstandstomplassen, wordt de geometrie van de las bepaald door de
vorm van de te verbinden delen. De delen worden krachtig op elkaar
gedrukt door de klembekken, die ook dienen voor geleiding elektrische
stroom.
Bij de meeste bekende vorm van het wrijvingslassen wort de benodigde warmte
opgewekt door de onderdelen onder enige druk snel langs elkaar te bewegen.
Het eenvoudigste manier om dit te bereiken is rotatie. Ook ultrsoon lassen is een
vorm van wrijvingslassen. Één van de te verbinden delen wordt in ultrasone
trilling gebracht, met de bewegingsrichting parallel aan het te verbinden vlak, en
op het andere onderdeel gedrukt.
Alleen thermoplastische kunststoffen kunnen worden gelast en dan uitsluitend
nog door middel van een druklasproces.
Bij het booglassen komt het smelten tot stand onder invloed van een elektrische
vlamboog. In de meeste gevallen wordt de boog gevormd tussen een elektrode
en het metalen werkstuk. Er bestaan ook booglasprocessen met niet-afsmeltende
of permanente elktroden. De elektrode mag niet smelten of op een andere wijze
worden aangetast door de boog. Andere booglasprocessen zijn gebaseerd op het
gebruik van afsmeltende elektroden. In beide gevallen is beschermingvan het
smeltbad tegen oxidatie noodzakelijk.
Verschillende booglasprocessen:
- Beklede elektrode, gebaseerd op het gebruik van afsmeltende elektrode,
bestaande uit een metalen kern van de gewenste samenstelling en
bekleding.
- MIG/MAG-lassen, draadelektrode, lange draad op een haspel. De draad
wordt mechanisch aangevoerd met een instelbare snelheid.
MIG-lassen: het beschermgas is hier een inert gas
MAG-lassen: het beschermgas is een mengsel van inert gas met kleine
hoeveelheden zuurstog of CO2. Beschermgas reageert in zekere mate het
lasmetaal
CO2-lassen: is een vorm MAG-lassen. Het beschermgas bestaat geheel uit
CO2.
- Onder poederlassen (OP-lassen) word een massieve draad zonder
beschermgas gebruikt. Bescherming wordt verkregen door poeder, dat uit
een toevoeropening rondom de lastoorts stroomt. Een andere toepassing
is het oplassen van een metaal voor het opbrengen van een harde,
