Psychologie 1.1a
Hoofdstuk 1: Geest, gedrag en psychologische wetenschap
1. Wat is psychologie en wat is het niet?
Psychologie is de wetenschap van het gedrag en geestelijke processen.
Interne geestelijke processen: denken, voelen, begeren
Externe geestelijke processen: praten, lachen, lopen
Een psychiater is vooral geïnteresseerd in mentale stoornissen en hoe dit via een medische
behandeling verbeterd kan worden.
Een psycholoog is meer geïnteresseerd in menselijk gedrag, de onderliggende
hersenprocessen en hoe deze veranderd zouden kunnen worden.
Pseudopsychologie: niet-onderbouwde psychologische aanname die als wetenschappelijke
waarheid wordt gepresenteerd.
Vaardigheden kritisch denken:
1. Wat is de bron? → heeft iemand een belang bij deze aanname?
2. Is de bewering redelijk of extreem? →
Buitengewone beweringen hebben buitengewone bewijs nodig
3. Wat is het bewijsmateriaal? →
Anekdotisch bewijsmateriaal: bewijs dmv ervaringen van enkele personen
Wetenschappelijk bewijsmateriaal: bewijs waar onderzoek naar gedaan is
4. Kan een conclusie beïnvloed zijn door bias? → is er sprake van vooroordelen?
Emotionele bias: vooroordelen op basis van gevoelens
Bevestigingsbias: vooroordelen zoeken op basis van iets waar je het mee eens bent
5. Worden veel voorkomende denkfouten vermeden? →
Gezond verstand is geen vervanging voor wetenschappelijk bewijs
6. Zijn voor het oplossen van dit probleem verschillende invalshoeken nodig? →
Een probleem bestaat uit meer delen, dus zijn er meer invalshoeken nodig voor de
oplossing
1
, 2. Wat zijn de 6 belangrijkste perspectieven van de psychologie?
Perspectief !!!!! Idee Wat bepaald gedrag? Wie?
Biologisch Lichaam en geest kan apart bestudeerd Hersenen, Descartes
worden zenuwstelsel,
hormonen, genen
Cognitief Wetenschappelijke methode om geest/ Uniek patroon van Wundt,
gedachten te bestuderen waarnemingen, James
opvattingen
Behavioristisch Wetenschap van observeerbaar gedrag, Prikkels in omgeving Watson,
niet van mentale processen Skinner
Whole person Persoonlijkheid en psychische Processen in Freud
(Psychodynamisch) stoornissen door processen in het onbewuste geest
onbewuste
Whole person Nadruk moet op menselijke groei, vrije Aangeboren behoefte Rogers,
(Humanistisch) wil ipv psychische stoornissen om te groeien als mens Maslow,
Whole person Individuen begrijpen dmv karakter en Unieke persoonlijke Oude
(Karakter en temperament kenmerken die altijd Grieken
temperament) consistent zijn
Ontwikkeling Verandering door interactie tussen Erfelijkheid, omgeving Ainsworth,
erfelijke eigenschappen en de omgeving Piaget
Sociocultureel Sociale en culturele invloeden kunnen Kracht van de situatie Milgram,
andere factoren overstemmen Zimbardo
Stimulus: blootstelling, prikkel (exposure)
Stimulus → Respons → Leren
Nature/ nurture: Verschil in aangeboren en aangeleerd
Biologische psychologen: Nature
Behavioristen: Nurture
Cultuur: Alles wat mensen maken, doen en delen met de omgeving.
Crosscultureel psycholoog: Psycholoog die onderzoekt hoe psychologische processen
verschillen tussen verschillende mensen en verschillende culturen.
Introspectie: beschrijving van een innerlijke, bewuste ervaring.
Structuralisme: poging tot het aanbrengen van structuur in de menselijke geest.
Holisme: Er wordt naar het geheel gekeken, niet naar de som van de verschillende
onderdelen. Alles hangt samen.
2
Hoofdstuk 1: Geest, gedrag en psychologische wetenschap
1. Wat is psychologie en wat is het niet?
Psychologie is de wetenschap van het gedrag en geestelijke processen.
Interne geestelijke processen: denken, voelen, begeren
Externe geestelijke processen: praten, lachen, lopen
Een psychiater is vooral geïnteresseerd in mentale stoornissen en hoe dit via een medische
behandeling verbeterd kan worden.
Een psycholoog is meer geïnteresseerd in menselijk gedrag, de onderliggende
hersenprocessen en hoe deze veranderd zouden kunnen worden.
Pseudopsychologie: niet-onderbouwde psychologische aanname die als wetenschappelijke
waarheid wordt gepresenteerd.
Vaardigheden kritisch denken:
1. Wat is de bron? → heeft iemand een belang bij deze aanname?
2. Is de bewering redelijk of extreem? →
Buitengewone beweringen hebben buitengewone bewijs nodig
3. Wat is het bewijsmateriaal? →
Anekdotisch bewijsmateriaal: bewijs dmv ervaringen van enkele personen
Wetenschappelijk bewijsmateriaal: bewijs waar onderzoek naar gedaan is
4. Kan een conclusie beïnvloed zijn door bias? → is er sprake van vooroordelen?
Emotionele bias: vooroordelen op basis van gevoelens
Bevestigingsbias: vooroordelen zoeken op basis van iets waar je het mee eens bent
5. Worden veel voorkomende denkfouten vermeden? →
Gezond verstand is geen vervanging voor wetenschappelijk bewijs
6. Zijn voor het oplossen van dit probleem verschillende invalshoeken nodig? →
Een probleem bestaat uit meer delen, dus zijn er meer invalshoeken nodig voor de
oplossing
1
, 2. Wat zijn de 6 belangrijkste perspectieven van de psychologie?
Perspectief !!!!! Idee Wat bepaald gedrag? Wie?
Biologisch Lichaam en geest kan apart bestudeerd Hersenen, Descartes
worden zenuwstelsel,
hormonen, genen
Cognitief Wetenschappelijke methode om geest/ Uniek patroon van Wundt,
gedachten te bestuderen waarnemingen, James
opvattingen
Behavioristisch Wetenschap van observeerbaar gedrag, Prikkels in omgeving Watson,
niet van mentale processen Skinner
Whole person Persoonlijkheid en psychische Processen in Freud
(Psychodynamisch) stoornissen door processen in het onbewuste geest
onbewuste
Whole person Nadruk moet op menselijke groei, vrije Aangeboren behoefte Rogers,
(Humanistisch) wil ipv psychische stoornissen om te groeien als mens Maslow,
Whole person Individuen begrijpen dmv karakter en Unieke persoonlijke Oude
(Karakter en temperament kenmerken die altijd Grieken
temperament) consistent zijn
Ontwikkeling Verandering door interactie tussen Erfelijkheid, omgeving Ainsworth,
erfelijke eigenschappen en de omgeving Piaget
Sociocultureel Sociale en culturele invloeden kunnen Kracht van de situatie Milgram,
andere factoren overstemmen Zimbardo
Stimulus: blootstelling, prikkel (exposure)
Stimulus → Respons → Leren
Nature/ nurture: Verschil in aangeboren en aangeleerd
Biologische psychologen: Nature
Behavioristen: Nurture
Cultuur: Alles wat mensen maken, doen en delen met de omgeving.
Crosscultureel psycholoog: Psycholoog die onderzoekt hoe psychologische processen
verschillen tussen verschillende mensen en verschillende culturen.
Introspectie: beschrijving van een innerlijke, bewuste ervaring.
Structuralisme: poging tot het aanbrengen van structuur in de menselijke geest.
Holisme: Er wordt naar het geheel gekeken, niet naar de som van de verschillende
onderdelen. Alles hangt samen.
2
