Economie colleges
Herhaling: hoofdstuk 2
Vraag en aanbod
Een markt bestaat uit een set kopers en verkopers van goederen of diensten.
- We gaan ervan uit dat kopers de goederen of diensten voor een lage prijs willen kopen
en dat de verkopers deze willen verkopen voor een hoge prijs.
- Vraagcurve = de lijn die aangeeft wat de maximale prijs is die een consument voor het
product wil betalen (dalende lijn).
- Aanbodcurve = de lijn die aangeeft wat de minimale prijs is die nodig is waarvoor een
producent bereid is te produceren (stijgende lijn).
Een verandering in de prijs zorgt voor een verandering langs de vraag- of aanbodcurve. Dit
heet een verandering in de gevraagde of aangeboden hoeveelheid. Alle overige factoren
worden daarbij als constant beschouwd.
- Als er iets anders verandert dan de prijs, verandert heel de vraag- of aanbodcurve. Er is
dan sprake van een verandering van de lijn; verandering van de vraag of van het
aanbod.
- Aantal van de boven genoemde factoren bij verandering van vraag: Income or wealth,
consumer taste, prices of substitutes and compliments en number of buyers.
- Factoren bij verandering van aanbod: Technologische ontwikkeling, productiekosten,
aantal leveranciers, producer outside option, other (weer).
Elasticiteiten
De helling van de vraag- of aanbodcurve laat zien hoe de markt reageert op een verandering
van vraag of aanbod.
- Steile helling: grote verandering van de prijs bij een kleine verandering van
hoeveelheid.
- Vlakke curve: kleine verandering van de prijs bij een grote verandering van
hoeveelheid.
, Prijselasticiteit van vraag = percentage verandering van gevraagde hoeveelheid gedeeld door
percentage verandering in prijs.
%𝑄𝐷
ED =
%𝑃
Prijselasticiteit van aanbod = percentage verandering van aangeboden hoeveelheid gedeeld
door percentage verandering in prijs.
%𝑄𝑆
ES =
%𝑃
Bij 0 < E < 1: De prijs is inelastisch (vb: weinig alternatieven voor product aanwezig)
Bij E > 1: De prijs is elastisch (vb: producenten kunnen makkelijk productiehoeveelheid
aanpassen)
%𝑄 𝑄/𝑄 𝑄 𝑃 1 𝑃
E= of E= of E= * = *
%𝑃 𝑃/𝑃 𝑃 𝑄 ℎ𝑒𝑙𝑙𝑖𝑛𝑔 𝑄
Hoorcollege 1: Surplus en prijsregulaties
Surplus
Consumentensurplus: het verschil tussen de prijs die consumenten bereid zijn om te betalen
en de daadwerkelijke marktprijs.
Producenten surplus: het verschil tussen de prijs waarvoor de producent bereid is om het
product te verkopen en de marktprijs.
Welvaart = Consumentensurplus + Producenten surplus
re
sumer Surplus
+ P
ducer Surplus Market supply
=
Welfare
Consumer Surplus
P*
Producer Surplus
Market demand
Q* Q
Using supply and demand to analyze markets 16
Analyseren regulaties
Transfer: surplus dat verschuift van producenten naar consumenten, of vice versa, als gevolg
van regulaties.
Deadweight loss (DWL): de afname van totaal surplus dat plaatsvindt als resultaat van een
inefficiënte markt.
, Prijsplafonds
Prijsplafond: maximumprijs waar een product of service voor mag worden verkocht.
- Vb.: huur, tandartskosten
- Door het instellen van een prijsplafond wordt de markt een stukje minder efficiënt; er is
Price ceilings
sprake (2/3)
van een deadweight loss.
P
Producer surplus decreases
a Change in consumer surplus is unclear
“would be” P
b Weight loss is created (blue)
c
*
P
d e
Pceiling
f
Price ceilings (3/3) Quantity Q* Quantity Q
supplied to demanded by a
the market market
The supply and demand elasticities determine the relative
12-1-2021 Using supply and demand to analyze markets 24
De grootte van het deadweight loss is afhankelijk van de aanbod en vraag elasticiteiten.
sizes of the deadweight loss and the transfer
- Hoe elastischer de markt, hoe groter het DWL.
• DWL will be larger in the market with more elastic supply and demand
P P
P* P*
Price Price
ceiling ceiling
Qc Qe Q Qc Q
Qe
12-1-2021 Using supply and demand to analyze markets 25
Prijsvloer
Prijsvloer: minimumprijs waar een product of service voor moet worden verkocht.
- Bindend wanneer de prijsvloer hoger is dan de evenwichtsprijs.
Price
- floor (2/3)in markt; veel kopers haken af omdat prijs van het product te hoog is.
Verstoring
- Vb.: minimumloon, evt. vliegtickets
P
• Producer surplus increases
a • Consumer surplus decreases
Pfloor
b • DWL is created (blue)
c
P*
d e
“would be” Price
f
Quantity Q* Quantity supplied Q
demanded by a by a market
market
12-1-2021 Using supply and demand to analyze markets 27
Herhaling: hoofdstuk 2
Vraag en aanbod
Een markt bestaat uit een set kopers en verkopers van goederen of diensten.
- We gaan ervan uit dat kopers de goederen of diensten voor een lage prijs willen kopen
en dat de verkopers deze willen verkopen voor een hoge prijs.
- Vraagcurve = de lijn die aangeeft wat de maximale prijs is die een consument voor het
product wil betalen (dalende lijn).
- Aanbodcurve = de lijn die aangeeft wat de minimale prijs is die nodig is waarvoor een
producent bereid is te produceren (stijgende lijn).
Een verandering in de prijs zorgt voor een verandering langs de vraag- of aanbodcurve. Dit
heet een verandering in de gevraagde of aangeboden hoeveelheid. Alle overige factoren
worden daarbij als constant beschouwd.
- Als er iets anders verandert dan de prijs, verandert heel de vraag- of aanbodcurve. Er is
dan sprake van een verandering van de lijn; verandering van de vraag of van het
aanbod.
- Aantal van de boven genoemde factoren bij verandering van vraag: Income or wealth,
consumer taste, prices of substitutes and compliments en number of buyers.
- Factoren bij verandering van aanbod: Technologische ontwikkeling, productiekosten,
aantal leveranciers, producer outside option, other (weer).
Elasticiteiten
De helling van de vraag- of aanbodcurve laat zien hoe de markt reageert op een verandering
van vraag of aanbod.
- Steile helling: grote verandering van de prijs bij een kleine verandering van
hoeveelheid.
- Vlakke curve: kleine verandering van de prijs bij een grote verandering van
hoeveelheid.
, Prijselasticiteit van vraag = percentage verandering van gevraagde hoeveelheid gedeeld door
percentage verandering in prijs.
%𝑄𝐷
ED =
%𝑃
Prijselasticiteit van aanbod = percentage verandering van aangeboden hoeveelheid gedeeld
door percentage verandering in prijs.
%𝑄𝑆
ES =
%𝑃
Bij 0 < E < 1: De prijs is inelastisch (vb: weinig alternatieven voor product aanwezig)
Bij E > 1: De prijs is elastisch (vb: producenten kunnen makkelijk productiehoeveelheid
aanpassen)
%𝑄 𝑄/𝑄 𝑄 𝑃 1 𝑃
E= of E= of E= * = *
%𝑃 𝑃/𝑃 𝑃 𝑄 ℎ𝑒𝑙𝑙𝑖𝑛𝑔 𝑄
Hoorcollege 1: Surplus en prijsregulaties
Surplus
Consumentensurplus: het verschil tussen de prijs die consumenten bereid zijn om te betalen
en de daadwerkelijke marktprijs.
Producenten surplus: het verschil tussen de prijs waarvoor de producent bereid is om het
product te verkopen en de marktprijs.
Welvaart = Consumentensurplus + Producenten surplus
re
sumer Surplus
+ P
ducer Surplus Market supply
=
Welfare
Consumer Surplus
P*
Producer Surplus
Market demand
Q* Q
Using supply and demand to analyze markets 16
Analyseren regulaties
Transfer: surplus dat verschuift van producenten naar consumenten, of vice versa, als gevolg
van regulaties.
Deadweight loss (DWL): de afname van totaal surplus dat plaatsvindt als resultaat van een
inefficiënte markt.
, Prijsplafonds
Prijsplafond: maximumprijs waar een product of service voor mag worden verkocht.
- Vb.: huur, tandartskosten
- Door het instellen van een prijsplafond wordt de markt een stukje minder efficiënt; er is
Price ceilings
sprake (2/3)
van een deadweight loss.
P
Producer surplus decreases
a Change in consumer surplus is unclear
“would be” P
b Weight loss is created (blue)
c
*
P
d e
Pceiling
f
Price ceilings (3/3) Quantity Q* Quantity Q
supplied to demanded by a
the market market
The supply and demand elasticities determine the relative
12-1-2021 Using supply and demand to analyze markets 24
De grootte van het deadweight loss is afhankelijk van de aanbod en vraag elasticiteiten.
sizes of the deadweight loss and the transfer
- Hoe elastischer de markt, hoe groter het DWL.
• DWL will be larger in the market with more elastic supply and demand
P P
P* P*
Price Price
ceiling ceiling
Qc Qe Q Qc Q
Qe
12-1-2021 Using supply and demand to analyze markets 25
Prijsvloer
Prijsvloer: minimumprijs waar een product of service voor moet worden verkocht.
- Bindend wanneer de prijsvloer hoger is dan de evenwichtsprijs.
Price
- floor (2/3)in markt; veel kopers haken af omdat prijs van het product te hoog is.
Verstoring
- Vb.: minimumloon, evt. vliegtickets
P
• Producer surplus increases
a • Consumer surplus decreases
Pfloor
b • DWL is created (blue)
c
P*
d e
“would be” Price
f
Quantity Q* Quantity supplied Q
demanded by a by a market
market
12-1-2021 Using supply and demand to analyze markets 27
