Psychopathologie
Begrippen
Hoofdstuk 1 | Introductie
Psychopathologie Wetenschap waarin psychische stoornissen worden bestudeerd
Ontwikkelings- Onderzoekt het ontstaan en het beloop van psychische
psychopathologie stoornissen
Wisselwerking Oude ervaringen beïnvloeden hoe iemand zijn huidige ervaringen
verleden-heden interpreteert en waardeert, en huidige ervaringen beïnvloeden
hoe iemand terugkijkt op het verleden
Ontwikkelingsopgaven Idee dat mens in elke leeftijdsfase bepaalde opgaven moet zien
te volbrengen (bijv. veilige gehechtheid)
2 soorten invloed van De kans op bepaald gedrag vergroten of verkleinen & oordeel van
cultuur volwassenen over gedrag van kinderen
Hoofdstuk 2 | Classificatie, diagnostiek en epidemiologie
Classificatiesystemen Systematische beschrijvingen van gedrag op basis van
gedragskenmerken om gedrag in te kunnen delen om vervolgens
een stoornis vast te kunnen stellen en/of onderscheid te maken
tussen stoornissen
Diagnostiek Onderzoekt hoe de stoornis is ontstaan en richt zich op
vaststellen of het kind lijdt onder de problemen, behoefte heeft
aan hulp/zorg en wel/niet optimaal functioneert
Epidemiologisch Onderzoekt hoeveel kinderen bepaalde problemen hebben, en
onderzoek wilt factoren vaststellen die de problematiek beïnvloeden
Classificatie Iets herkennen, de juiste naam geven en vervolgens indelen in
een categorie
Symptomen Beschrijving van de stoornis (niet een verklaring)
Denken in categorieën De klachten van een hulpvrager zijn in te delen in duidelijk te
(DSM-5) onderscheiden categorieën van stoornissen
Comorbiditeit Het tegelijkertijd voorkomen van stoornissen
Child behavior Vragenlijsten geschikt voor specifieke leeftijdscategorieën en
checklist geslacht om vast te stellen of het kind aan de normen van een
bepaalde stoornis voldoet
Categoriaal indelen Hieronder valt de DSM-5, stelt wel/geen stoornis vast
Dimensionaal indelen Hieronder valt de vragenlijstmethode zoals de Child Behavior
checklist, kijk meer naar de frequentie van gedrag om de ernst
van een mogelijke stoornis vast te stellen
,De drie ‘waarom’ vragen - Waarom heeft dit kind deze klachten op dit moment
gekregen?
- Waarom heeft het kind juist deze problemen met deze
klachten ontwikkeld en niet andere klachten?
- Waarom heeft dit kind psychische problemen en
bijvoorbeeld niet zijn broertje of zusje/zijn er nog
andere gezinsleden die psychische problemen hebben?
4 diagnostische Diagnostisch gesprek, observeren, psychodiagnostiek en
methoden lichamelijk onderzoek
Drie onderdelen van Luisteren, stellen van vragen en observeren
diagnostisch gesprek
Anamnese Deel van het gesprek waarin de voorgeschiedenis van een
stoornis, klacht of ziekte wordt onderzocht
Zelfamnese/ Klachtgeschiedenis die de persoon met problemen zelf toelicht
autoamnese
Heteroamnese Klachtgeschiedenis gebaseerd op informatie van anderen
Klachtamnese Geschiedenis van het probleem
Gezinsamnese Focust zich op het systeem waarin de persoon met klachten
zich bevindt (het gezin)
Diagnostic interview Gestandaardiseerd interview gericht om tot DSM-classificaties
scheduale for children te komen
(DISC)
Psychodiagnostisch Maakt gebruik van vragenlijsten, testen en
onderzoek beoordelingsschalen
Functietesten Meten een bepaalde functie van het kind (bijv. intelligentie,
concentratie)
Zelf-invullijsten Vragenlijsten waarmee een bepaalde problematiek of
psychisch kenmerk gemeten kan worden (bijv.
persoonlijkheidsvragenlijsten)
Projectieve testen Er wordt een onduidelijke stimuli aangeboden waarbij het kind
gevraagd wordt te vertellen wat het denkt of wat het zou
voorstellen (bijv. de inktvlekken test)
Interbeoordelaars- Overeenstemming tussen de oordelen van verschillende
betrouwbaarheid onderzoekers
Epidemiologie Verzameld kennis over wat gezien de leeftijd van een kind
normaal en abnormaal gedrag is
Prevalentie Geeft het percentage aan van een groep dat een bepaalde
stoornis heeft op een bepaald moment in de tijd
Ooit-prevalentie Het percentage kinderen dat ooit in hun leven een bepaalde
stoornis heeft gehad
, Puntprevalentie Het percentage kinderen dat het op een bepaald moment een
stoornis heeft
Incidentie Het aantal nieuwe ziektegevallen in een bepaalde periode
Hoofdstuk 5 | Slaapstoornissen en slaapproblemen
Slaap Toestand van verminderde motorische activiteit en
verminderde verwerking van zintuigelijke prikkels waaruit men
gewekt kan worden
REM-slaap De periode waarin de ogen achter gesloten oogleden snel heen
en weer bewegen (ook wel actieve slaap of droomslaap
genoemd)
4 fasen slaapdiepte Fase 1: lichte slaap, fase 2: iets minder lichte slaap, fase 3&4:
diepe slaap
Circadiaan ritme Ongeveer een dag
Primaire stoornis Als de slaapstoornis op zichzelf staat
Secundaire stoornis Als deze veroorzaakt wordt door andere factoren zoals
depressie of middelengebruik
Dyssomnia Slechte slaap
Parasomnia Vreemde slaap
Insomnia Slaaptekort
Hypersomnia Teveel slaap
Pedagogisch Het fenomeen dat slaapproblemen van kinderen samenhangen
slaapprobleem met het pedagogisch handelen van ouders
Centrale slaapapneu Onrijpheid van de (ademhalings)hersenen bij pasgeborenen
Obstructieve slaapapneu Versperring van de luchtweg
Narcolepsie Verstoorde remslaap die gekenmerkt wordt door spierslapte
en slaapaanvallen
Kataplexie Bij heftige emoties (vooral bij heel hard lachen) acute
spierslapte hebben waardoor men in elkaar zakt
Circadianeritme-slaap- Er is geen probleem met de slaapkwaliteit maar er wordt op
waakstoornissen verkeerde tijden geslapen (de slaapcyclus is niet goed
afgestemd op de 24-uurs cyclus)
Bruxisme Tandenknarsen tijdens slaap
Differentiaaldiagnose Systematische identificatie van de problematiek die bedoeld is
om bij psychische stoornissen lichamelijke oorzaken uit te
sluiten
Begrippen
Hoofdstuk 1 | Introductie
Psychopathologie Wetenschap waarin psychische stoornissen worden bestudeerd
Ontwikkelings- Onderzoekt het ontstaan en het beloop van psychische
psychopathologie stoornissen
Wisselwerking Oude ervaringen beïnvloeden hoe iemand zijn huidige ervaringen
verleden-heden interpreteert en waardeert, en huidige ervaringen beïnvloeden
hoe iemand terugkijkt op het verleden
Ontwikkelingsopgaven Idee dat mens in elke leeftijdsfase bepaalde opgaven moet zien
te volbrengen (bijv. veilige gehechtheid)
2 soorten invloed van De kans op bepaald gedrag vergroten of verkleinen & oordeel van
cultuur volwassenen over gedrag van kinderen
Hoofdstuk 2 | Classificatie, diagnostiek en epidemiologie
Classificatiesystemen Systematische beschrijvingen van gedrag op basis van
gedragskenmerken om gedrag in te kunnen delen om vervolgens
een stoornis vast te kunnen stellen en/of onderscheid te maken
tussen stoornissen
Diagnostiek Onderzoekt hoe de stoornis is ontstaan en richt zich op
vaststellen of het kind lijdt onder de problemen, behoefte heeft
aan hulp/zorg en wel/niet optimaal functioneert
Epidemiologisch Onderzoekt hoeveel kinderen bepaalde problemen hebben, en
onderzoek wilt factoren vaststellen die de problematiek beïnvloeden
Classificatie Iets herkennen, de juiste naam geven en vervolgens indelen in
een categorie
Symptomen Beschrijving van de stoornis (niet een verklaring)
Denken in categorieën De klachten van een hulpvrager zijn in te delen in duidelijk te
(DSM-5) onderscheiden categorieën van stoornissen
Comorbiditeit Het tegelijkertijd voorkomen van stoornissen
Child behavior Vragenlijsten geschikt voor specifieke leeftijdscategorieën en
checklist geslacht om vast te stellen of het kind aan de normen van een
bepaalde stoornis voldoet
Categoriaal indelen Hieronder valt de DSM-5, stelt wel/geen stoornis vast
Dimensionaal indelen Hieronder valt de vragenlijstmethode zoals de Child Behavior
checklist, kijk meer naar de frequentie van gedrag om de ernst
van een mogelijke stoornis vast te stellen
,De drie ‘waarom’ vragen - Waarom heeft dit kind deze klachten op dit moment
gekregen?
- Waarom heeft het kind juist deze problemen met deze
klachten ontwikkeld en niet andere klachten?
- Waarom heeft dit kind psychische problemen en
bijvoorbeeld niet zijn broertje of zusje/zijn er nog
andere gezinsleden die psychische problemen hebben?
4 diagnostische Diagnostisch gesprek, observeren, psychodiagnostiek en
methoden lichamelijk onderzoek
Drie onderdelen van Luisteren, stellen van vragen en observeren
diagnostisch gesprek
Anamnese Deel van het gesprek waarin de voorgeschiedenis van een
stoornis, klacht of ziekte wordt onderzocht
Zelfamnese/ Klachtgeschiedenis die de persoon met problemen zelf toelicht
autoamnese
Heteroamnese Klachtgeschiedenis gebaseerd op informatie van anderen
Klachtamnese Geschiedenis van het probleem
Gezinsamnese Focust zich op het systeem waarin de persoon met klachten
zich bevindt (het gezin)
Diagnostic interview Gestandaardiseerd interview gericht om tot DSM-classificaties
scheduale for children te komen
(DISC)
Psychodiagnostisch Maakt gebruik van vragenlijsten, testen en
onderzoek beoordelingsschalen
Functietesten Meten een bepaalde functie van het kind (bijv. intelligentie,
concentratie)
Zelf-invullijsten Vragenlijsten waarmee een bepaalde problematiek of
psychisch kenmerk gemeten kan worden (bijv.
persoonlijkheidsvragenlijsten)
Projectieve testen Er wordt een onduidelijke stimuli aangeboden waarbij het kind
gevraagd wordt te vertellen wat het denkt of wat het zou
voorstellen (bijv. de inktvlekken test)
Interbeoordelaars- Overeenstemming tussen de oordelen van verschillende
betrouwbaarheid onderzoekers
Epidemiologie Verzameld kennis over wat gezien de leeftijd van een kind
normaal en abnormaal gedrag is
Prevalentie Geeft het percentage aan van een groep dat een bepaalde
stoornis heeft op een bepaald moment in de tijd
Ooit-prevalentie Het percentage kinderen dat ooit in hun leven een bepaalde
stoornis heeft gehad
, Puntprevalentie Het percentage kinderen dat het op een bepaald moment een
stoornis heeft
Incidentie Het aantal nieuwe ziektegevallen in een bepaalde periode
Hoofdstuk 5 | Slaapstoornissen en slaapproblemen
Slaap Toestand van verminderde motorische activiteit en
verminderde verwerking van zintuigelijke prikkels waaruit men
gewekt kan worden
REM-slaap De periode waarin de ogen achter gesloten oogleden snel heen
en weer bewegen (ook wel actieve slaap of droomslaap
genoemd)
4 fasen slaapdiepte Fase 1: lichte slaap, fase 2: iets minder lichte slaap, fase 3&4:
diepe slaap
Circadiaan ritme Ongeveer een dag
Primaire stoornis Als de slaapstoornis op zichzelf staat
Secundaire stoornis Als deze veroorzaakt wordt door andere factoren zoals
depressie of middelengebruik
Dyssomnia Slechte slaap
Parasomnia Vreemde slaap
Insomnia Slaaptekort
Hypersomnia Teveel slaap
Pedagogisch Het fenomeen dat slaapproblemen van kinderen samenhangen
slaapprobleem met het pedagogisch handelen van ouders
Centrale slaapapneu Onrijpheid van de (ademhalings)hersenen bij pasgeborenen
Obstructieve slaapapneu Versperring van de luchtweg
Narcolepsie Verstoorde remslaap die gekenmerkt wordt door spierslapte
en slaapaanvallen
Kataplexie Bij heftige emoties (vooral bij heel hard lachen) acute
spierslapte hebben waardoor men in elkaar zakt
Circadianeritme-slaap- Er is geen probleem met de slaapkwaliteit maar er wordt op
waakstoornissen verkeerde tijden geslapen (de slaapcyclus is niet goed
afgestemd op de 24-uurs cyclus)
Bruxisme Tandenknarsen tijdens slaap
Differentiaaldiagnose Systematische identificatie van de problematiek die bedoeld is
om bij psychische stoornissen lichamelijke oorzaken uit te
sluiten
