HC 8

Organisatieleer en
strategie voor OR
College 8
Hybride ondernemingsvormen:
tussen markt en organisaties




Hybride ondernemingsvormen
 Er is sprake van een combinatie van prijscoördinatie en andere
coördinatiemechanismen gelijktijdig
 Vlg. definitie in het boek hoofdstuk 14
 Williamson: nivo van asset specificity bepaalt hybride organisatie
 In praktijk soms efficiënt (verminderen transactiekosten)
 Glijdende schaal (vgl. fig. 13.2 en fig. 13.4)
 Hybriden hebben de volgende gemeenschappelijke kenmerken
 Poolen van resources
 Gezamenlijke planning activiteiten
 Wederzijds vertrouwen
 Mogelijkheid over en weer te leren van ervaring




Hybride organisatievormen
 Lange termijn relaties tussen leverancier en afnemer (relational
contracting)
 Strategische allianties (vliegtuigmaatschappijen)
 Inkooporganisaties
 Kartels
 Joint ventures
 Coöperaties
 Business groups
 Informal networks
 Franchising
De onderstreepte vormen staan in het boek vermeld




1

, Lange termijn relatie leverancier
afnemer
 Hoofdregel: bij hoge asset specificity productie binnen eigen
organisatie volgens Transactiekostentheorie, maar…
 In de praktijk, bij fabriekswijze en technische productie (auto-
industrie) ook lange termijn contracten, waarbij de leverancier
zich in theorie blootstelt aan opportunistisch gedrag van de
afnemer
 Verklaring bestaan en efficiency van lange termijn relatie:
 Contract biedt bescherming
 Afnemer (autofabrikant) verwacht toekomstig voordeel > opportunisme
 Afnemer is bedacht op reputatieschade bij opportunisme
 Hoge asset speficity voorkomen doordat afnemer kosten van bepaalde
assets voor zijn rekening neemt / eigendom design en ontwikkeling tools
 Voorwaarde: wederzijds vertrouwen en delen van efficiency pay-offs




Joint ventures (JV)
 Twee of meer partijen die complementaire
resources poolen
 Ervaring, know-how en netwerken op lokale
markten
 Technische en intellectuele capabilities (niet tastbaar
en/of moeilijk te kopiëren of te kopen)
 Procedés, intellectuele eigendom en innovatiekracht R&D
 Partners blijven voor het overige zelfstandig en
kunnen zelfs elkaars concurrenten zijn op
andere gebieden




Verklaring voor het ontstaan van JV
 Wanneer is een JV efficiënter in vergelijking met het
opzetten of overnemen van nieuwe zelfstandige
business unit:
 Voor activiteit zijn resources nodig die in bezit zijn van twee
of meer partijen (pooling resources) +
 Resources zijn niet te maken, te kopiëren of via de markt te
kopen (te kostbaar + te grote info asymmetrie: wat koop je
precies → te hoge transactiekosten) +
 Bij volledige overname of fusie verwerft men teveel assets

► Dan is de joint venture een efficiënte organisatieoplossing




2