Hoorcolleges OPII: Inhoudsanalyse
Hoorcollege 1
Wat is inhoudanalyse?
- Een onderzoeksmethode waarmee kenmerken van geregistreerde inhoud van
communicatie worden geanalyseerd.
- Kwantitatieve (systematische, objectieve en repliceerbare) analyse
- Altijd meetbaar en kwantificeerbaar maken van media-inhoud.
- Onderwerpen als etniciteit, politiek, geslacht, gezondheid, organisaties en inhoud voor
kinderen kunnen onderzocht worden met inhoudsanalyse.
Waarom inhoudsanalyse?
- Inhoud staat centraal binnen communicatieprocessen
- Inhoud kan zowel een oorzaak zijn van media-effecten als een uitkomst van
mediaproductie- en omgevingsfactoren (dus bijvoorbeeld omdat het
gespreksonderwerp is in de samenleving).
- Het analyseren van inhoud is dus het fundament voor het vormen van theorieën in de
communicatiewetenschap.
- Verder biedt inhoudsanalyse inzicht in onze gemedieerde realiteit. Inzicht in 2 dingen:
Media-perfomance (= hoe compleet, accuraat, realistisch is media-inhoud) en
machtsverhoudingen (= hoe komt media-inhoud tot stand, wiens realiteit is het?)
- Inhoudsanalyse te koppelen aan andere onderzoeksmethodes
o Bijv. aan enquête
Zo is de media-inhoud altijd de onafhankelijke variabele bij de impact
van media
Daarnaast hoeft door middel van inhoudsanalyse niet meer aan mensen
gevraagd te worden aan wat ze zijn blootgesteld.
Daardoor is het geen speculatie meer (mensen maken veel fouten als ze
hun eigen mediagebruik moeten rapporteren) maar veel preciezer door
zelf te analyseren.
o Maar ook gerelateerd aan experiment, zo kan geanalyseerde media-inhoud als
stimulusmateriaal gelden in een experiment.
- Voordelen van inhoudsanalyse (ten opzichte van andere methoden)
o Erg toegankelijk (qua data, kosten)
o Niet opdringerig (je hoeft niet mensen ‘lastig te vallen’ zoals dat bij survey wel
moet)
o Nonreactief (dus veel controle bij wetenschapper, geen angst dat bepaalde
antwoorden vertekend zijn door het onderzoeksproces)
Wel vooral bij manifeste inhoud, bij latent kan er reactiviteit optreden
omdat verschillende mensen verschillende interpretaties kunnen hebben
o Longitudinaal in no time (als je wilt kan je ook heel veel terug in de tijd
onderzoeken).
, Stappenplan inhoudsanalyse
1. Onderzoeksvraag opstellen
2. Steekproef trekken
3. Codeboek met codeerschema
4. Codeertraining doen
5. Betrouwbaarheid van coderingen testen
6. Stap 4 en 5 herhalen
7. Coderen van materiaal steekproef (verzamelen van data)
8. Data analyseren
9. Studie rapporteren
Onderzoeksvragen opstellen
- Onderzoeksvragen kunnen beschrijvend (= bij inhoudsanalyses het beschrijven van
de aanwezigheid van kenmerken van media-inhoud in een bepaalde periode) of
verklarend (= verklaren variatie in de aanwezigheid van (1) kenmerken van media-
inhoud in een periode of (2) kenmerken van gebruikers van media inhoud) zijn.
o Beschrijvende vragen roepen waaromvragen op maar beantwoorden die niet.
Beschrijvende vragen leiden vaak tot antwoorden die nieuwsgierig maken over
mogelijke oorzaken of gevolgen.
o Verklarende onderzoeksvragen kunnen relaties bekijken tussen:
2 inhoudskenmerken onderling
1 inhouds- en 1 productie-gerelateerd kenmerk
1 inhouds- en 1 gebruikerskenmerk.
- Ook nog vergelijkend onderzoek (= maakt beschrijvende onderzoeksvragen minder
beschrijvend en meer verklarend)
Steekproeftrekking
- Vaak niet mogelijk om hele populatie (= alle eenheden waarover de inhoudsanalyse
een uitspraak wil doen) te onderzoeken dus steekproef. Daarnaast is het vaak ook niet
nodig, alleen onnodig als de steekproef representatief is
- Aselecte steekproef: steekproef op basis van toeval samengesteld, waarbij elk lid van
de populatie een gelijke kans heeft om geselecteerd te worden
o Vereist een steekproefkader (= lijst met alle eenheden in de populatie die
beschikbaar zijn voor selectie van de steekproef
o Voordelen aselecte steekproef: in principe representatief (= een kenmerk van
media-inhoud is hetzelfde verdeeld in de steekproef als in de populatie) voor
de populatie die is getrokken. Representatief is een essentiële voorwaarde voor
generalisatie van steekproef naar populatie (externe validiteit)
Hoorcollege 1
Wat is inhoudanalyse?
- Een onderzoeksmethode waarmee kenmerken van geregistreerde inhoud van
communicatie worden geanalyseerd.
- Kwantitatieve (systematische, objectieve en repliceerbare) analyse
- Altijd meetbaar en kwantificeerbaar maken van media-inhoud.
- Onderwerpen als etniciteit, politiek, geslacht, gezondheid, organisaties en inhoud voor
kinderen kunnen onderzocht worden met inhoudsanalyse.
Waarom inhoudsanalyse?
- Inhoud staat centraal binnen communicatieprocessen
- Inhoud kan zowel een oorzaak zijn van media-effecten als een uitkomst van
mediaproductie- en omgevingsfactoren (dus bijvoorbeeld omdat het
gespreksonderwerp is in de samenleving).
- Het analyseren van inhoud is dus het fundament voor het vormen van theorieën in de
communicatiewetenschap.
- Verder biedt inhoudsanalyse inzicht in onze gemedieerde realiteit. Inzicht in 2 dingen:
Media-perfomance (= hoe compleet, accuraat, realistisch is media-inhoud) en
machtsverhoudingen (= hoe komt media-inhoud tot stand, wiens realiteit is het?)
- Inhoudsanalyse te koppelen aan andere onderzoeksmethodes
o Bijv. aan enquête
Zo is de media-inhoud altijd de onafhankelijke variabele bij de impact
van media
Daarnaast hoeft door middel van inhoudsanalyse niet meer aan mensen
gevraagd te worden aan wat ze zijn blootgesteld.
Daardoor is het geen speculatie meer (mensen maken veel fouten als ze
hun eigen mediagebruik moeten rapporteren) maar veel preciezer door
zelf te analyseren.
o Maar ook gerelateerd aan experiment, zo kan geanalyseerde media-inhoud als
stimulusmateriaal gelden in een experiment.
- Voordelen van inhoudsanalyse (ten opzichte van andere methoden)
o Erg toegankelijk (qua data, kosten)
o Niet opdringerig (je hoeft niet mensen ‘lastig te vallen’ zoals dat bij survey wel
moet)
o Nonreactief (dus veel controle bij wetenschapper, geen angst dat bepaalde
antwoorden vertekend zijn door het onderzoeksproces)
Wel vooral bij manifeste inhoud, bij latent kan er reactiviteit optreden
omdat verschillende mensen verschillende interpretaties kunnen hebben
o Longitudinaal in no time (als je wilt kan je ook heel veel terug in de tijd
onderzoeken).
, Stappenplan inhoudsanalyse
1. Onderzoeksvraag opstellen
2. Steekproef trekken
3. Codeboek met codeerschema
4. Codeertraining doen
5. Betrouwbaarheid van coderingen testen
6. Stap 4 en 5 herhalen
7. Coderen van materiaal steekproef (verzamelen van data)
8. Data analyseren
9. Studie rapporteren
Onderzoeksvragen opstellen
- Onderzoeksvragen kunnen beschrijvend (= bij inhoudsanalyses het beschrijven van
de aanwezigheid van kenmerken van media-inhoud in een bepaalde periode) of
verklarend (= verklaren variatie in de aanwezigheid van (1) kenmerken van media-
inhoud in een periode of (2) kenmerken van gebruikers van media inhoud) zijn.
o Beschrijvende vragen roepen waaromvragen op maar beantwoorden die niet.
Beschrijvende vragen leiden vaak tot antwoorden die nieuwsgierig maken over
mogelijke oorzaken of gevolgen.
o Verklarende onderzoeksvragen kunnen relaties bekijken tussen:
2 inhoudskenmerken onderling
1 inhouds- en 1 productie-gerelateerd kenmerk
1 inhouds- en 1 gebruikerskenmerk.
- Ook nog vergelijkend onderzoek (= maakt beschrijvende onderzoeksvragen minder
beschrijvend en meer verklarend)
Steekproeftrekking
- Vaak niet mogelijk om hele populatie (= alle eenheden waarover de inhoudsanalyse
een uitspraak wil doen) te onderzoeken dus steekproef. Daarnaast is het vaak ook niet
nodig, alleen onnodig als de steekproef representatief is
- Aselecte steekproef: steekproef op basis van toeval samengesteld, waarbij elk lid van
de populatie een gelijke kans heeft om geselecteerd te worden
o Vereist een steekproefkader (= lijst met alle eenheden in de populatie die
beschikbaar zijn voor selectie van de steekproef
o Voordelen aselecte steekproef: in principe representatief (= een kenmerk van
media-inhoud is hetzelfde verdeeld in de steekproef als in de populatie) voor
de populatie die is getrokken. Representatief is een essentiële voorwaarde voor
generalisatie van steekproef naar populatie (externe validiteit)
