Samenvatting hoofdstukken sociaal recht JUR C-Cluster
Week 1: H8 8.1, 8.2, 8.3 van sociaal recht
Medenzeggenschap
8.1 Uitzondering op het vrije ondernemerschap
De westerse samenleving wordt gekenmerkt door het beginsel van de vrije
ondernemingsgewijze productie.
Medenzeggenschap betreft de mogelijkheid voor de aan het bedrijf verbonden werknemers
of hun vertegenwoordigers om invloed uit te oefenen op het gevoerde ondernemingsbeleid.
In Nederland zijn bevoegdheden aan werknemers toegekend langs met name twee wegen:
via de OR en via de vakbond.
8.2 Wetgeving in vogelvlucht
In 1950 komt de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) tot stand. Deze wet moet je zien
tegen de achtergrond van de wederopbouw na de desastreuze gevolgen van de oorlog.
Ademde dus de sfeer van gemeenschappelijkheid. Hierin was het hoofd van de onderneming
(directeur=bestuurder) de voorzitter van or. De rol was adviserend en informatief van aard.
In 1971 werd de ‘broederschap’ gedeeltelijk verlaten toen een geheel nieuwe wet tot stand
kwam WOR 1971. Hier werd gekozen voor een dualistische opvatting, een opvatting die
tot op de dag van vandaag is gehandhaafd. Naar overleg over algemene belangen bestond
de taak van or ook uit specifieke werknemersbelangen.
Hierna is de wetgever nog een stap verder gegaan in het benadrukken van het zelfstandige
karakter van de or (1979). Vanaf toen was de bestuurder geen lid meer van de or maar
alleen maar werknemersvertegenwoordigers. Voorzitter wordt uit ’t midden van de or-leden
gekozen. Overleg met bestuurder vindt voortaan afzonderlijk plaats, zogeheten
overlegvergadering. In het jaar 1981 heeft de WOR weer een wijziging. Deze wijziging had als
doen de werkingssfeer van de WOR te vergroten. Tot 1981 waren alleen onderneming met
meer dan honderd werknemers verplicht een or in te stellen. De Wet Medenzeggenschap
kleine ondernemingen geeft zeggenschap aan werknemers die werkzaam zijn in
ondernemingen waar in de regel 35 werknemers of meer arbeid verrichten. Dit is in 1998
gewijzigd naar in de regel 50 werknemers. Belangrijke wijziging 5 mei 1995 wor ook van
toepassing verklaard op overheidspersoneel.
8.3 WOR – formele aspecten
‘Elk in de maatschappij als zelfstandig eenheid optredend organisatorisch verband waarin
krachtens arbeidsovereenkomst of publiekrechtelijke aanstelling arbeid wordt verricht’ =
onderneming.
Hoe zijn kwesties met betrekking tot de or georganiseerd? De WOR behandeld:
- Instelling or
, - Samenstelling or leden van de werkzame personen. Ten minste één jaar
verbonden zijn. Verkiezing vindt plaats aan de hand van kandidatenlijsten.
(kiesgerechtigd zijn werknemers die ten minste 6 maanden arbeid hebben verricht)
- Cor en groeps-or als ondernemer meer ondernemingen heeft is het wenselijk een
centrale or of een groeps-or in het leven te roepen. Een cor is een overkoepelende
or. Een groeps-or wordt vaak ingesteld als de meerderheid van de individuele or’s dat
wenst. Leden worden door leden van afzonderlijke or’s gekozen.
- Ondersteuning or iederen or kan commissies instellen. De WOR kent drie soorten:
1. Vaste commissie: bevoegdheden die oorspronkelijk aan de or behoren.
Meerderheid moet bestaan uit or-leden. 2. De onderdeelcommissie: deze kan
worden ingesteld wanneer een onderneming verdeeld is in een aantal min of meer
zelfstandig werkende afdeling. Denk aan: elke faculteit een eigen
onderdeelcommissie. 3. De ad-hoccomissie: deze commissie wordt ingesteld met het
oog op de voorbereiding van een specifiek onderwerp. In een ad-hoccommissie kan
één or-lid zitting hebben, maar niet noodzakelijk. Ook kan or deskundigen
inschakelen.
- Aanspreekpunt or de WOR geeft aan dat de ondernemer aanspreekpunt van de or
is. Dit is dus de natuurlijke persoon of rechtspersoon die een onderneming in stand
houdt.
- De overlegvergadering in kader van wederzijds overleg komen de bestuurder en
or jaarlijks een aantal malen in vergadering bijeen. (art 23 lid 1 en 2). Ten minste 2x
per jaar wordt tijdens de overlegvergadering de algemene gang van zaken van de
onderneming besproken.
- De bedrijfscommissie or en leiding conflict: derde instantie erbij, dat is de
bedrijfscommissie vaak (art 37)
- De Ondernemingskamer als rechtsprekende instantie kent de WOR naast de
kantonrechter tevens de Ondernemingskamer. De Ondernemingskamer is niet alleen
bevoegd over WOR-geschillen te oordelen maar ook op het terrein van andere
wetten zoals de Wet op jaarrekening. De Ondernemingskamer vormt een onderdeel
van het gerechtshof te Amsterdam en bestaat uit vijf leden: drie rechters en twee
niet tot de rechterlijke macht behorende raden (deskundigen). Worden door regering
benoemd. Rechtsgang = bijzondere geschillenregeling genoemd.
- De kantonrechter resprekende bevoegdheid over WOR. (art 36) We spreken van
algemene geschillenregeling. Vorderingen tot naleving van de wet kunnen bij deze
rechter aanhangig worden gemaakt.
Week 2 h8: 8.4, 8.5, 8.6
Medezeggenschap
8.4 WOR – materiële aspecten
Deze zijn:
- Recht op overleg (initiatiefrecht) de or is te allen tijde bevoegd om voorstellen te
doen met betrekking tot die aangelegenheden die betrekking hebben op de
onderneming, aan de orde te stellen. (art 23)
- Recht op advies ten aanzien van een belangrijk limitatief opgesomde
onderwerpen op economisch/organisatorisch terrein, heeft de or een adviesrecht. De
Week 1: H8 8.1, 8.2, 8.3 van sociaal recht
Medenzeggenschap
8.1 Uitzondering op het vrije ondernemerschap
De westerse samenleving wordt gekenmerkt door het beginsel van de vrije
ondernemingsgewijze productie.
Medenzeggenschap betreft de mogelijkheid voor de aan het bedrijf verbonden werknemers
of hun vertegenwoordigers om invloed uit te oefenen op het gevoerde ondernemingsbeleid.
In Nederland zijn bevoegdheden aan werknemers toegekend langs met name twee wegen:
via de OR en via de vakbond.
8.2 Wetgeving in vogelvlucht
In 1950 komt de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) tot stand. Deze wet moet je zien
tegen de achtergrond van de wederopbouw na de desastreuze gevolgen van de oorlog.
Ademde dus de sfeer van gemeenschappelijkheid. Hierin was het hoofd van de onderneming
(directeur=bestuurder) de voorzitter van or. De rol was adviserend en informatief van aard.
In 1971 werd de ‘broederschap’ gedeeltelijk verlaten toen een geheel nieuwe wet tot stand
kwam WOR 1971. Hier werd gekozen voor een dualistische opvatting, een opvatting die
tot op de dag van vandaag is gehandhaafd. Naar overleg over algemene belangen bestond
de taak van or ook uit specifieke werknemersbelangen.
Hierna is de wetgever nog een stap verder gegaan in het benadrukken van het zelfstandige
karakter van de or (1979). Vanaf toen was de bestuurder geen lid meer van de or maar
alleen maar werknemersvertegenwoordigers. Voorzitter wordt uit ’t midden van de or-leden
gekozen. Overleg met bestuurder vindt voortaan afzonderlijk plaats, zogeheten
overlegvergadering. In het jaar 1981 heeft de WOR weer een wijziging. Deze wijziging had als
doen de werkingssfeer van de WOR te vergroten. Tot 1981 waren alleen onderneming met
meer dan honderd werknemers verplicht een or in te stellen. De Wet Medenzeggenschap
kleine ondernemingen geeft zeggenschap aan werknemers die werkzaam zijn in
ondernemingen waar in de regel 35 werknemers of meer arbeid verrichten. Dit is in 1998
gewijzigd naar in de regel 50 werknemers. Belangrijke wijziging 5 mei 1995 wor ook van
toepassing verklaard op overheidspersoneel.
8.3 WOR – formele aspecten
‘Elk in de maatschappij als zelfstandig eenheid optredend organisatorisch verband waarin
krachtens arbeidsovereenkomst of publiekrechtelijke aanstelling arbeid wordt verricht’ =
onderneming.
Hoe zijn kwesties met betrekking tot de or georganiseerd? De WOR behandeld:
- Instelling or
, - Samenstelling or leden van de werkzame personen. Ten minste één jaar
verbonden zijn. Verkiezing vindt plaats aan de hand van kandidatenlijsten.
(kiesgerechtigd zijn werknemers die ten minste 6 maanden arbeid hebben verricht)
- Cor en groeps-or als ondernemer meer ondernemingen heeft is het wenselijk een
centrale or of een groeps-or in het leven te roepen. Een cor is een overkoepelende
or. Een groeps-or wordt vaak ingesteld als de meerderheid van de individuele or’s dat
wenst. Leden worden door leden van afzonderlijke or’s gekozen.
- Ondersteuning or iederen or kan commissies instellen. De WOR kent drie soorten:
1. Vaste commissie: bevoegdheden die oorspronkelijk aan de or behoren.
Meerderheid moet bestaan uit or-leden. 2. De onderdeelcommissie: deze kan
worden ingesteld wanneer een onderneming verdeeld is in een aantal min of meer
zelfstandig werkende afdeling. Denk aan: elke faculteit een eigen
onderdeelcommissie. 3. De ad-hoccomissie: deze commissie wordt ingesteld met het
oog op de voorbereiding van een specifiek onderwerp. In een ad-hoccommissie kan
één or-lid zitting hebben, maar niet noodzakelijk. Ook kan or deskundigen
inschakelen.
- Aanspreekpunt or de WOR geeft aan dat de ondernemer aanspreekpunt van de or
is. Dit is dus de natuurlijke persoon of rechtspersoon die een onderneming in stand
houdt.
- De overlegvergadering in kader van wederzijds overleg komen de bestuurder en
or jaarlijks een aantal malen in vergadering bijeen. (art 23 lid 1 en 2). Ten minste 2x
per jaar wordt tijdens de overlegvergadering de algemene gang van zaken van de
onderneming besproken.
- De bedrijfscommissie or en leiding conflict: derde instantie erbij, dat is de
bedrijfscommissie vaak (art 37)
- De Ondernemingskamer als rechtsprekende instantie kent de WOR naast de
kantonrechter tevens de Ondernemingskamer. De Ondernemingskamer is niet alleen
bevoegd over WOR-geschillen te oordelen maar ook op het terrein van andere
wetten zoals de Wet op jaarrekening. De Ondernemingskamer vormt een onderdeel
van het gerechtshof te Amsterdam en bestaat uit vijf leden: drie rechters en twee
niet tot de rechterlijke macht behorende raden (deskundigen). Worden door regering
benoemd. Rechtsgang = bijzondere geschillenregeling genoemd.
- De kantonrechter resprekende bevoegdheid over WOR. (art 36) We spreken van
algemene geschillenregeling. Vorderingen tot naleving van de wet kunnen bij deze
rechter aanhangig worden gemaakt.
Week 2 h8: 8.4, 8.5, 8.6
Medezeggenschap
8.4 WOR – materiële aspecten
Deze zijn:
- Recht op overleg (initiatiefrecht) de or is te allen tijde bevoegd om voorstellen te
doen met betrekking tot die aangelegenheden die betrekking hebben op de
onderneming, aan de orde te stellen. (art 23)
- Recht op advies ten aanzien van een belangrijk limitatief opgesomde
onderwerpen op economisch/organisatorisch terrein, heeft de or een adviesrecht. De
