HC Bovenbuikklachten
Klachten van de bovenbuik:
- Dyspepsie: continue of terugkerende klachten van pijn of een onaangenaam gevoel in
de bovenbuik al dan niet gepaard gaand met misselijkheid, opboeren of een
opgeblazen gevoel.
- Zuurbranden, oprispen, reflux: het terugstromen van maagzuur in de slokdarm zich
kenmerkend door retrosternale pijn en/of zuur in keel/mond.
- Ander gelokaliseerde buikpijn:
- Misselijkheid: onplezierige sensatie in de maagstreek en wordt ook wel omschreven
als de neiging te moeten braken.
- Braken: uitstoten van maaginhoud via de mond, retrograde peristaltische golf dunne
darm, contractie van ademhalingsspieren, ontspanning slokdarm.
Braken is NIET:
>Rumineren: moeiteloos opgeven van maaginhoud, dat vervolgens weer wordt
doorgeslikt of uitgespuugd. (Bv bij down syndroom)
>regurgiteren: terugvloeien in de mond van voedsel of drinken, meestal direct na het
slikken, maar kan ook later na een maaltijd of ’s nachts optreden. (Bij baby)
Alarmsymptomen:
- Hematemesis: het braken van bloed
- Melena: pikzwarte, plakkerige ontlasting (bloed bij de ontlasting)
,Aandoeningen 1e lijn bij bovenbuikklachten
oesofagus oesofagitis soms
refluxziekte vaak
dyspepsia/stoornis maagfunctie vaak
maag hernia diaphragmatica soms
peptisch ulcus soms
maagcarcinoom zelden
spastisch colon soms
darmen
coeliakie soms
pancreas (Chronische) pancreatitis zelden
cholelithiasis soms
lever/galblaas
hepatitis zelden
cardiaal myocardinfarct zelden
Dyspepsie:
- Continue of terugkerende klachten van pijn of een onaangenaam gevoel in epigastrio
- Evt. met misselijkheid, opboeren of een opgeblazen gevoel
Reflux (GERD):
- Zuurbranden
- Regurgitatie
- Door langdurige, erosieve werking van maagzuur op de distale oesophagus >
beschadiging slijmvlies > oesophagitis
- Maar de meerderheid van de mensen met refluxziekte heeft geen oesophagitis
Maagklachten, wat wil je nog meer weten?
- Alarmsymptomen?
- Eerdere episoden?
- Aard klachten / pijn
- Misselijk en / of braken?
- Passagestoornissen?
- Zakt het eten goed?
- Afgevallen of niet?
- Ontlasting ?
- Medicijngebruik?
- Roken en alcohol?
- Etniciteit?
- Opgezette buik?
- Levendige peristatiek?
- Percussies en drukpijn?
Onderzoeken: bloeddruk, pols, bleek (anemie), buik (geprikkeld), rectaal toucher (melena)
,Oesofagogastroduodenoscopie (gastroscopie)
Behandeling in de 1e lijn tenzij:
- Hematemesis
- Melena
- Aanhoudend braken
- Passagestoornissen (pijn of obstructie)
- Ongewild gewichtsverlies
- Anemie
- Ernstige pijn, koorts en tekenen van peritoneale prikkeling (acute buik: verdenking
perforatie)
- Plots ontstane, ernstige of snel toenemende pijn boven in de buik of braken bij
aanwezigheid van een maagband
, Beïnvloedende factoren dyspepsie (en reflux)
- Voeding
- Overgewicht
- Abd drukverhoging
- Psychosociale factoren
- Medicijnen (NSAID’s, SSRI’s, metformine, antibiotica)
- Roken
Behandeling 1e episode maagklachten:
>Niet medicamenteus
- Mijd voedingsmiddelen die klachten veroorzaken
- Stoppen met roken
- Afvallen
- Bespreek psychosociale aspecten
- Bespreek een slaaphouding met hoofdeinde omhoog
>Medicamenteus
- Step-up schema
Klachten van de bovenbuik:
- Dyspepsie: continue of terugkerende klachten van pijn of een onaangenaam gevoel in
de bovenbuik al dan niet gepaard gaand met misselijkheid, opboeren of een
opgeblazen gevoel.
- Zuurbranden, oprispen, reflux: het terugstromen van maagzuur in de slokdarm zich
kenmerkend door retrosternale pijn en/of zuur in keel/mond.
- Ander gelokaliseerde buikpijn:
- Misselijkheid: onplezierige sensatie in de maagstreek en wordt ook wel omschreven
als de neiging te moeten braken.
- Braken: uitstoten van maaginhoud via de mond, retrograde peristaltische golf dunne
darm, contractie van ademhalingsspieren, ontspanning slokdarm.
Braken is NIET:
>Rumineren: moeiteloos opgeven van maaginhoud, dat vervolgens weer wordt
doorgeslikt of uitgespuugd. (Bv bij down syndroom)
>regurgiteren: terugvloeien in de mond van voedsel of drinken, meestal direct na het
slikken, maar kan ook later na een maaltijd of ’s nachts optreden. (Bij baby)
Alarmsymptomen:
- Hematemesis: het braken van bloed
- Melena: pikzwarte, plakkerige ontlasting (bloed bij de ontlasting)
,Aandoeningen 1e lijn bij bovenbuikklachten
oesofagus oesofagitis soms
refluxziekte vaak
dyspepsia/stoornis maagfunctie vaak
maag hernia diaphragmatica soms
peptisch ulcus soms
maagcarcinoom zelden
spastisch colon soms
darmen
coeliakie soms
pancreas (Chronische) pancreatitis zelden
cholelithiasis soms
lever/galblaas
hepatitis zelden
cardiaal myocardinfarct zelden
Dyspepsie:
- Continue of terugkerende klachten van pijn of een onaangenaam gevoel in epigastrio
- Evt. met misselijkheid, opboeren of een opgeblazen gevoel
Reflux (GERD):
- Zuurbranden
- Regurgitatie
- Door langdurige, erosieve werking van maagzuur op de distale oesophagus >
beschadiging slijmvlies > oesophagitis
- Maar de meerderheid van de mensen met refluxziekte heeft geen oesophagitis
Maagklachten, wat wil je nog meer weten?
- Alarmsymptomen?
- Eerdere episoden?
- Aard klachten / pijn
- Misselijk en / of braken?
- Passagestoornissen?
- Zakt het eten goed?
- Afgevallen of niet?
- Ontlasting ?
- Medicijngebruik?
- Roken en alcohol?
- Etniciteit?
- Opgezette buik?
- Levendige peristatiek?
- Percussies en drukpijn?
Onderzoeken: bloeddruk, pols, bleek (anemie), buik (geprikkeld), rectaal toucher (melena)
,Oesofagogastroduodenoscopie (gastroscopie)
Behandeling in de 1e lijn tenzij:
- Hematemesis
- Melena
- Aanhoudend braken
- Passagestoornissen (pijn of obstructie)
- Ongewild gewichtsverlies
- Anemie
- Ernstige pijn, koorts en tekenen van peritoneale prikkeling (acute buik: verdenking
perforatie)
- Plots ontstane, ernstige of snel toenemende pijn boven in de buik of braken bij
aanwezigheid van een maagband
, Beïnvloedende factoren dyspepsie (en reflux)
- Voeding
- Overgewicht
- Abd drukverhoging
- Psychosociale factoren
- Medicijnen (NSAID’s, SSRI’s, metformine, antibiotica)
- Roken
Behandeling 1e episode maagklachten:
>Niet medicamenteus
- Mijd voedingsmiddelen die klachten veroorzaken
- Stoppen met roken
- Afvallen
- Bespreek psychosociale aspecten
- Bespreek een slaaphouding met hoofdeinde omhoog
>Medicamenteus
- Step-up schema
