BPV Minor ACZ CAT protonpompremmers bij nierinsufficiëntie

CONTEXT
“Protonpompremmers, zoals omeprazol en pantoprazol, worden steeds frequenter
voorgeschreven. Over het algemeen worden deze geneesmiddelen als veilig beschouwd,
maar bij sommige patiënten kunnen ze acute of langzaam progressieve nierinsufficiëntie
veroorzaken. Dit is voor veel artsen een onbekende bijwerking.” (Klatte et al., 2021)

Bovenstaand citaat van Klatte et al. (2021) laat zien dat de gezondheidszorg niet altijd
op de hoogte is van alle bijwerkingen van protonpompremmers (PPI). Echter blijkt dat dit
geneesmiddel bij sommige patiënten bijdraagt aan de ontwikkeling van acute of
chronische nierinsufficiëntie.

Momenteel loop ik stage op de afdeling interne geneeskunde – nefrologie en
infectiologie, waar ik een hoop patiënten voorbij zie komen die te maken hebben met
nierinsufficiëntie. Gedurende mijn observatie is mijn opgevallen dat meerdere
verschillende patiënten die gediagnosticeerd zijn met nierinsufficiëntie ondanks de
bijwerkingen toch protonpompremmers krijgen voorgeschreven. Daarnaast heb ik de
volgende stelling voorgelegd aan de verpleegkundigen op de afdeling;
“protonpompremmers hebben effect op de nierfunctie en kunnen daarmee bijdragen aan
het ontwikkelen van nierinsufficiëntie”.
Hieruit kwam naar voren dat 50% van de verpleegkundigen een fout antwoord aan gaf,
hieruit kan worden geconcludeerd dat er sprake is van een kennistekort.

Dit vraagstuk maakt dat het mij heeft getriggerd om een critical appraised topic te
schrijven over het effect van protonpompremmers op de achteruitgang van de
nierfunctie.
Naar aanleiding van de uitkomst van de critical appraised topic zal moeten worden
gekeken of er in de toekomst andere medicatie in tegenstelling tot protonpompremmers
zal moeten worden voorgeschreven en toegediend.

, CAT

PICO VRAAG


P Mensen met GFR > 60min/ml
I Gebruik van protonpompremmers (PPI)
C Geen gebruik van protonpompremmers
O Achteruitgang van de nierfunctie

Wat is het effect van het gebruik protonpompremmers op de achteruitgang van de
nierfunctie ten opzichte van geen gebruik van protonpompremmers bij mensen met
een GFR>60ml/min ?

Vaktermen:
GFR = de glomerular filtration rate geeft aan hoe goed de nieren functioneren. De normaalwaarde

varieert van 100ml/min tot 60ml/min, afhankelijk van de leeftijd. (UMCG, z.d.)
Protonpompremmers = remmen irreversibel het enzym H+/K+-ATP-ase (protonpomp) in de
pariëtale
cellen van de maag. Hierdoor remmen zij in aanzienlijke mate zowel de basale als
gestimuleerde maagzuursecretie. (Farmacotherapeutisch Kompas, z.d.)
H2-antagonisten = blokkeren reversibel de histamine (H2)-receptoren van pariëtale cellen in de
maag
en remmen voornamelijk de basale maagzuursecretie. (Farmacotherapeutisch Kompas,
z.d.)

IN- EN EXCLUSIECRITERIA


Inclusiecriteria Exclusiecriteria
Engels/Nederlandstalig artikel Artikel > 10 jaar
Artikel < 10 jaar GFR < 60ml/min
Full-tekst artikel Risicofactoren; obesitas, hart- en
vaatziekten, sociaal-economische status,
roken, gebruik van nefrotoxische
medicatie.
GFR > 60ml/min
Protonpompremmers (PPI)
H2-antagonisten


ZOEKOPDRACHT

Databank:
Bij de eerste databank heb ik ervoor gekozen om een artikel te zoeken in PubMed, omdat
ik bekend ben met deze databank. Hiermee wist ik doormiddel van de juiste medische
termen op een juiste manier tot een goede zoekopdracht te komen.

Databan Zoekopdracht Aantal
k resultate
n
PubMed (PPI) AND ("renal function") 31
PubMed (((Chronic) AND (renal)) OR (kidney)) AND (insufficiency) AND (PPI) 31
PubMed ((((Renal) OR (kidney)) AND (insufficiency)) AND (PPI)) AND (H2- 5