Opbrengstgericht onderwijs ontwerpen
Hoofdstuk 1 visie op onderwijs
Waarom opbrengstgericht ontwerpen?
1.1onderwijs in verandering
Redenen waarom er veranderingen in de maatschappij plaatsvinden
- De veranderende behoeften aan kennis en vaardigheden in de
maatschappij
- De technologische ontwikkelingen die nieuwe mogelijkheden bieden
om te leren
- Nieuwe wetenschappelijke inzichten over leren
- De steeds groter wordende druk om rekening te houden met
verschillen tussen leerlingen
Door deze ontwikkelingen is er een andere manier van lesgeven nodig.
1.1.1 Veranderende behoeften aan kennis en vaardigheden in de
maatschappij
De belangrijkste taak van het onderwijs is om leerlingen voor te
bereiden op hun toekomst. Wat betekenen ontwikkelingen op het
gebied van globalisering, internationalisering en duurzaamheid voor
ons onderwijs? In de toekomst zijn er andere vaardigheden
belangrijk dan nu:
- samenwerking
- communicatie
- ICT-vaardigheden
- Sociale en culturele vaardigheden
- Creativiteit
- Kritisch denken
- Probleemoplossingvaardigheden
- Productiviteit
Om te kunnen concurreren met andere landen is het bovendien belangrijks
dat we veel nadruk leggen op talentontwikkeling, vooral op gebieden
waarop we ons als Nederland en Europa kunnen onderscheiden.
Het leren met behulp van internet vraagt geheel nieuwe vaardigheden
omdat in vergelijking met het boek de informatie minder neutraal is.
Informatie uit een boek nemen leerlingen vaak klakkeloos voor waar aan.
Dat is bij schoolboeken geen probleem, maar voor informatie op internet is
dat niet handig. Het gebruik van internet veranderd. Vroeger werd internet
alleen gebruikt om informatie te verkrijgen, en was er alleen sprake van
contact tussen gebruiker en programma. Nu kunnen andere gebruikers
ook zelf informatie toevoegen. Internet wordt nu vooral gebruikt om
dingen te delen. De maatschappij is nooit zo snel veranderd als nu, dat
betekend dat leerlingen van nu zullen moeten blijven doorleren om nieuwe
ontwikkelingen bij te kunnen houden. In de politiek en wetenschap wordt
veel nadruk gelegd op levenslang leren. Belangrijke kenmerken van
levenslang leren zijn:
- De lerende staat centraal
- Motivatie om te leren
- Meervoudige doelen van onderwijs
, - Een landelijke visie op levenslang leren
In het basisonderwijs dient de basis te worden gelegd voor levenslang
leren
1.1.2. Nieuwe leermogelijkheden door ICT
ICT kan de leerprocessen van leerlingen op verschillende manieren
versterken, mits ze juist worden ingezet.
- Instructies verrijken met behulp van allerlei bronnen, foto’s en ga zo
maar door.
- Het leren kan steeds meer tijd- en plaatsonafhankelijk plaatsvinden.
Leerlingen kunnen ook thuis doorwerken aan projecten.
- Leerlingen kunnen ook gebruik maken van expertise buiten school.
- Er wordt momenteel veel onderzoek gedaan naar educatieve games
- Steeds meer toepassingen waardoor leerlingen kennis kunnen delen
en kunnen samenwerken
1.1.3. Nieuwe wetenschappelijke inzichten over leren
Tot nu toe is uit hersenonderzoek gebleken dat de verschillen tussen
leerlingen in rijping nog groter zijn dan men verwachtte.
1.1.4. Rekening houden met verschillen tussen leerlingen
De verschillen tussen leerlingen zijn toegenomen omdat van basisscholen
wordt verwacht dat zij ook steeds meer leerlingen met leer- en
gedragsproblemen en bepaalde beperkingen opvangen. Ouders zijn
mondiger geworden, zijn meer gericht op de specifieke behoeften van hun
kind. Ouders laten hun kind vaak zelf testen op mogelijke ‘afwijkingen’
waardoor er een aangepast onderwijs aanbod van de leerkracht wordt
gevraagd. Vanwege het klassikale systeem is dit een behoorlijk complexe
opgave voor de leerkrachten. Vanwege het klassikale systeem zien
leerkrachten de noodzaak om op één niveau les te geven. Dat levert
probleempjes op. Er moet gezocht worden naar andere leervormen.
1.2Betekenis voor het onderwijs
- Er zou meer aandacht moeten zijn voor de ontwikkeling van
vaardigheden die belangrijk zijn voor de leerlingen om te leren.
- Meer aandacht voor het leren van conceptuele kennis (inzichten)
- Gebruik maken van andersoortige leeractiviteiten
- Leraren zouden bij het gebruik van andersoortige leeractiviteiten
meer gebruik moeten maken van de beschikbare kennis over het
leren van de leerlingen
- Bij het ontwerpen van leeractiviteiten is aandacht nodig voor de
vraag hoe beter omgegaan kan worden met verschillen tussen
leerlingen.
Leerkrachten zijn niet langer meer de volgers van de methode, maar
gebruiken de methode meer als leerlijn of als bron. Doelgericht en
opbrengstgericht werken is belangrijk. Daarvoor zijn dus andere methodes
nodig dan de standaard methodes. Bij het ontwerpen van leeractiviteiten
Hoofdstuk 1 visie op onderwijs
Waarom opbrengstgericht ontwerpen?
1.1onderwijs in verandering
Redenen waarom er veranderingen in de maatschappij plaatsvinden
- De veranderende behoeften aan kennis en vaardigheden in de
maatschappij
- De technologische ontwikkelingen die nieuwe mogelijkheden bieden
om te leren
- Nieuwe wetenschappelijke inzichten over leren
- De steeds groter wordende druk om rekening te houden met
verschillen tussen leerlingen
Door deze ontwikkelingen is er een andere manier van lesgeven nodig.
1.1.1 Veranderende behoeften aan kennis en vaardigheden in de
maatschappij
De belangrijkste taak van het onderwijs is om leerlingen voor te
bereiden op hun toekomst. Wat betekenen ontwikkelingen op het
gebied van globalisering, internationalisering en duurzaamheid voor
ons onderwijs? In de toekomst zijn er andere vaardigheden
belangrijk dan nu:
- samenwerking
- communicatie
- ICT-vaardigheden
- Sociale en culturele vaardigheden
- Creativiteit
- Kritisch denken
- Probleemoplossingvaardigheden
- Productiviteit
Om te kunnen concurreren met andere landen is het bovendien belangrijks
dat we veel nadruk leggen op talentontwikkeling, vooral op gebieden
waarop we ons als Nederland en Europa kunnen onderscheiden.
Het leren met behulp van internet vraagt geheel nieuwe vaardigheden
omdat in vergelijking met het boek de informatie minder neutraal is.
Informatie uit een boek nemen leerlingen vaak klakkeloos voor waar aan.
Dat is bij schoolboeken geen probleem, maar voor informatie op internet is
dat niet handig. Het gebruik van internet veranderd. Vroeger werd internet
alleen gebruikt om informatie te verkrijgen, en was er alleen sprake van
contact tussen gebruiker en programma. Nu kunnen andere gebruikers
ook zelf informatie toevoegen. Internet wordt nu vooral gebruikt om
dingen te delen. De maatschappij is nooit zo snel veranderd als nu, dat
betekend dat leerlingen van nu zullen moeten blijven doorleren om nieuwe
ontwikkelingen bij te kunnen houden. In de politiek en wetenschap wordt
veel nadruk gelegd op levenslang leren. Belangrijke kenmerken van
levenslang leren zijn:
- De lerende staat centraal
- Motivatie om te leren
- Meervoudige doelen van onderwijs
, - Een landelijke visie op levenslang leren
In het basisonderwijs dient de basis te worden gelegd voor levenslang
leren
1.1.2. Nieuwe leermogelijkheden door ICT
ICT kan de leerprocessen van leerlingen op verschillende manieren
versterken, mits ze juist worden ingezet.
- Instructies verrijken met behulp van allerlei bronnen, foto’s en ga zo
maar door.
- Het leren kan steeds meer tijd- en plaatsonafhankelijk plaatsvinden.
Leerlingen kunnen ook thuis doorwerken aan projecten.
- Leerlingen kunnen ook gebruik maken van expertise buiten school.
- Er wordt momenteel veel onderzoek gedaan naar educatieve games
- Steeds meer toepassingen waardoor leerlingen kennis kunnen delen
en kunnen samenwerken
1.1.3. Nieuwe wetenschappelijke inzichten over leren
Tot nu toe is uit hersenonderzoek gebleken dat de verschillen tussen
leerlingen in rijping nog groter zijn dan men verwachtte.
1.1.4. Rekening houden met verschillen tussen leerlingen
De verschillen tussen leerlingen zijn toegenomen omdat van basisscholen
wordt verwacht dat zij ook steeds meer leerlingen met leer- en
gedragsproblemen en bepaalde beperkingen opvangen. Ouders zijn
mondiger geworden, zijn meer gericht op de specifieke behoeften van hun
kind. Ouders laten hun kind vaak zelf testen op mogelijke ‘afwijkingen’
waardoor er een aangepast onderwijs aanbod van de leerkracht wordt
gevraagd. Vanwege het klassikale systeem is dit een behoorlijk complexe
opgave voor de leerkrachten. Vanwege het klassikale systeem zien
leerkrachten de noodzaak om op één niveau les te geven. Dat levert
probleempjes op. Er moet gezocht worden naar andere leervormen.
1.2Betekenis voor het onderwijs
- Er zou meer aandacht moeten zijn voor de ontwikkeling van
vaardigheden die belangrijk zijn voor de leerlingen om te leren.
- Meer aandacht voor het leren van conceptuele kennis (inzichten)
- Gebruik maken van andersoortige leeractiviteiten
- Leraren zouden bij het gebruik van andersoortige leeractiviteiten
meer gebruik moeten maken van de beschikbare kennis over het
leren van de leerlingen
- Bij het ontwerpen van leeractiviteiten is aandacht nodig voor de
vraag hoe beter omgegaan kan worden met verschillen tussen
leerlingen.
Leerkrachten zijn niet langer meer de volgers van de methode, maar
gebruiken de methode meer als leerlijn of als bron. Doelgericht en
opbrengstgericht werken is belangrijk. Daarvoor zijn dus andere methodes
nodig dan de standaard methodes. Bij het ontwerpen van leeractiviteiten
