TENTAMEN Aard, Omvang & Schade
Inhoudsopgave
DALING VAN SOORTEN CRIMINALITEIT.................................................................................................................................... 2
VERBAND TUSSEN CRIMINALITEIT, TIJD & PLAATS.................................................................................................................... 9
GEWELD EN HAATCRIMINALITEIT........................................................................................................................................... 17
FRAUDE................................................................................................................................................................................. 24
SLACHTOFFERRECHTEN EN GEVOLGEN................................................................................................................................... 31
INTERNATIONALE MISDRIJVEN.............................................................................................................................................. 41
MILIEUCRIMINALITEIT............................................................................................................................................................ 53
HOORCOLLEGES..................................................................................................................................................................... 61
, DALING VAN SOORTEN CRIMINALITEIT
- Lange en Korte termijnontwikkelingen in criminaliteit
- Daling in dodelijk geweld
- Daling in jeugdcriminaliteit
- Slachtoffercijfers verschillen vs. geregistreerde verdachten
Artikel: Aarten, Schönberger & Liem. (2019). 25 jaar moord in Nederland
Lange- en korte termijnontwikkelingen
Het gaat hier om een onderzoek dat de trend in slachtofferschap van moorden in Nederland in de periode 1992-
2016 beschrijft op basis van de Dutch Homicide Monitor. Het moordcijfer is sinds de jaren negentig aan het
dalen. De daling is het grootst onder mannelijke en vrouwelijke slachtoffers in de leeftijd van 20 tot en met 39
jaar. Het doel van dit artikel is de homicide drop verklaren
Dutch Homicide Monitor DHM) – Bevat alle moorden van 1992-2016. Database is gebaseerd op verschillende,
elkaar aanvullende bronnen (o.a. ANP-berichten van weekblad Elsevier & informatie uit BVH en COMPAS/GPS
van het OM). Deze is afgeleid van de EHM (European Homicide Monitor).
In de DHM worden alle delicten die vallen onder moord (medeplegen, medeplichtig, doodslag of gekwalificeerd)
opgenomen maar in dit artikel gaat het alleen over moord.
Resultaten
In totaal tussen 1992 en 2016 waren er 4845 moordzaken. De meeste moorden vonden plaats in stedelijke
gebieden. De meeste zaken draaide om één slachtoffer en één dader, gevolgd door meerdere daders en één
slachtoffer. De meeste moorden werden gepleegd met een vuurwapen, gevolgd door een steekwapen. Het
aantal moordzaken is over 25 jaar gedaald van 247 zaken in 1992 naar 102 zaken in 2016. Vanaf 2003 is er
een sterk dalende trend van 1,51 slachtoffers per 100.000 inwoners naar 0,92 slachtoffers per 1000.000
inwoners in 2006. In 2007 is een kleine stijging te zien maar de daling blijft zich voortzetten tot 0,62 slachtoffers
per 100.000 inwoners in 2016. Wat betreft geslacht: de meeste slachtoffers waren mannen (68,8%) maar er is
geen significant verschil in leeftijd tussen mannelijke en vrouwelijke slachtoffers. De grootste daling is te zien
onder mannelijke slachtoffers in de leeftijd 20-39 jaar, ook bij vrouwelijke slachtoffers is de daling het grootst
onder jongvolwassenen.
Verklaring recente daling
De daling in die leeftijdscategorie waarschijnlijk te verklaren door gelegenheids- en levensstijltheorie >> de
vrije tijd wordt vaker binnenshuis gespendeerd.
Ook toegang tot professionele hulp zou een verklaring kunnen zijn, bijvoorbeeld minder vrouwelijke
slachtoffers van huiselijk geweld.
Problemen met cijfers
Drie kanttekeningen (problemen met meten)
- De DHM is afhankelijk van secundaire bronnen, die voornamelijk in de jaren 90 geen goede
registratiesystemen hadden.
- Alle verdachten worden opgenomen in de DHM, ook als zij niet veroordeeld worden.
- Er kan sprake zijn van een dark number.
Artikel: WODC/CBS/Raad voor de Rechtspraak (2021). Criminaliteit en
rechtshandhaving 2020. Ontwikkelingen en samenhangen .
Lange- en korte termijnontwikkelingen
In het afgelopen decennium daalde het zelf gerapporteerd slachtofferschap
en politieregistraties sterk. Daarnaast daalden de onveiligheidsgevoelens
dalen ook en de aangiftes ook. Jongeren worden vaker slachtoffer (17%)
dan 65-plussers (8%). Inwoners van stedelijke gemeenten zijn vaker
slachtoffer. Alle vormen van cybercrime nemen wel toe (ook fraude > P4).
In 2020 zijn er minder misdrijven dan in 2019 gerapporteerd (-1,5%).
COVID’19 heeft hier waarschijnlijk invloed op gehad: winkeldiefstal en
woninginbraken dalen. De digitale criminaliteit is hoger geworden met 128%
t.o.v. 2019 en dan vooral WhatsApp fraude en fraude met onlinehandel. Het
aantal minderjarigen dat door de politie werd verdacht van een misdrijf nam
Inhoudsopgave
DALING VAN SOORTEN CRIMINALITEIT.................................................................................................................................... 2
VERBAND TUSSEN CRIMINALITEIT, TIJD & PLAATS.................................................................................................................... 9
GEWELD EN HAATCRIMINALITEIT........................................................................................................................................... 17
FRAUDE................................................................................................................................................................................. 24
SLACHTOFFERRECHTEN EN GEVOLGEN................................................................................................................................... 31
INTERNATIONALE MISDRIJVEN.............................................................................................................................................. 41
MILIEUCRIMINALITEIT............................................................................................................................................................ 53
HOORCOLLEGES..................................................................................................................................................................... 61
, DALING VAN SOORTEN CRIMINALITEIT
- Lange en Korte termijnontwikkelingen in criminaliteit
- Daling in dodelijk geweld
- Daling in jeugdcriminaliteit
- Slachtoffercijfers verschillen vs. geregistreerde verdachten
Artikel: Aarten, Schönberger & Liem. (2019). 25 jaar moord in Nederland
Lange- en korte termijnontwikkelingen
Het gaat hier om een onderzoek dat de trend in slachtofferschap van moorden in Nederland in de periode 1992-
2016 beschrijft op basis van de Dutch Homicide Monitor. Het moordcijfer is sinds de jaren negentig aan het
dalen. De daling is het grootst onder mannelijke en vrouwelijke slachtoffers in de leeftijd van 20 tot en met 39
jaar. Het doel van dit artikel is de homicide drop verklaren
Dutch Homicide Monitor DHM) – Bevat alle moorden van 1992-2016. Database is gebaseerd op verschillende,
elkaar aanvullende bronnen (o.a. ANP-berichten van weekblad Elsevier & informatie uit BVH en COMPAS/GPS
van het OM). Deze is afgeleid van de EHM (European Homicide Monitor).
In de DHM worden alle delicten die vallen onder moord (medeplegen, medeplichtig, doodslag of gekwalificeerd)
opgenomen maar in dit artikel gaat het alleen over moord.
Resultaten
In totaal tussen 1992 en 2016 waren er 4845 moordzaken. De meeste moorden vonden plaats in stedelijke
gebieden. De meeste zaken draaide om één slachtoffer en één dader, gevolgd door meerdere daders en één
slachtoffer. De meeste moorden werden gepleegd met een vuurwapen, gevolgd door een steekwapen. Het
aantal moordzaken is over 25 jaar gedaald van 247 zaken in 1992 naar 102 zaken in 2016. Vanaf 2003 is er
een sterk dalende trend van 1,51 slachtoffers per 100.000 inwoners naar 0,92 slachtoffers per 1000.000
inwoners in 2006. In 2007 is een kleine stijging te zien maar de daling blijft zich voortzetten tot 0,62 slachtoffers
per 100.000 inwoners in 2016. Wat betreft geslacht: de meeste slachtoffers waren mannen (68,8%) maar er is
geen significant verschil in leeftijd tussen mannelijke en vrouwelijke slachtoffers. De grootste daling is te zien
onder mannelijke slachtoffers in de leeftijd 20-39 jaar, ook bij vrouwelijke slachtoffers is de daling het grootst
onder jongvolwassenen.
Verklaring recente daling
De daling in die leeftijdscategorie waarschijnlijk te verklaren door gelegenheids- en levensstijltheorie >> de
vrije tijd wordt vaker binnenshuis gespendeerd.
Ook toegang tot professionele hulp zou een verklaring kunnen zijn, bijvoorbeeld minder vrouwelijke
slachtoffers van huiselijk geweld.
Problemen met cijfers
Drie kanttekeningen (problemen met meten)
- De DHM is afhankelijk van secundaire bronnen, die voornamelijk in de jaren 90 geen goede
registratiesystemen hadden.
- Alle verdachten worden opgenomen in de DHM, ook als zij niet veroordeeld worden.
- Er kan sprake zijn van een dark number.
Artikel: WODC/CBS/Raad voor de Rechtspraak (2021). Criminaliteit en
rechtshandhaving 2020. Ontwikkelingen en samenhangen .
Lange- en korte termijnontwikkelingen
In het afgelopen decennium daalde het zelf gerapporteerd slachtofferschap
en politieregistraties sterk. Daarnaast daalden de onveiligheidsgevoelens
dalen ook en de aangiftes ook. Jongeren worden vaker slachtoffer (17%)
dan 65-plussers (8%). Inwoners van stedelijke gemeenten zijn vaker
slachtoffer. Alle vormen van cybercrime nemen wel toe (ook fraude > P4).
In 2020 zijn er minder misdrijven dan in 2019 gerapporteerd (-1,5%).
COVID’19 heeft hier waarschijnlijk invloed op gehad: winkeldiefstal en
woninginbraken dalen. De digitale criminaliteit is hoger geworden met 128%
t.o.v. 2019 en dan vooral WhatsApp fraude en fraude met onlinehandel. Het
aantal minderjarigen dat door de politie werd verdacht van een misdrijf nam
